13 اسفند دردفاع مقدس
* 13 اسفند در گذر تاریخ
* انعقاد «معاهده پاریس» بین ایران و انگلستان و جدا شدن افغانستان از ایران (1235 ش)
اشاره:
پس از تصرف هرات در افغانستان توسط قوای ناصرالدین شاه قاجار، دولت انگلستان که از این امر ناراضی بود، به ایران اعلان جنگ داد و جزیره خارک و بوشهر را به اشغال خود درآورد. در این حال درگیریهایی بین نیروهای ایرانی و انگلیسی روی داد که به شکست سربازان ایرانی انجامید. از این رو مذاکراتی برای صلح آغاز شد که به عقد معاهده پاریس در فرانسه بین ایران و انگلیس انجامید. به موجب این معاهده ننگین، دولت ایران تعهد سپرد که هرات و تمام خاک افغانستان را تخلیه نماید و از هر ادعایی نسبت به حکومت خود در هرات و تمامی افغانستان دست بردارد. انگلیسیها نیز پذیرفتند که قوای خود را از ایران خارج کنند و اسرای جنگی ایران را آزاد سازند. این معاهده، دست ایران را به کلی از دخالت در افغانستان کوتاه کرد و باعث نفوذ انگلستان در دربار ایران گردید. بنابراین، هرات به کلی از ایران جدا شد و افغانستان نیز با عنوان استقلال یابی، از ایران استقلال یافت. عهدنامه پاریس، ضربه شدید دیگری بود که بر پیکر استقلال سیاسی و اقتصادی ایران وارد آمد و بر اثر آن، که کمتر از معاهدات گلستان و ترکمنچای بین ایران و روسیه نبود، قلمرو حکومتی ایران به کمترین حد خود رسید.
* رحلت فقیه بزرگ و استاد برجسته حوزه علمیه قم، آیت اللَّه «میرزا محمد فیض قمی» (1329 ش)
اشاره:
میرزا محمدفیض قمی از نوادگان ملا محسن فیض کاشانی، در سال 1254ش (1293ق) در بیت علم و تقوا در شهر قم به دنیا آمد. وی پس از فراگیری مقدمات و سطوح حوزه در قم و تهران، برای تکمیل تحصیلات خود راهی تهران شد. فقه و اصول و حکمت و عرفان را از استادانی همچون آیتاللَّه میرزا حسن آشتیانی و میرزا محمود قمی و شیخ علی رشتی فرا گرفت. وی در 24 سالگی برای ادامه تحصیل رهسپار عتبات عالیات گردید و از محضر علامه سید محمدکاظم یزدی طباطبایی، آخوندملا کاظم خراسانی و شیخ اصفهانی بهره برد. آیتاللَّه میرزا محمد فیض پس از اخذ اجازه اجتهاد از علمای نجف، برای درک افکار و تحقیقات علمی و فقهی آیتاللَّه میرزا محمدتقی شیرازی به سامرا هجرت کرد و در درس آن بزرگوار شرکت نمود. طولی نکشید که وی در ردیف شاگردان بزرگ استاد قرار گرفت و به مقامات عالی علمی رسید به طوری که میرزا شیرازی، در احتیاطات خود، برخی از مقلدانش را به تقلید از فیض قمی ارجاع میداد. آیتاللَّه فیض بعدها وارد قم شد و با همتی عالی، مدرسه فیضیه را به صورت مخروبه درآمده بود بازسازی احیا کرد. میرزا محمدفیض قمی از جمله عالمانی است که در دعوت از آیتاللَّه شیخ عبدالکریم حائری یزدی از اراک به قم و تاسیس حوزه علمیه قم، نقش مهمی ایفا کرد و پس از تاسیس حوزه، در کنار آیتاللَّه حائری، قرار گرفت. ایشان پس از رحلت آیتاللَّه حائری و زعامت مراجع ثلاث و سپس ورود آیتاللَّه بروجردی، علیرغم داشتن صلاحیت علمی و فقهی، از آن بزرگواران تبعیت مینمود و تحکیم آنان را، تحکیم و حفظ حوزه علمیه و برای خدا میدانست. کتاب الفیض، حاشیه بر عروة الوثقی، مناسک حج، حاشیه وسیلة النجاة، شرحی بر منظومه مرحوم سیدبحرالعلوم در فقه، ذخیرةالعباد و چند اثر دیگر از آن جملهاند.این عالم ربانی سرانجام در سیزدهم اسفند 1329ش برابر با بیست و پنجم جمادیالاول 1370ق در هفتاد و پنج سالگی در حین انجام فریضه نماز در حالت قنوت که دعای «الهی عامِلْنا بفضلک» میخواند روحش به ملکوت اعلی پر گشود و در ایوان طلا در جوار حضرت معصومه(س) مدفون شد.
* سران اوپک در کنفرانس الجزایر 3 شرط برای تثبیت قیمت نفت پیشنهاد کردند. (1353ش)
اشاره:
3 شرط عبارتند از: 1- تضمین ارزش پول بهای نفت به وسیله غرب. 2- حمایت از سرمایه گذاری های خارجی اعضای اوپک. 3- اصلاح نظام پولی جهانی.
* یک هواپیمای نظامی ایران در ارتفاعات البرز سقوط کرد و 8 سرنشین آن کشته شدند(1352ش)
* برگزاری نخستین سمینار شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر (1374ش)
* 2 جمادی الاول درگذر تاریخ
* درگذشت کسایی مروزی شاعر شهیر و نامدار ایرانی(391 ق)
اشاره:
ابوالحسن مجدالدین کسایى مَروَزی شاعر قرن چهارم هجری قمری در سال 341 هجری در مرو ولادت یافت و در دوران سلطنت سلطان محمود غزنوی، وی را مدح گفته است. پایان عمر این شاعر در ندامت از مدح سلاطین و اشتغال به شعر زاهدانه و پند و اندرز گذشت. از اشعار موجود او معلوم است که در ابداع مضامین و بیان معانی نو و توصیفات بدیع و تشبیهات لطیفِ طبیعی، مهارت بسیار و قدرت فراوانی داشت. کسایی مروزی در مدح اهل بیت، اشعاری سروده است و از این اشعار، شیعه بودن وی آشکار میگردد.
* رحلت عالم زاهد شیخ علی اکبر نهاوندی(1369 ق)
اشاره:
علیاکبر بن ملا محمد حسین نهاوندی، در اصل از اهالی نهاوند بود، اما خود در مشهد به دنیا آمد. وی در تهران نزد حاج میرزا حسن آشتیانی و در نجف نزد حاج میرزا حبیب اللَّه رشتی و شریعت اصفهانی تلمذ کرد. نهاوندی در 1328 ق راهی مشهد مقدس گردید و ساکن آن دیار شد. البَیانُ الرَّفیع فی احوال خواجِه ربیع، گلزار اکبری و لاله زار از آثار اوست. سرانجام این عالم ربانی در نودسالگی دار فانی را وداع گفت و در مشهد مقدس به خاک سپرده شد
* 4 مارس درگذر تاریخ
* امضاء قرارداد ننگین خروج ایران از هرات در زمان ناصرالدین شاه قاجار (1857م)
* انحلال جبهه نجات اسلامی توسط دولت الجزایر (1992م)