221 سال پيش در روز 14 ژوييه سال 1789 ميلادى مردم پاريس به قلعه و زندان مشهور باستيل حمله كرده و آن را فتح مى كنند. با اين كه در آن زمان فقط چند نفر در باستيل زندانى بودند اما سقوط باستيل به عنوان نماد استبداد در فرانسه نقطه عطفى در تاريخ اين كشور محسوب شده و پس از سقوط باستيل انقلاب فرانسه وارد مرحله اى غيرقابل بازگشت مى شود.
40 روز پيش از اين تاريخ ، مجلس اتاژنرو در ورساى تشكيل مى شود و نمايندگان كه متوجه شده بود نقاط ضعف و مشكلات حكومت بيش از آن است كه فقط با يك اصلاح مالياتى حل شود ، خواستار استقرار نهادهايى در چارچوب يك قانون اساسى شدند. سپس در روز 9 ژوييه مجلس اتاژنرو در ورساى تشكيل شد و خود را «مجلس ملى موسسان» ناميد.
اين اقدام به مذاق لويى شانزدهم پادشاه فرانسه و بويژه اطرافيان دربارى او خوش نيامد. در روز 12 ژوييه سال 1789 ميلادى لويى شانزدهم ناظر كل امور مالى ژاك نكر را معزول مى كند و بارون دوبروتوى جانشين او مى شود.
با اين كه ژاك نكر بانكدار اهل شهر ژنو فقط موجب افزايش كسر بودجه كشور شده بود اما ميان مردم كوچه و بازار محبوبيت داشت. سپس اين شايعه رواج مى يابد كه شاه كه از نافرمانى نمايندگان مجلس به خشم آمده ، مى خواهد مجلس را منحل كرده و نمايندگان را به خانه هايشان بفرستد.
در روز 13 ژوييه شايعه جديدى در پاريس منتشر مى شود كه براساس آن نيروهاى ارتش سلطنتى مى خواهند وارد پاريس شوند و نمايندگان را دستگير كنند.
صبح روز 14 ژوييه يك گروه از صنعتگران و پيشه وران براى جستجوى اسلحه به عمارت انواليد مى روند.
سومبروى كه وظيفه حفاظت از عمارت انواليد را داشت تسليم شورشيان شده و در انبارهاى سلاح را به روى آنها مى گشايد.جمعيت به انبارها هجوم برده و 28 هزار قبضه تفنگ را غارت مى كنند.
شورشيان پس از اين موفقيت اوليه به سوى قلعه و زندان باستيل حركت مى كنند. براساس شايعات ، در باستيل مقدار قابل ملاحظه اى باروت انبار شده بود. مردم نسبت به اين قلعه قرون وسطايى احساس نفرت مى كردند زيرا همواره نماد قدرت استبدادى سلطنتى بود.
در آن زمان گارد محافظ باستيل از 82 كهنه سرباز سالمند تشكيل شده بود و در روز 7 ژوييه يك واحد از گارد سوييس شامل 32 سرباز به آنها پيوسته بودند.
ماركى دولوناى حاكم باستيل متوجه مى شود كه تا رسيدن قواى كمكى بايد دست به دفع الوقت بزند. او به مهاجمان مى گويد حاضر به مذاكره با 3 نفر از نمايندگان آنها است و در ازاى آن 3 درجه دار را به عنوان گروگان نزد آنها مى فرستد.
دولانوى با نمايندگان گفتگو كرده و آنها را به صرف غذا دعوت مى كند. در حالى كه صبر جمعيت خروشان در بيرون از قلعه باستيل به سر آمده بود.
يك گروه از شورشيان موفق مى شوند از بخشى از دروازه قلعه بالا رفته و خود را به پل معلقى كه حكم ورودى اصلى باستيل را داشت برسانند آنها تلاش كردند با ضربات تبر زنجيرهاى نگهدارنده پل معلق را قطع كنند.
افراد گارد سوييس به سوى آنها شليك كرده و آنها را به قتل مى رسانند. در تيراندازى متقابل نيز تعدادى از نگهبانان قلعه به قتل مى رسند.
دولوناى تصميم مى گيرد انبارهاى باروت را منفجر كند ، اما كهنه سربازان از او مى خواهند با شورشيان مذاكره كند.
ستوان فلو فرمانده گارد سوييس فرمان توقف تيراندازى را داده و مى گويد براساس قوانين جنگى حرمت آنها بايد حفظ شده تا تسليم شوند.
يك سرباز فرانسوى كه به شورشيان پيوسته بود تقاضاى او را پذيرفته و به طور مكتوب به آنها امان نامه مى دهد.
پل معلق باستيل پايين آمده و گاردهاى سوييس به عنوان زندانى به عمارت شهردارى برده مى شوند اما ناگهان مهار جمعيت عصيان زده از دست رهبران شورش خارج شده و جمعيت خشمگين گاردهاى سوييس و ساير اسرا را قطعه قطعه مى كنند و سرهاى آنها را بر سر نيزه زده و در خيابان ها مى گردانند.
سپس مردمى كه وارد باستيل شده بودند ، زندانيان را آزاد مى كنند اما در آن زمان فقط 7 نفر در باستيل زندانى بودند. در هفته هاى پس از تصرف باستيل مردم پاريس به تخريب قلعه پرداخته و سنگ هاى خرد شده آن را به عنوان نشانه پيروزى تقسيم مى كنند.
به اين ترتيب ، در روز 14 ژوييه سال 1789 ميلادى مردم پاريس به قلعه و زندان مشهور باستيل حمله كرده و آن را تصرف مى كنند.
پس از تصرف باستيل مردم پاريس قلعه را تخريب كرده و هيچ اثرى از اين نماد استبداد سلطنتى باقى نمى ماند. سقوط باستيل نقطه عطفى در تاريخى فرانسه محسوب مى شود و پس از سقوط باستيل انقلاب فرانسه وارد مرحله اى غيرقابل بازگشت مى گردد.
روز 14 ژوييه به عنوان روز جشن ملى فرانسه محسوب مى شود.

جام جم آنلاين:بهرام افتخاري