شهادت «ثقةالاسلام میرزا علی آقا تبریزی» توسط قوای متجاوز روس در تبریز (1290ش)
میرزا علی آقا تبریزی معروف به ثقةالاسلام، در سال 1239 ش (رجب 1277 ق) در تبریز
به دنیا آمد. وی در 23 سالگی راهی عتبات عالیات گردید و در محضر شیخ محمد حسین فاضل اردکانی،
میرزا حبیبالله رشتی و شیخ زینالعابدین مازندرانی در تکمیل معارف اسلامی خود کوشید تا به مقام اجتهاد نائل آمد. ثقةالاسلام تبریزی پس از هشت سال به تبریز مراجعت کرد و با نطق و موعظه، در هدایت افکار مردم میکوشید. پس از استقرار نظام مشروطه و پایان یافتن دوره استبداد صغیر در ایران،روسیه که حامی استبداد بود، در صدد اعاده استبداد در کشور برآمد و به دنبال بهانه بود.
استخدام مورگان شوستر آمریکائی توسط مجلس شورای ملی برای خزانهداری کل کشور،بهانه را به دست آنها داد. روسها از این عمل برآشفته شدند و طی اولتیماتوم شدیدی، خواهان اخراج شوستر شدند. در این زمان بین مجلس و دولت بر سر این اولتیماتوم، بحثهای زیادی درگرفت که در این حال، نیروهای روسیه نیز بخشی از مناطق غرب و شمال ایران را به اشغال خود درآوردند. با ورود سپاهیان روس به تبریز، بسیاری از مردم به دست آنان قتل عام شدند و ثقة الاسلام تبریزی نیز سعی میکرد باگفتگو مانع از کشتار مردم گردد.
در نهایت، روسها ثقة الاسلام را درنهم دی ماه 1290 ش دستگیر کردند. آنها از ثقة الاسلام خواستند که برای حفظ جان
و مقام خود، مجاهدان تبریزی را آغازگر جنگ و کشتار معرفی کند ولی وی این تقاضا را به شدت رد کرد.
بنابراین قوای جنایت پیشه روس، این عالم مجاهد را پس از اهانت و هتک حرمت، به دار کشیده و در دهم دی ماه 1330 ش
برابر با عاشورای سال 1330 ق به شهادت رساندند. میرزا علی آقا ثقةالاسلام مردی فاضل، قانع، فروتن و بردبار و در عین حال جسور و بیباک بود. به ایران و ایرانی عشق میورزید و از بیگانگان نفرت داشت. در روزهائی که تبریز عرصه کشاکش اختلافات داخلی بود، وی سعی میکرد تا آنها را به هم نزدیک کند و نیروهایشان را در مبارزه با اشغالگران روس و انگلیس به کار گیرد. ثقة الاسلام درعرصه ادب نیز دستی توانا داشت و به هر دو زبان فارسی و عربی مسلط بود. مِرآةُ الکُتُب و مقتل سید الشُّهداء
از جمله آثار این مجاهد انقلابی میباشند.