پرانرژيترين برخورد در تاريخ فيزيك ذرات كه ميتواند به كشف شالودههاي فيزيك نوين منجر شود روز سهشنبه - 10 فروردين ماه - در شتابگر بزرگ هادروني سرن با موفقيت انجام شد.
به گزارش ايسنا، دانشمندان شتابگر بزرگ هادروني (LHC) در مركز تحقيقات هستهاي اروپا (سرن) با شليك 2 باريكه پروتون با انرژي 5/3تراالكترون ولت، بزرگترين برخورد در تاريخ ذرات بنيادي را با انرژي 7 تراالكترون ولت (7هزار ميليارد الكترون ولت) رقم زدند.
پرانرژيترين برخورد ذرات بنيادي بهعنوان رويدادي تاريخي در فيزيك ذرات بنيادي مورد توجه گسترده جامعه علمي و رسانههاي جهان قرار گرفت.باتوجه به همكاري محققان فيزيك پژوهشگاه دانشهاي بنيادي (IPM) وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري در پروژه شتابگر بزرگ هادرونيسرن، اين مراسم بهطور زنده در پژوهشكده ذرات بنيادي و شتابگرهاي پژوهشگاه پخش شد و فيزيكدانان ايراني كه برخي از آنها در بخشهايي از اين پروژه عظيم بينالمللي همكاري داشتهاند بهطور مستقيم در جريان اين رويداد مهم علمي قرار گرفتند.
دكتر محسن خاكزاد، عضو هياتعلمي پژوهشگاه دانشهاي بنيادي اظهار كرد: آزمايش مذكور در راستاي تلاشهاي چندين ساله فيزيكدانان ذرات بنيادي جهان در قالب پروژه بينالمللي شتابگر بزرگ هادرونيسرن بهعنوان عظيمترين و پيچيدهترين ماشين و ابزار علمي جهان صورت گرفت كه هدف نهايي از راهاندازي آن پاسخ دادن به برخي از اساسيترين سؤالات فيزيك از جمله اثبات وجود ذره هيگز منشأ جرم چگونگي تشكيل جهان، وجود ماده و انرژي تاريك، ابرتقارن و غيره است.
وي با اشاره به آغاز بهكار شتابگر بزرگ هادروني از سپتامبر سال 2008 گفت: فعاليت اين ماشين عظيم از 10 سپتامبر 2008 با تزريق نخستين بيم (باريكه) پروتون آغاز شد اما فعاليت دستگاه از 19 سپتامبر همان سال بهدليل بروز مشكل در بخشي از تجهيزات آن متوقف شد.
در 20 نوامبر 2009 فيزيكدانان مجددا باريكهاي را در داخل تونل شتابگر تزريق كردند و 3 روز بعد 2باريكه با انرژي 450 گيگاالكترون ولت را برخورد دادند.در ادامه تلاشها، دانشمندان موفق شدند در اواخر سال ميلادي گذشته باريكهاي با انرژي 18/1 تراالكترونولت را در داخل ماشين تزريق كنند و بعد از كريسمس شروع به افزايش انرژي كردند و برخوردي بين 2 باريكه با انرژي 18/1 تراالكترون ولت بهمدت 30 دقيقه داشتند.
خاكزاد خاطرنشان كرد: بعد از تلاشهاي چند ماهه، دانشمندان موفق شدند با موفقيت 2 پرتو با انرژي 5/3 تراالكترون ولت را با يكديگر برخورد دهند كه بزرگترين برخورد در تاريخ فيزيك ذرات بنيادي است.
وي همچنين با اشاره به همكاري محققان پژوهشگاه دانشهاي بنيادي در پروژه بينالمللي شتابگر بزرگ هادروني سرن تاكيد كرد: در راستاي اين همكاريها در تلاشيم تجهيزاتي را براي استفاده در شتابگر در اين پژوهشگاه بسازيم و فعاليتهاي تجربي جدي در حوزه فيزيك ذرات را در كشور آغاز كنيم.
برخورد تاريخي روز سهشنبه، آغازگر تحقيقات فشردهاي طي 18 تا 24 ماه آينده در اين شتابگر (برخورددهنده) عظيم ذرات است.دانشمندان اميدوارند كه اين مطالعه باعث درك تازهاي از ماهيت كيهان و چگونگي پيدايش آن شود.
اما آنها ميگويند كه ارزيابي و تحليل دادههاي جمعآوري شده از اين آزمايش زمان خواهد برد و افكار عمومي نبايد انتظار نتايج زودهنگام را داشته باشد.