آمادگی برای ظهور حضرت حجت(عج)، واجد ابعاد منفی و مثبت است؛ توجه به پراکندگی ظلم در جهان بعد منفی این شرایط است و در بعد مثبت، ایجاد این آمادگی در فرد و اجتماع و ایجاد حکومت‌هایی شبیه حکومت امام زمان(عج) مطرح است.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا مصطفی‌پور، عضو هیئت‌علمی دانشگاه خوارزمی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به بحث درباره مهدویت و لوازم فراهم کردن زمینه‌های ظهور امام زمان(عج) پرداخت و اظهار کرد: در ارتباط با زمینه‌های ظهور حضرت مهدی(عج) دو برنامه وجود دارد که یک دسته از آن‌ها دست ما نیست و گاهی از آن با عنوان حوادث آخرالزمانی و گاهی همانند ظهور دجال با عنوان حوادث اجتماعی یاد می‌شود.
مهم‌ترین شرط همراهی با امام زمان(عج) سنخیت با اوست
وی افزود: برخی از این برنامه‌ها دست خود ماست؛ بدین معنی که ما باید خود را برای حمایت و نصرت از امام زمان(عج) آماده کنیم. جمله معروفی وجود دارد که کسی که در انتظار مصلح است، خود باید صالح باشد و در این صالح بودن همه چیز نهفته است؛ بدین معنی که فرد باید از لحاظ اخلاقی، رفتاری و معنوی این آمادگی را در خود ایجاد کند و مهم‌ترین شرایط برای همراهی با امام زمان(عج) سنخیت با او است.
مصطفی‌پور ادامه داد: سنخیت، به این معنی است که انسان‌ها باید یک هماهنگی با امام زمان(عج) داشته باشند و هماهنگی به این معنی است که باید بین ما و ایشان در ارزش‌هایی همانند تقوا، شباهت وجود داشته باشد. وقتی این زمینه‌ها ایجاد شود طبیعتا امام زمان(عج) بر اساس آنچه که خداوند مقرر کرده است ظهور خواهد کرد و ما یاور او خواهیم بود و با مخالفان وی مبارزه خواهیم کرد و اگر مسئولیتی به ما واگذار شده آن را انجام خواهیم داد.
ویژگی‌های انسان منتظر
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی در پاسخ به پرسشی درباره ویژگی‌های انسان منتظر اظهار کرد: آنچه در روایات بر آن تاکید شده، این است که انسان منتظر باید در خودش این آمادگی اخلاقی، معنوی و تقوایی را برای ظهور ولی‌عصر(عج) ایجاد کند و از سوی دیگر از دیدن حوادث سخت مایوس نشود.
جایگاه اندیشه مهدویت در میان دیگر جریانات تشیع
مصطفی‌پور در پاسخ به پرسشی درباره جایگاه اندیشه مهدویت در میان دیگر جریانات تشیع عنوان کرد: در درجه اول، همه مسلمانان و همه شیعیان با همه فِرَق، اصل ظهور امام زمان(عج) را به عنوان یک اصل قطعی، مورد قبول قرار داده‌اند؛ یعنی یک منجی در آخرالزمان ظهور خواهد کرد و بشریت را از ستم و استبداد نجات می‌دهد و عدل و داد را بر جوامع بشری حاکم می‌کند.
وی تاکید کرد: اما درباره اینکه آیا این موعود که ما انتظار او را می‌کشیم، متولد شده است یا نه؟ اکثر شیعیان قبول دارند که امام زمان(عج) موجود و در پس پرده غیبت است و زمانی که شرایط برای ظهورش فراهم شود، ظهور می‌کند. ممکن است برخی از این فرقه‌ها هم باشند که معتقد باشند این موعود در آینده ظهور خواهد کرد؛ یعنی کسی حتما به عنوان نجات‌بخش نهایی خواهد آمد.
وی افزود: نکته‌ای که همه آن را قبول دارند، این است که آن که ظهور خواهد کرد، از نسل پیامبر(ص) و قریش است، اما ما می‌گوئیم یازدهمین فرزند پیامبر(ص) از ناحیه حضرت زهرا(س) است و دیگران ممکن است این را قبول نداشته باشند؛ مثلا زیدیه شرط امامت را این می‌داند که امام، حتما باید با شمشیر به حکومت برسد، اما ما این را نمی‌پذیریم و به همین دلیل است که آنان، پس از امام زین‌العابدین(ع) به سمت زید بن علی و یحیی بن زید رفتند.
وی در پاسخ به پرسشی درباره دیدگاه شیعیان اسماعیلی نسبت به مهدویت، اظهار کرد: دیدگاه اسماعیلیه هم تقریبا همین‌گونه است و آنان می‌گویند کسی که به عنوان منجی ظهور می‌کند، باید از نسل امام صادق(ع) باشد و محمد ابن اسماعیل، جانشین امام صادق(ع) است. تا اینجا تمام این جریانات اصل را قبول دارند، اما در اینکه آن فرد منجی، چه کسی است؟ اختلاف دارند و درباره اینکه این منجی در کجا ممکن است ظهور کند؟ هم اختلاف نظر وجود دارد، اما در اینکه باید از نسل پیامبر(ص) باشد، هیچ اختلاف نظری نیست.
ابعاد مثبت و منفی ایجاد آمادگی برای ظهور ولی عصر(عج)
عضو هیئت‌علمی دانشگاه خوارزمی در پاسخ به پرسشی درباره نحوه ایجاد آگاهی و آمادگی در میان مردم برای ظهور امام عصر(عج) عنوان کرد: مقوله آمادگی، یک بعد منفی و یک بعد مثبت دارد. بعد منفی، این است که چون امام زمان(عج) برای اصلاح می‌آیند، بنابراین مردم باید به گونه‌ای به تنگ آمده باشند که انتظار آمدن منجی را بکشند و اینها را از این شرایط نجات بدهد و در روایات هم امده است که امام زمان(عج) زمانی ظهور می‌کند که دنیا پر از ظلم شده باشد.
وی افزود: اما بعد مثبت، این است که نه تنها به لحاظ فردی، بلکه به لحاظ اجتماعی هم باید این آمادگی را در خود ایجاد کنیم که یکی از ابعاد اجتماعی آن، این است که حکومت‌هایی که شبیه حکومت امام زمان(عج) است را باید به وجود بیاوریم و همان‌گونه که در قرآن در سوره مبارکه نور گفته شده است، کسانی که عمل صالح انجام دهند، جانشین حکومت قبلی خواهند شد و قطعا اگر این زمینه‌های حکومتی نباشد، خلافت به معنای جانشینی، بی‌معنی خواهد بود.
ضرورت خرافه‌زدایی از دین
مصطفی‌پور در پاسخ به پرسشی درباره مهم‌ترین اقدامی که برای ایجاد آمادگی در مردم برای ظهور امام زمان(عج) باید انجام داد، عنوان کرد: مهم‌ترین اقدام، این است که باید زمینه‌های فکری و فرهنگی را فراهم کنیم و دین اسلام را از خرافه بزدائیم و آن را به عنوان مکتبی که نجات معنوی و اجتماعی در آن مورد توجه است، معرفی کنیم؛ چون پیامبر اسلام(ص) در شرایط جاهلی، با این دین آمده و در مردم تحول ایجاد کردند.
ضرورت تشکیل حکومت صالح
وی تاکید کرد: ایشان در مدینه حکومت ایجاد کرده و همه اینها نشان می‌دهد کاری که پیامبر(ص) در مدینه انجام دادند، به قول اهل فکر، دوره تکوین ملت بوده است. پیامبر(ص) به لحاظ فکری، افراد را آماده کردند و حتی وقتی خواستند زمینه برای ایجاد حکومت در مدینه آماده شود، مصعب بن عمید را فرستادند تا اسلام را برای مردم معرفی کرده و زمینه را برای چگونگی اجرای اسلام، بعد از ورود پیامبر(ص) فراهم کند، لذا بعد از ورود پیامبر(ص) مردم به دور او جمع شدند و ما هم امروزه باید برای معرفی دین و پرورش افراد تلاش کنیم.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه خوارزمی در پایان اظهار کرد: نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه داشت، این است که منظور از فراهم کردن زمینه‌های ظهور امام زمان(عج) این نیست که ما دست به افساد در زمین بزنیم؛ بلکه ما مدام باید در حال اصلاح خود باشیم و یکی از مهم‌ترین ضرورت‌های این امر داشتن حکومتی صالح است که قرابت‌هایی با حکومت امام زمان(عج) داشته باشد.