یک کارشناس علوم حدیث می گوید : سه نوع رجعت در روایات آمده که اولین رجعت مربوط به گروهی از بهترین انسان هایی است که قبل از ظهور حضرت ولی عصر(عج) به دنیا بازمی گردند و جزو زمینه سازان ظهور آن حضرت می شوند.

حجت الاسلام هادی صادقی در گفت وگو با خبرنگار معارف ایرنا گفت: در برخی روایات، معنی دوم رجعت را مقارن ظهور امام زمان (ع) معرفی کرده اند که همزمان با ظهور آن حضرت گروهی از بهترین افراد به فرمان خداوند از قبر برمی خیزند و جزو یاوران ایشان می شوند.

وی رجعت پس از ظهور و استقرار حکومت حضرت مهدی را سومین نوع رجعت دانست و گفت: این افراد برای ادامه دادن مسیر حکومت امام زمان (ع) به دنیا بازمی گردند و در روایات تصریح شده است که ائمه معصومین (ع) مانند امیرمومنان(ع) و امام حسین(ع) پس از حکومت امام زمان (ع) به جهان بازخواهند گشت و حکومت خواهند کرد.

این پژوهشگر مذهبی افزود: در بعضی روایات گفته شده که پس از حکومت امام عصر (عج) ائمه معصومین (ع) یکی پس از دیگری حکومت می کنند و در برخی دیگر از روایات آمده است که امام حسین (ع) اولین امامی است که پس از امام زمان (عج) به دنیا بازمی گردند و قاتلین آن حضرت نیز به دنیا بازمی گردند و جنگی دیگر میان آنان اتفاق می افتد و امام حسین (ع) از قاتلین عاشورا انتقام می گیرد.

وی درباره فلسفه رجعت از دیدگان مبانی اسلامی گفت: خداوند در قرآن وعده داده است که صالحان را وارثان زمین قرار می دهد و اگر قرار باشد این وعده الهی واقع شود، بایستی آنان به دنیا برگردند و حکومت کنند تا دنیا به صالحان زمین برسد.



* معنای رجعت

وی در بیان معنای رجعت گفت: این واژه در لغت به معنای بازگشت و در اصطلاح به معنای بازگشت پس از مرگ به زندگی دنیاست. یعنی کسی که می میرد، دوباره به زندگی دنیا برگردد و رجعت مورد نظر ما بازگشتی است که مقارن با ظهور امام زمان (ع) اتفاق می افتد.

صادقی افزود: رجعت برای بهترین مردم و همچنین بدترین مردم مانند بزرگان کفر و نفاق اتفاق می افتد و مردم متوسط پس از مرگ به دنیا بازنمی گردند.

این استاد کلام جدید ضمن بیان تاریخچه رجعت در میان اهل سنت و شیعه گفت: مساله رجعت در بسیاری از زیارت نامه ها مطرح شده است، به ویژه در زیارت امیرمومنان و امام حسین(ع) و همچنین در دعای عهد و برخی زیارت نامه های های امام زمان(عج) این موضوع تصریح شده است.



* فلسفه رجعت

این استاد دانشگاه افزود: یکی از سنت های الهی این است که وعده های خود به صالحین را در دنیا محقق کند و خداوند در قرآن خطاب به افراد صالح فرموده است که آنان را مالک زمین می کند.

صادقی اضافه کرد: خدا به پیامبرانش وعده داد که آنان را وارث زمین می کند اما چنین اتفاقی برای آنان نیافتاد و اکثر پیامبران چنین امکانی را پیدا نکردند و به همین دلیل اگر قرار باشد این وعده خدا واقع شود، بایستی آنان به دنیا برگردند و حکومت کنند تا دنیا به صالحان زمین برسد.

این استاد حوزه یکی دیگر از حکمت های رجعت را تحقق جزای ستمکاران در دنیا دانست و گفت: یکی دیگر از سنت های الهی این است که در همین دنیا جزای ظالمان داده شود و بعضی از ستمگران بدون این که مجازات شوند از دنیا رفتند. بنابراین آنان باید به دنیا برگردند و مجازات دنیوی شوند.

وی افزود: یکی از حقوق مومن این است که بتواند «تشفی خاطر» پیدا کند. یعنی زمانی که مومن محاکمه رییس ستمگران را در دنیا مشاهده می کند که چگونه به سزای اعمال خود می رسد، باعث شادمانی و خشنودی او می شود و خداوند اراده کرده است که این مساله را محقق کند.

صادقی در ادامه گفت: هر چند که چنین مجازاتی برای ستمگران به عنوان قسمتی از مجازات آنان است و کیفر اصلی ظالمان در روز قیامت خواهد بود ولی خداوند می خواهد در دنیا نیز طعم عدالت را به ما بچشاند و به همین دلیل در دوره ظهور حضرت مهدی (عج) که دوران استقرار عدالت است، بخشی از ظلم هایی که در تاریخ واقع شده، به دست مبارک ایشان و کسانی که رجعت می کنند، جبران خواهد شد و عدالت کیفری به منصه ظهور خواهد رسید.



* بررسی موضوع رجعت از نظر عقلی

رییس دانشکده حدیث در ادامه مساله رجعت را از نظر عقلی مورد بررسی قرار داد و گفت: ممکن است برخی افراد در اثبات این مساله از نظر عقلی دچار شک باشند و این گونه بپرسند که آیا کسی که از دنیا می رود و بدنش تبدیل به خاک می شود، ممکن است دوباره زنده شود.

وی افزود: این مساله همانند ناممکن دانستن معاد است که کافران به پیامبر می گفتند و قرآن در سوره قیامت در پاسخ به این افراد می فرماید که بازگشت مردگان برای خدا امکان پذیر است و حتی خداوند قادر است که شیارهای انگشتان انسان را همانند روز اول بازگرداند.

صادقی با بیان این که رجعت در گذشته بارها اتفاق افتاده به داستان یکی از پیامبران خدا به نام «عزیر» اشاره کرد و گفت: حضرت عزیر از قبرستانی عبور می کرد و استخوان هایی پوسیده در آنجا دید و در دل خود گفت خدا چگونه این مردگان را زنده می کند و آرزو کرد که می توانست نحوه زنده کردن آنان را ببیند.

این استاد حوزه افزود: خداوند او را میراند و بعد از صد سال دوباره او را زنده کرد. عزیر با الاغ و غذای خود بود و هنگامی که زنده شد، الاغ خود را دید که پوسیده و خاک شده ولی غذای او سالم بود. آنگاه خداوند به او فرمود که به غذای خود نگاه کند که هیچ تغییری نکرده و آنگاه فرمان داد تا الاغی که استخوان های آن خاک شده، دوباره به حالت اولیه برگردد.

داستان این پیامبر خدا در آیه 259سوره بقره آمده و به گفته صادقی خداوند عزیر را دوباره به دنیا برگرداند و رجعت اتفاق افتاد و بر این اساس از نظر عقلی چنین چیزی ممکن است و محال عقلی نیست و هیچ محدودیتی نیز در قدرت خدا وجود ندارد.

وی افزود: البته از لحاظ جریان عادی طبیعت چنین مساله ای زیاد اتفاق نمی افتد و به طور استثنایی واقع می شود ولی نمونه هایی اتفاق افتاده و خداوند در قرآن از این مساله خبر داده تا بعدا کسی منکر آن شود.