يك كارشناس امور بينالملل در مقالهاي مينويسد: پس از كودتاي 28 مرداد پاي آمريكاييها نيز به ايران باز شد و از آنجايي كه آنها خود را در سقوط مصدق دخيل ميدانستند سهمشان را از نفت ايران دريافت نمودند.
به گزارش فارس، "جوزف كرشك " تحليلگر مسائل بينالملل در مقالهاي كه در پايگاه خبري "ورلد پرس " منتشر شد، نوشت: پس از كودتاي 28 مرداد و سرنگوني دولت مصدق پاي آمريكاييها نيز به ايران باز شد و از آنجايي كه آنها خود را در سقوط او دخيل ميدانستند سهمشان را از نفت ايران خواستار شده و به همين بهانه سود سرشاري را از اين راه كسب كردند.
• 40 ميليون دلار وام در عوض برخورداري آمريكا از سهم نفت در ايران
"محسن ميلاني " در كتاب "شكلگيري انقلاب اسلامي ايران " نوشت: شاه كه پس از كودتاي 28 مرداد و براندازي حكومت مصدق به قدرت بازگشته بود سعي داشت آمريكاييها را از خود راضي نگه دارد زيرا او تصور ميكرد آمريكا تاج و تخت او را نجات داده است بنابراين حق قانوني و اعتبارش را به طور كلي از دست داده بود و به صورت عروسك خيمه شببازي و دستنشانده آمريكاييها درآمده بود. علاوه بر آن آمريكا بلافاصله پس از سقوط دولت مصدق در راستاي كمكهاي اقتصادي، 40 ميليون دلار به ايران وام اعطا كرده بود. از سوي ديگر روابط ديپلماتيك ميان لندن و تهران دوباره از سر گرفته شد بنابراين شاه بيش از گذشته به انگليس و آمريكا نزديك شده بود.
در ميان فشارها و بحرانهاي اجتماعي، تلاشها براي احيا كردن و جان تازه بخشيدن به اقتصاد كشور به علت دلگرمي بيش از اندازه دولت به درآمدهاي ناشي از فروش فرآوردههاي نفتي با شكست مواجه شد كه نتيجهاي جز تورم و نارضايتي مردم را به دنبال نداشت. شاه براي سركوبي آزاديخواهان و مخالفان حكومت و ايجاد رعب و وحشت مبادرت به تشكيل سازمان امنيت و اطلاعات كشور (ساواك) كرد.
در سال 1963 بيشتر اعتراضها و مخالفتها در آغاز سال سركوب شدند. اين خشونتها نمايانگر يك حادثه بزرگ در صحنه سياسي ايران بودند. شاه برنامههاي پر سر و صدايي را تحت عنوان انقلاب سفيد با اصول متعددي كه تشكيل انجمنهاي ايالتي و ولايتي، برنامه اصلاحات ارضي، مشاركت كارگران در سود صنايع بخش خصوصي، فروش كارخانجات دولتي، ثبت ملي جنگلها، حق رأي و شركت در انتخابات براي زنان و استفاده از سرباز معلم در مناطق ييلاقي و روستايي از جمله آنها بودند به اجرا درآورد.
از آنجايي كه از ديدگاه روحانيون تمامي اين اصلاحات مقدمات تشكيل يك حكومت غير مذهبي بودند، آنها به شدت با انقلاب سفيد شاه مخالفت نمودند و در رأس ايشان آيتالله خميني تلگرافي به شاه فرستاد و نگراني خود را از اين برنامههاي ضد مذهبي ابراز نمود.
در اواخر دهه 1970 واضح بود كه بيشتر تلاشهاي شاه براي بهبود وضعيت اقتصاد ايران موثر نبود. تلاش شاه براي بهبود اقتصاد ايران از طريق توسعه زيرساختها و صنعتيسازي، كاهش ماليات و راهاندازي سيستم خدمات درماني به خاطر مديريت ضعيف وي منجر به تورم لجام گسيخته، فساد سياسي و نابرابريهاي اقتصادي شد.
حضور بيش از 40 هزار آمريكايي در زمينههاي نظامي، آموزشي و تجاري همراه با افزايش سركوب ساواك موجب جريحهدار شدن احساسات ايرانيهايي شد كه علاوه بر اين مسائل، اعتقادات مذهبيشان را نيز تحت سيطره اين عوامل ميديدند.
اين تحليلگر روابط خارجي در ادامه مينويسد: شورش اصلي در 7 سپتامبر 1987 بوجود آمد. در اين روز شاه در پايتخت و 11 شهر اصلي كشور حكومت نظامي اعلام كرد. 8 سپتامبر بعد از آنكه نيروهاي امنيتي 12 نفر را در ميدان ژاله (ميدان شهدا) تهران قتلعام كردند به جمعه سياه معروف شد.
كمي بعد آيتالله خميني (امام ره) كه در بغداد در تبعيد بود به علت امتناع از توقف فعاليتهاي مبارزاتياش از عراق اخراج شد.
وي ادامه ميدهد: بعد از ورود به فرانسه در همان سال، آيتالله خميني به خاطر بيانيههاي بينالمللي تند عليه شاه بلافاصله در ميان ايرانيان به چهرهاي محبوب و رهبري مقتدر تبديل شد. در 16 ژانويه 1979 و بعد از مذاكرات اوليه دولت موقت، شاه كشور را براي چند روز و به گفته خود براي يك تعطيلات كوتاه مدت ترك كرد! اما وي هرگز برنگشت.
براي واشنگتن اين رويداد كاملا غير منتظره و غير قابل باور بود اما براي ايرانيها مايه شادي و برگزاري جشن بود. مردم با شور و شوق و ازدحام زياد در اغلب شهرهاي كشور به خيابانها آمدند.