47 سال پيش در روز 11 ژوئن سال 1963 ميلادي يك راهب بودايي در اعتراض به سياست هاي حكومت دست نشانده آمريكايي نگودين ديم ، رئيس جمهور ويتنام جنوبي در شهر سايگون و در ملاعام دست به خودسوزي زد.
در پايان جنگ فرانسه در هند و چين پيمان صلح ژنو امضا شد.براساس اين پيمان ، استقلال لائوس ، كامبوج و ويتنام كه به 2 بخش شمالي و جنوبي در مدار 17 درجه تقسيم شده بود ، به رسميت شناخته شد.
در شمال مدار 17 درجه جمهوري دموكراتيك ويتنام شمالي كه متحد چين و شوروي بود ، تاسيس شد.در جنوب ويتنام جنوبي حكومت سلطنتي بائوداي را حفظ كرد.بائوداي امپراتور ويتنام جنوبي نگودين ديم را به نخست وزيري انتخاب كرد.
نگودين ديم با حمايت آمريكا كه پيمان ژنو را امضاء نكرده و آن را به رسميت نمي شناخت در سال 1955 حكومت سلطنتي بائوداي را سرنگون كرد و اعلام جمهوري نمود.
نگودين ديم در يك انتخابات فرمايشي رئيس جمهور ويتنام جنوبي شد و با آمريكا در جنگ عليه ويتنام شمالي متحد شد.
نگودين ديم يك كاتوليك بود و تمام اعضاي دولت خود را از ميان افراد فاميل و ديگر كاتوليك ها انتخاب كرد.به طوري كه تمام ابزار قدرت در ويتنام جنوبي بودايي مذهب در اختيار كاتوليك ها بود.
او يك حكومت ديكتاتوري ايجاد كرد و بيش از پيش مردم و به ويژه راهبان بودايي را تحت فشار قرار داد.
در سال 1963 ميلادي راهبان بودايي به تنگ آمده و مبارزه با نگودين ديم را آغاز كردند.
در 8 مه سال 1963 ، راهبان بودايي تظاهراتي را عليه نگودين ديم در سايگون برپا كردند كه نيروهاي دولتي 8 راهب را در جريان اين تظاهرات به قتل رساندند و در پي آن سركوب همه مخالفان دولت ديم شدت يافت.
در روز 11 ژوئن سال 1963 ميلادي ، يك راهب 66 ساله بودايي به نام تيش كوانگ دوك در اعتراض به ديكتاتوري ، فساد مالي ، بي عدالتي حكومت نگودين ديم در مقابل ديدگان هزاران نفر در شهر سايگون ، پايتخت ويتنام جنوبي (هوشي مين ويل امروزي) دست به خودسوزي زد.
او در حالي كه در آتش مي سوخت ، بي حركت بر زمين نشسته بود و حتي ناله نمي كرد. تصاوير خودسوزي او در تمام جهان منتشر شدند.
در پي خودسوزي كوانگ دوك ، راهبان بودايي ديگري نيز در ملاعام در اعتراض به حكومت ديم دست به خودسوزي زدند.آمريكا كه متوجه شده بود ادامه حكومت نگودين ديم ديگر به صلاح منافع اش نيست ، از حمايت او دست برداشت.
در نوامبر سال 1963 نظاميان ويتنام جنوبي عليه حكومت ديم دست به كودتا زدند و حكومت او را ساقط كردند.
نگودين ديم توسط حكومت جديد تيرباران شد.
به اين ترتيب ، در 11 ژوئن سال 1963 ميلادي يك راهب 66 ساله بودايي به نام تيش كوانگ دوك در اعتراض به سياست هاي حكومت دست نشانده آمريكايي نگودين ديم ، رئيس جمهور ويتنام جنوبي در شهر سايگون و در ملاعام دست به خودسوزي زد.
تصاوير دلخراش خودسوزي او در تمام جهان منتشر شدند و اين اقدام سرآغاز سرنگوني حكومت فاسد نگودين ديم در 5 ماه بعد از اين واقعه شد.

جام جم آنلاين: بهرام افتخاري