دسامبر سال 2006 كه وزارت دفاع انگلستان قرارداد توليد خودروي هوايي بي‌سرنشين بسيار پيشرفته‌اي موسوم به تارانيس را به سازندگان پيشروي صنعت هوافضا اعلام كرد، معلوم نبود محصول نهايي چه چيز متفاوتي از كار درخواهد آمد تا نگاه كارشناسان را به خود خيره كند،
اما اينك خودروي هوايي تمام خودكار و كاملا توسعه يافته تارانيس يك سروگردن بالاتر از همه خودروهاي هوايي بي‌سرنشين (UAV) تاكنون توليد شده مي‌خواهد نه‌تنها به عنوان يك جت جنگي بسيار پيشرفته و خودكار به دنياي هوانوردي معرفي شود، بلكه فراتر از آن قصد دارد لقب جنگجوي آينده آسمان‌ها را به خود اختصاص دهد و البته به رغم اطلاعاتي كه تا همين جا درباره مشخصات فني و قابليت‌هاي ممتاز اين جنگنده استثنايي 216 ميليون دلاري منتشر شده، بعيد نيست آسمان نبردهاي آينده شاهد يكه‌تازي اعجوبه همه‌فن حريفي به نام تارانيس باشد كه همتاي لقب اساطيري‌اش ـ خداي رعد ـ سينه آسمان را بشكافد.
اين هواپيماي كاملا پيشرفته بي‌سرنشين قادر است با سطح بالايي از عملكرد خودكار، عمليات مختلفي ازجمله انتقال سلاح به ميادين جنگي در قاره‌اي ديگر را به انجام برساند. سازندگان تارانيس معتقدند اين جت جنگنده يكي از بزرگ‌ترين خودروهاي هوايي بي‌سرنشين جهان را معرفي خواهد كرد كه پروژه ساخت آن با هدف طراحي و به پروازدرآوردن يك هواپيماي بي‌سرنشين طي 4 سال كليد خورده است كه نتيجه آن ارائه يك هواپيماي تهاجمي دوربرد براي آينده در ناوگان آينده نيروي هوايي سلطنتي انگلستان است.
اين هواپيماي دوربرد كه از قضا خيلي سريع و مخفي پرواز مي‌كند به خوبي قادر است طيف متنوعي از آرايش مهمات و تداركات را بر فراز شماري از هدف‌هاي مختلف به خدمت گرفته و حتي مي‌تواند از عهده دفاع از خودش در برابر حمله هواپيماهاي سرنشين‌دار و بي‌سرنشين دشمن برآيد. تارانيس در واقع نخستين برنامه توليد خودروي هوايي جنگي بي‌سرنشين (UCAV) وزارت دفاع انگلستان است كه سرمايه‌گذاري تحقيقاتي خودش را به مدت 10 سال روي فناوري‌هاي پيشرفته خودروي هوايي بي‌سرنشين و همچنين نوع جنگي آن متمركز كرده است و به برنامه چندمليتي اروپا در همين زمينه موسوم به نرون نپيوسته است. در همين رابطه صنايع بزرگي ازجمله بي.اي.ايي، رولز رويس، كاينتيك و اسميتث كه سرمايه‌گذاري‌هاي پر و پيماني در بخش خصوصي براي يك رشته از برنامه‌هاي توليد خودروهاي هوايي بي‌سرنشين دارند، تيم صنعتي طراحي و ساخت اين پروژه را تشكيل مي‌دهند و به واسطه اهميت و كيفيت بالاي محصول نهايي هر يك مسووليت بخشي از آن را بر عهده دارند. بخش‌هايي ازجمله برنامه‌ريزي كلي توليد و بسياري از فناوري‌هاي پيشرفته در زمينه مشاهده‌پذيري پايين و مخفيانه، يكپارچگي سامانه‌ها و زيرساخت كنترل سامانه، جنبه‌هاي مرتبط با خودكاري سامانه، تامين سامانه‌هاي نمايش و درجه‌بندي سوخت، سامانه كامل واحد قدرت الكتريكي، سامانه احتراق و نصب آن و بالاخره توسعه و تحويل برنامه محاسباتي كنترل پرواز نمونه‌اي از مسووليت شركت‌ها در پروژه تارانيس به شمار مي‌رود. علاوه بر اين بخش‌ها، شركت فناوري‌هاي سامانه‌هاي يكپارچه وظيفه تامين پيشرفته‌ترين مجموعه پشتيباني هوايي موسوم به C4ISTAR را براي تارانيس بر عهده داشته است كه اين بسته شامل بهترين‌هاي رايانه‌ها، فرماندهي، كنترل، مخابرات، هوشمندي، ديده‌باني و تجسس، هدفيابي و شناسايي مي‌شود. ضمن اين كه براي پروژه تارانيس از تجربيات سابق شركت‌هاي طرف قرارداد در زمينه ارتقاي افزون‌تر قابليت‌هاي پيشرفته سخت‌افزاري و نرم‌افزاري چنين هواپيماهايي براي كارآمدتر كردن تعقيب اهداف سرزده (POET) و همچنين بررسي قابليت توانا ساختن شبكه و طراحي ساختار C4ISTAR براي سامانه‌هاي هوايي آينده نيز استفاده شده است.
پرنده‌اي كه مي‌خواهد متفاوت باشد
خودروي هوايي تارانيس به عنوان يكي از بزرگ‌ترين خودروهاي هوايي بي‌سرنشين دنيا تقريبا اندازه‌اي همتاي جت پيشرفته آموزشي هاوك Hawk با 35/11 متر طول، 98/3 متر ارتفاع و طول بالي معادل 94/9 متر است. براساس همين اعداد و ارقام انتظار مي‌رود وزن اين پرنده بزرگ حدود 8 تن باشد كه در مقام مقايسه هاك وزن بدنه و موتور و تجهيزاتي معادل 45/4 تن و وزن تيك آفي برابر با 1/9 تن دارد. در توصيف خاص بودن اين پرنده پرواز مخفي همين بس كه كليه قطعات، بخش‌ها و سامانه‌هاي پروازي آن به طور اختصاصي و از سوي شركت نامداري توسعه و ارائه شده است. اين خودروي هوايي خاص از شكل بال دلتايي پيروي مي‌كند و چرخ‌هاي آن يا ارابه فرودش از نوع سه‌چرخه است. تصاوير ويدئويي توليد شده توسط رايانه سامانه تيك آف كردن و برخاستن هواپيما از يك باند صاف و روكشدار را نشان مي‌دهد. البته خودروي هوايي تارانيس از لحاظ فرم و شكل ظاهري و نه از جهت مقياس شبيه خودروي هوايي بي‌سرنشين دلتايي شكل است كه گروه بي.اي.ايي پيش از اين با نام راون عرضه كرده است. تارانيس از سامانه عامل كنترل پروازي مقدماتي سود مي‌جويد كه شركت طرف قرارداد به دنبال راهبرد طراحي با ريسك پايين براي توليد نسل سوم سامانه‌هاي رانش فعال مستقيم (DDV) آن را به عنوان بخشي از برنامه مشترك جنگنده‌هاي ضربتي تك‌هاي هوايي و مخصوص تارانيس توسعه بخشيده است. درخصوص چرخ‌ها، ترمزها و سامانه‌هاي كنترل ترمز نيز از آخرين محصولات سامانه‌هاي ترمزي هوافضاي شركت دانلوپ براي تارانيس بهره گرفته شده است.
يك موتور دگرگون شده
مسووليت توسعه موتور مخصوص براي تارانيس با شركت معروف رولزرويس است. تارانيس مي‌تواند قدرت خود را از موتور Adour 951 كسب كند كه از فاصله تعمير و نگهداري و تنظيمات هدفي معادل 4000 ساعت برخوردار است. اين موتور در واقع مدل اقتباسي از نمونه قبلي همين موتورهاست كه نيروي پرتابي يا پيشرانه‌اي معادل 6480پوند و در نتيجه افزايشي 8 درصدي در نيروي موتور را در مقايسه با مدل قبلي به تارانيس مي‌بخشد. مناسب‌سازي و اصلاحات صورت گرفته در موتور 951 شامل به كارگيري مواد بهينه‌سازي شده در بخش گرمايي با هدف ارائه پايداري و مقاومت بيشتر، طراحي پروانه جديد براي تأمين توان پيشرانه بالاتر و همچنين پيش‌بيني كنترل ديجيتال به جاي كنترل هيدروديناميكي است. با اين اوصاف سامانه كنترل موتور ديجيتال كاملا مستقل و قدرتمند (FADEC) مي‌تواند حفاظت كامل نوسانات موتور، كنترل كاملا خودكار و همچنين بازيابي و بهبود موتور را به تارانيس پيشكش كند.
ايستگاهي براي فرمانده زميني
زيرساخت كنترل زميني وظيفه تامين برنامه‌ريزي و فرماندهي ماموريت تارانيس و همچنين كنترل اختصاصي آن در خلال حركت هواپيما روي باند، برخاستن، بازيابي و بازگشت بر عهده دارد. علاوه بر اين، كنترل زميني كار برقراري اتصال و ارتباط براي ارسال و گرفتن داده‌هاي ماموريت و تصويربرداري به تارانيس و بالعكس از سامانه‌هاي عمومي و نامحدود اطلاعات فضاي نبرد را صورت مي‌دهد. در همين رابطه، كنترل زميني تارانيس به فناوري‌هاي پيشرفته سامانه‌هاي مديريت ماموريت در سطح يگان نظامي، كنترل و برنامه‌ريزي ماموريت و كنترل بار مفيد ازجمله استخراج و آناليز داده‌هاي تصويربرداري مجهز شده است. ضمن اين كه مجموعه كنترل زميني تارانيس تحت فناوري مديريت يكپارچه‌سازي سامانه‌ها و تاييد صلاحيت زير ساخت كنترل زميني براي ميزباني خودروهاي هوايي است.
قابل اعتماد براي هر نوع ماموريت
در كنار تمامي مشخصات فني بارز و اختصاصي، طراحي سامانه‌هاي ماموريتي پيش‌بيني شده روي خودروي هوايي تارانيس همان چيزي است كه دست و بال اين جنگجوي سريع و رادار گريز را براي هر كاري باز گذاشته است: نفوذ دزدكي به حريم دشمن، ديده‌باني و شناسايي، حمل و انتقال مهمات و تداركات، سلاح‌هاي پيشرفته و خيلي وظايف ديگر كه هنوز آشكار نشده بخشي از قابليت‌هاي آشكار و پنهان تارانيس در قلمروي هوايي است. اين سامانه‌هاي ماموريتي شامل طراحي سامانه‌هاي باز پيشرفته با انعطاف‌پذيري و قابليت تغييرپذيري بسيار بالا است كه بر اساس مدل طراحي توسعه يافته براي جت آموزشي پيشرفته هاوك و هواپيماي تايفون و موشك زمين به هواي دريايي براي هواپيماهاي فوق سريع اجرا و پياده شده است.
فناوري پيشرفته بسيار مهمي كه آلبوم ويژگي‌هاي شاخص اين اعجوبه بي‌سرنشين را تكميل مي‌كند، سامانه‌هاي هوشمندي است كه سطح بالايي از كارآمدي و راندمان عملياتي بهبود يافته و خودكار را براي آن به ارمغان آورده است. به نحوي كه براي ماموريت‌هاي ديده باني، تجسس و شناسايي هوابرد، سامانه استخراج و جمع‌آوري تصاوير (ICE) پيش‌بيني شده براي تارانيس، امكان جمع‌آوري و توزيع خودكار داده‌هاي تصويربرداري را با كيفيت بالا و اختصاص پهناي باند بسيار كم ميسر مي‌سازد. از طرفي يكپارچه شدن سامانه استخراج و تجميع تصاوير با سامانه‌هاي كنترل خودرويي تارانيس، فراهم‌كننده ويژگي خودكاري و انعطاف‌پذيري بالاي آن بوده و امكان توليد يك تصوير واحد سطحي يكپارچه را از ميان شبكه‌اي از حسگرها فراهم مي‌كند.
ديسكاوري / خبرگزاري فرانسه /مترجم: مهريار ميرنيا