۱۸ سال پيش درچنين روزي - ۱۸خرداد سال ۱۳۶۹ هجري شمسي : حجة الاسلام شيخ علي مزاري از علماي متعهد اسلام و از پيام آوران قيام خونين ۱۵ خرداد در استان سيستان و بلوچستان توسط ايادي استكبار جهاني به شهادت رسيد. اين عالم بزرگوار امامت جماعت مسجد علي ابن ابيطالب(ع) را به عهده داشت و با تأسيس كانون فرهنگي مسجد، اقدامات شاياني درجهت هدايت و ارشادجوانان و نوجوانان نمود. شهيد مزاري ازسال ۱۳۴۲ شمسي همزمان با قيام ۱۵ خرداد فعاليت خود را در منطقه سيستان و بلوچستان با برپايي تظاهرات و راهپيمايي هاي مردمي عليه رژيم خودكامه پهلوي گسترش داد . وي همچنين از عناصر فعال توزيع رساله ها و اعلاميه هاي حضرت امام(ره) در زمان رژيم طاغوت بود . حجة الاسلام مزاري به منظور رفع كمبود مدارس در اين منطقه چندين باب مدرسه داير نمود كه به نام ۱۴ معصوم نامگذاري شدند .
۱۴۱۸ سال پيش درچنين روزي - سوم جمادي الثاني سال۱۱هجري قمري: حضرت فاطمه زهرا(س) دخت گرامي رسول اكرم(ص) بنابه روايت طبري و نقل قول وي ازحضرت امام صادق(ع) به شهادت رسيدند. آن يگانه بانوي جهان اسلام در دوران كوتاه زندگي پربارشان بهترين درس زندگي را به مسلمانان جهان آموختند و نيكوترين انسانها را به جهان بشري تقديم كردند. حضرت فاطمه زهرا(س) امتداد دهنده راه انبياء بودند. اگراين وجود پاك و مطهر نبود طريق انبيا پايان مي يافت. فاطمه زهرا(س) فرزند بهترين معصومند كه خداوند آفريده و به ايشان مباهات كرده است و بدينگونه است كه حضرت فاطمه(س) نيزد سرورو سالار همه زنان عالم شدند. فاطمه را حضرت محمد(ص) فاطمه ناميدند زيرا ازهرزشتي و پليدي بري بودند و ناپاكي در ايشان راه نداشت و اين وجود مطهر و معصوم بريده شده ازآتش بودند. حضرت فاطمه مرضيه صفات و خصلتهايي را كه در وجود مباركشان از پدر به وديعه مانده بود همانگونه به ارث گذاشتند و اين چنين است كه فرزندانشان بهترين و والاترين انسانهاي كره خاكي اند. حضرت فاطمه (س) و اهل بيت ايشان كه خداوند آنان را ازهرگونه پليدي دورگردانيده و در وصف آنان آيه تطهيرنازل كرده است. مسلمانان جهان اين روز را كه سالروز شهادت آن وجود نوراني و مقدس است به سوگ مي نشينند و آنان كه مي توانند به زيارت قبرستان بقيع مي روند كه به نام مزار حضرت فاطمه(س) شناخته شده است.
۱۲۱۸ سال پيش درچنين روزي - سوم جمادي الثاني سال۲۱۱هجري قمري:« ابواسحاق اسماعيل بن كِيسان» ازشاعران عهد عباسي در گذشت. ابن كيسان ابتدا غزل سرا و درسرودن شعربي تكليف بود اما درواپسين سالهاي زندگي كه ازغزلسرايي دست كشيد به سرودن اشعار زاهدانه و يادآوري مرگ و زندگي آن جهاني بسنده كرد. بطوريكه مردان زاهد ازاو پند گرفتند و راويان به جمع آوري اشعارش پرداختند.
۱۰۴۲ سال پيش درچنين روزي - سوم جمادي الثاني سال۳۸۷هجري قمري:« ابوالحسن تلميذ سِنان» از پزشكان نامدار بغداد درگذشت. او ازشاگردان سنان بن ثابت بود ازاين رو به تلميذ سنان شهرت يافت. تلميذ سنان، مسيحي و ازجمله پزشكاني بود كه عضَدُ الدّوله او را در بيمارستان عَضُدي بغداد به طبابت گماشت.
۱۲۹ سال پيش درچنين روزي - ۷ ژوئن سال ۱۸۷۹ ميلادي : هرتسفلد مستشرق و ايرانشناس معروف آلماني بدنيا آمد . وي به لحاظ شناخت خطوط وزبانهاي مردم قديم و نيز احاطه بر تاريخ ايران باستان و عراق نابغه اي كم نظير به شمار مي رفت. هرتسفلد حدود يكصد و نود كتاب،رساله ومقاله درباره تاريخ زبان و دين ايران ،كلده و عيلام قديم به رشته تحريردرآورد و كتيبه هاي تخت جمشيد را نيزخواند. كتاب ايران و مشرق قديم از كتب مهم او درباره فيروزآباد ويافتن كتيبه هايي در نزديكي كازرون از جمله اقدامات اكتشافي مهم هرتسفلد ذكر شده اند .
۲۱۲ سال پيش درچنين روزي - ۷ژوئن سال ۱۷۹۶ ميلادي : به دستور پل اول تزار روسيه تحول فرهنگي ـ اجتماعي اين سرزمين پهناور آغاز شد . اين امر به تقليد ازرنسانس و تحول فرهنگي اروپائيان درروسيه صورت گرفت. اما درنهايت منجر به برخي تغييرات ظاهري گرديد و هيچ گونه تحول عميق فرهنگي را دربرنداشت.