* 1 مرداد در دفاع مقدس

* آغاز عملیات قدس 4 (1364ش)
اشاره:
تصرف دریاچه «ام‌النعاج» عراق‌ در
شمال‌ شرقی شهر «بصره» و هم‌‌‌‌‌‌‌چنین‌ اسارت‌ نیروهای اطلاعاتی دشمن‌ به‌‌‌‌‌‌‌دست‌ رزمندگان‌ مجاهد‌ عراقی از تیپ ‌۹ بدر در این‌ منطقه، انگیزه‌های طرح‌ و اجرای عملیات‌ «قدس ‌۴» به‌‌‌‌‌‌‌وسیله نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گردید. طوفان، عوارض‌ خشک‌ و کوچک‌ بر سطح‌ دریاچه‌ را کنار زد و دریاچه‌ به‌ «اروندرود» متصل‌ شد. این‌ دریاچه‌ از چند طرف‌ به‌ چندین‌ آب‌‌‌‌‌‌‌راه‌ و روستا ختم‌ می‌‌‌‌‌‌‌شود و مساحتی در حدود یک‌‌‌‌‌‌‌صد کیلومتر مربع‌ را داراست‌ و آب‌ آن نیز‌ از رودخانه‌های واقع‌ در خاک‌ ایران‌ تأمین‌ می‌‌‌‌‌‌‌گردد. عملیات‌ قدس ‌۴ با چهار هدف‌ انهدام‌ نیروی پدافندی دشمن، آزادسازی ۱۵۰ کیلومتر مربع‌ از دریاچه‌ و تسلط‌ بر بخشی دیگر از هورالهویزه، گرفتن‌ جای پا برای گسترش‌ عملیات‌ و در اختیار گرفتن‌ جناح‌ از دشمن‌ و نزدیکی به‌ بخشی از خشکی‌‌‌‌‌‌‌های شرق‌ دجله‌ در منطقه‌ای به‌ گستردگی ۱۶۰ کیلومتر مربع‌ به‌ اجرا گذاشته‌ شد. این‌ عملیات‌ را نیروی زمینی سپاه‌ پاسداران‌ و مجاهدان‌ و پناهندگان‌ عراقی که‌ در قالب‌ تیپ ۹ بدر گرد هم‌ آمده‌ بودند، صورت‌ دادند. حمله‌ در ساعت ‌۲۴ روز ۱ مردادماه‌ ۱۳۶۴ش با رمز
«یا محمد رسول‌‌‌‌‌‌‌الله (ص)، الله‌ اکبر» در حالی آغاز شد که‌ هواپیماهای «پی.سی.۷» عراق‌ روزی یکی - دو بار سطح‌ منطقه‌ و دریاچه‌ ام‌النعاج‌ را بمباران‌ ایذایی می‌‌‌‌‌‌‌کردند، اما دشمن‌ در زمان‌ عملیات‌ کاملاً‌ غافلگیر گردید به‌‌‌‌‌‌‌گونه‌ای‌‌‌‌‌‌‌که‌ بیسیم‌چی فرمانده‌ عراقی تسلیم‌ نیروهای ایران‌ شد. دشمن‌ هم‌‌‌‌‌‌‌چنین پس‌ از سقوط‌ بخشی از مواضع‌ خود، اقدام‌ به‌ اجرای آتش‌ توپخانه‌ نمود و تردد نیروهای ایرانی را در منطقه‌ با مشکل‌ روبه‌‌‌‌‌‌‌رو ساخت، اما یک‌ عامل‌ ویژه‌ سبب‌ قطع‌ این‌ گلوله‌‌‌‌‌‌‌باران‌ شد؛ به‌ این‌ صورت‌ که‌ شماری از اسرای دشمن‌ به‌ تقاضای همکاری پاسخ‌ مثبت‌ داده‌ و به‌ پای بیسیم‌ آمدند و از پست‌ شنود با فرماندهی دشمن‌ در عقبه‌ تماس‌ گرفتند و تقاضای نیرو کردند که اگرچه با تقاضای آنان‌ به‌‌‌‌‌‌‌علت‌ عدم‌ تسلط‌ عراق‌ بر منطقه‌ عملیات‌ مخالفت‌ شد ولی در برابر تقاضای قطع‌ آتش‌ به‌ این‌ بهانه‌ که‌ بر سر نیروهای خودمان (عراقی‌‌‌‌‌‌‌ها)‌ ریخته‌ می‌‌‌‌‌‌‌شود، موافقت‌ شد و لحظاتی بعد آتش‌ سنگین‌ دشمن‌ قطع‌ گردید و به‌‌‌‌‌‌‌دنبال‌ آن‌ تردد نیروهای خودی از سر گرفته‌ شد. این‌ عامل‌ در موفقیت‌
عملیات‌ قدس ۴‌ کمک‌ شایانی را در پی داشت. طی چهار روز عملیات، ۱ فروند چرخ‌‌‌‌‌‌‌بال،
۱۰ فروند قایق، چندین‌ قبضه‌ خمپاره‌انداز و چندین‌ پایگاه‌ شناور منهدم‌ و گردان ‌۲ از تیپ ‌۱۱۷ دشمن‌ متلاشی گردید. شمار تلفات‌ دشمن‌ در این‌ عملیات ‌۳۳۶ تن‌ کشته‌ و زخمی و اسیر گزارش‌ شده‌ است. علاوه‌ بر آن ‌۵ فروند قایق، شماری دستگاه‌های مخابراتی و تعدادی سلاح‌ سبک‌ و مقداری مهمات‌ به‌ غنیمت‌
رزمندگان اسلام‌ درآمد. بزرگ‌‌‌‌‌‌‌ترین‌ دستاوردهای عملیات‌ قدس ‌۴، آزادسازی ۱۶۰ کیلومتر مربع‌ از منطقه‌ هورالهویزه‌ عراق، دریاچه‌ ام‌النعاج‌ (بزرگ‌‌‌‌‌‌‌ترین‌ دریاچه‌ منطقه‌ هور) و ۲۰ پاسگاه‌ آبی از دشمن‌ بود.

* عملیات لبیک یا خمینی با رمز: فنای فی اللَّه در منطقه شرق کارون، توسط سپاه (1367 ش)
* 1 مرداد در گذر تاریخ

* افتتاح تلفن بی‏سیم بین تهران و لندن (1327 ش)

* اعلام به رسمیت شناختن رژیم غاصب اسرائیل توسط «محمدرضا پهلوی» در ایران (1339 ش)

* درگذشت فقیه و عالم بزرگوار «آخوند ملاعلی همدانی»
زعیم حوزه علمیه  همدان  (1357 ش)
اشاره:
عالم وارسته، شیخ الفقها و المجتهدین آیت‏اللَّه علی بن ابراهیم معصومی معروف به حاج ملاعلی همدانی از مراجع بزرگ و مدرسین مبرّز،
 حوزه علمیه قم و از مراجع همدان در سال 1273 ش (1312ق) در یکی از روستاهای همدان متولد شد. پدرگرامیش که آثار نبوغ و استعداد را در او مشاهده کرده بود، آخوند را نزد یکی از علمای محترم محل برده و در آنجا، در مدت کوتاهی، قسمتی از فقه و اصول را فرا گرفت. وی در همدان به مدت چهار سال در رشته‏های کلام و فلسفه و فنون ریاضی تحصیل نمود و سپس به تهران عزیمت کرد. آخوند همدانی پس از کسب علم از استادان فن، در
سال 1300 ش نزد آیت‏اللَّه حاج شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه قم رفت و در مدت 10 سال در شمار شاگردان ممتاز ایشان قرار گرفت و سطوح عالی را به اتمام رساند. ایشان همچنین در محضر میرزا جوادآقا ملکی تبریزی و شیخ احمد قمی، به تکمیل درس و تهذیب نفس اشتغال یافت و همزمان به تدریس سطح پرداخت. آخوند ملاعلی همدانی در سال 1310 ش به دنبال درخواست اهالی متدین همدان و حسب الامر استادش حاج شیخ عبدالکریم حائری، به همدان بازگشت و حدود پنجاه سال ریاست دینی آن شهر را برعهده داشت. آخوند همدانی از استوانه‏های بزرگ دین و زهد و تقوا در همدان و منطقه
غرب کشور بود. ایشان حوزه علمیه همدان را سامانی مجدد بخشید و پناهگاهی برای روحانیت متعهد آن منطقه در فضای فساد آلود آن روزگار به شمار می‏آمد. چنان‏که به مرور زمان، کتابخانه بسیار با ارزشی را در همدان به وجود آورد که در آن منطقه کم نظیر بود. مجله پیک اسلام نیز توسط ایشان تأسیس شد و انتشار یافت. از این فقیه سترگ آثار متعددی بر جای مانده که
 اربعین حدیث، رساله‏ای در اجتهاد و تقلید، رساله در قاعده لاضرر و رساله‏ای در حبط و تکفیر از آن جمله می‏باشد. سرانجام این عالم ربانی و فقیه بزرگ در اول مرداد 1357 ش برابر با نیمه شعبان
سال 1398 ق در 84 سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد و در همدان به خاک سپرده شد. در مراسم تشییع ایشان، یکی از کم سابقه‏ترین اجتماعات مردمی پدید آمد که به تظاهرات سیاسی و نمایش اعتراض مردم مسلمان در برابر رژیم حاکم تبدیل شد. همچنین کنگره بزرگداشت بیستمین سالگرد ارتحال ایشان، در روزهای سوم و چهارم مرداد 1377 ش با حضور نمایندگان مقام معظم رهبری و مراجع عظام و شخصیت‏های علمی و فرهنگی در همدان برگزار شد و از شخصیت فقهی، علمی و اجتماعی ایشان تجلیل به عمل آمد.

* 25  رمضان در گذر تاریخ

* وفات «ابن عطیّه» مفسر
و محدث مسلمان(541 ق)
اشاره:
ابومحمّد عبدالحق بن غالب بن عطیه، مفسر و محدث مشهور مسلمان، در آندلس و در خاندانی پرورش یافت که افراد آن همه از بزرگان علم و ادب به شمار می‏رفتند. اگرچه ابن عطیه، بیشتر به عنوان یک مفسر و محدث شهرت دارد، اما بسیاری از شرح حال نویسان، مهارت او را در فقه، اصول فقه و متون ادبی ستوده‏اند. مهم‏ترین اثر به جا مانده از ابن عطیه، کتابی در تفسیر قرآن است که شامل مقدمه‏ای است که در نوع خود از بهترین تالیفات علوم قرآنی محسوب می‏شود. اثر دیگر وی، البَرنامَج نام دارد.

* تولد «امام فخر رازی» متکلم و فیلسوف شهیر اسلامی (544 ق)
اشاره:
ابوعبداللَّه محمد بن عمر بن حسین طبرستانی رازی معروف به امام رازی، فخر رازی و امام فخرالدین و شیخ الاسلام، از بزرگ‏ترین علمای شافعی مذهب، جامع علوم عقلی و نقلی و متبحّر در تاریخ، کلام، فقه، اصول، تفسیر، حکمت، ادبیات و ریاضی است. وی را به سبب شبهاتی که در مسائل گوناگون وارد می‏کرد «امام المُشَکَّکین» می‏نامند. کتاب‏های فخر رازی در زمان خودِ وی مورد اقبال مردم واقع شد و به صورت کتاب درسی درآمد. در حوزه‏ی درس امام رازی بیش از دو هزار تن دانشمند برای استفاده حاضر می‏شدند. حتی موقع سواری نیز نزدیک به سیصد نفر از فقها و شاگردان، برای استفاده در رکابش می‏رفتند. گویند که او به صراحت از اسماعیلیان بد می‏گفت اما با تهدید یکی از شاگردانش که اسماعیلی بود، از بدگویی نسبت به این گروه دست برداشت. از فخر رازی تألیفات بسیاری به جا مانده است از قبیل: اسرارُ النجوم، تفسیر کبیر، شرح اشارات ابن سینا و ده‏ها کتاب دیگر. امام فخر رازی در عید فطر سال 606 ق در 62 سالگی در هرات درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد.

* رحلت فقیه شیعه «بهاءالدین حسن اصفهانی» معروف به «فاضل هندی» (1137ق)
اشاره:
محمدبن حسن بن محمد اصفهانی ملقب به بهاءالدین و معروف به بهاء، تاج الفقها، فاضل اصفهانی و فاضل هندی از افاضل علمای اواخر حکومت صفوی،ف‏در سال 1062 ق به دنیا آمد. فاضل هندی در تمام علوم دینی اصلی و فرعی، یگانه‏ی روزگار و اعجوبه‏ی دهر بود به طوری که گویند قبل از 12 سالگی شروع به تألیف نمود. از جمله‏ی آثارش تفسیر القرآن، التَّمحیص و شرح الکافیه و کتاب مشهور
 کِشْفُ الِّلثام از کتب استدلالی فقه است. بهاءالدین را به سبب این که در اوائل زندگی به همراه پدر در هندوستان بوده است، فاضل هندی نیز گفته‏اند. وی در تخت فولاد اصفهان مدفون است.

*  مفقود شدن روحانی مبارز «امام موسی صدر» رهبر شیعیان لبنان در لیبی (1398 ق)
اشاره:
سیدموسی صدر در سال 1347 ق (1309 ش) در عصر حکومت رضاخان در قم به دنیا آمد. پدر وی آیت‏اللَّه العظمی سیدصدرالدین صدر عالمی نامدار و از از مراجع ثلاث پس از آیت‏اللَّه
شیخ عبدالکریم حائری یزدی بود. در سال 1360 ق (1320ش) وارد حوزه‏ی علمیه‏ی قم گردید و پس از طی مقدمات و سطوح، در حلقه‏ی درس آیات عظام سید احمد خوانساری و حجت شرکت جست و همچنین از درس پدر خویش و نیز حضرت امام خمینی بهره بُرد. پس از فوت پدر راهی نجف اشرف گردید و در آن جا در زمره‏ی مجتهدان قرارگرفت. احساس وظیفه، او را به لبنان کشاند و رهبری مردمی را پس از علامه شرف الدین به عهده گرفت. امام موسی صدر، در آنجا خدمات فراوانی را به انجام رساند و قصد سر و سامان دادن به اوضاع مسلمانان، او را لحظه‏ای از تلاش غافل نمی‏کرد. سرانجام طی دعوتی رسمی راهی لیبی گردید و پس از یک هفته اقامت، در 25 رمضان 1398 ق در حالی که قصد مراجعت به لبنان را داشت به طور مشکوکی ناپدید گردید.