رویدادهای مهم 15 آذر در گذر تاریخ
* درگذشت دكتر "عيسي صديق" مؤسس دانشگاه تهران (1357ش)
اشاره: دكتر عيسي صديق معروف به اعلم، يكي از نامداران فرهنگي سده اخير تاريخ فرهنگ ايران، در سال 1273ش در تهران به دنيا آمد و پس از گذراندن علوم مقدماتي و اتمام دوره دارالفنون، در 17 سالگي به فرانسه رفت و موفق به دريافت دانشنامه ليسانس در رشته رياضي گرديد. دكتر صديق سپس چند سالي در ايران در وزارت فرهنگ مشغول به خدمت شد و در سال 1309 جهت ادامه تحصيل عازم آمريكا گرديد. وي پس از اخذ دكتراي فلسفه به ايران مراجعت نمود و از طرف دولت ايران، مأمور تهيه طرح تأسيس دانشگاه تهران شد. صديق اعلم پس از اين كار، مأمور راهاندازي اين دانشگاه گرديد. وي پس از تأسيس دانشگاه، تا سال 1319، رياست و استادي دانش سراي عالي، دانشكده ادبيات و دانشكده علوم را برعهده گرفت. وي تا سال 1340، شش بار به وزارت فرهنگ انتخاب شد و تا سال 1353، در مقام استادي دانشگاه، انجام وظيفه كرد. علاوه بر تهيه طرح و قانون تأسيس دانشگاه تهران و ايجاد هسته مركزي آن، دكتر صديق منشأ خدمات برجسته فرهنگي ديگري گرديد كه تأسيس نخستين مدارس جديد گيلان، پيشنهاد اعزام محصل به اروپا و تهيه قانون آن، تجديد سازمان و برنامههاي مدارس كشور، وارد كردن روشهاي جديد آموزشي در دانش سراي عالي و تربيت هزاران دبير، تأسيس دانشگاه تبريز و تأسيس نزديك به دو هزار مدرسه در طول فعاليت فرهنگي خود، از آن جملهاند. وي سرانجام در 15 آذر 1357ش در 84 سالگي در تهران درگذشت و در بهشت زهرا به خاك سپرده شد.
* انتشار فهرست خارج كنندگان ارز در بحبوحه انقلاب اسلامي (1357 ش)
اشاره: در بحبوحه انقلاب و در حالي كه بسياري از ادارات در اعتصاب به سر ميبردند، كاركنان بانك مركزي، در پانزدهم آذرماه 57، صورت كساني كه طي دو ماه شهريور و مهر 1357 ارز از مملكت خارج كرده بودند، انتشار داد. در اين ليست نام 178 نفر از مقامات دولتي و مقاطعه كاران و بازرگانان سرشناس گنجانيده شده بود. جمع مبلغ حواله شده بالغ بر 13 ميليارد دلار ارز (350 ميليارد ريال) اعلام گرديد. اين افراد چون وضعيت انقلاب و امكان سقوط نظام شاهنشاهي را ديدند اقدام به خارج كردن اموال خود از كشور كردند. به دنبال انتشار اين فهرست، ليست هاي ديگري همچون دارايي بنياد پهلوي و دارايي هاي شاه نيز انتشار يافت. انتشار اين ليستها در بين مردم و مبارزان تأثير زيادي داشت و در تخريب پايههاي لرزان سلطنت بسيار مؤثر گرديد.
* درگذشت "علي حاتمي" كارگردان شهير ايراني (1375 ش)
اشاره: علي حاتمي در سال 1333 در تهران به دنيا آمد و پس از
فارغ التحصيلي از دانشكده هنرهاي دراماتيك به همكاري با تلويزيون پرداخت و به نوشتن فيلمنامه مشغول شد. فيلمهاي علي حاتمي، همگي نشان دهنده علاقه او به فرهنگ ايراني است. ستارخان، سوتهدلان، كمالالملك و مادر به همراه مجموعههاي تلويزيوني هزاردستان و سلطان صاحبقران از آن جمله است. حاتمي در حال ساختن مجموعه تلويزيوني جهان پهلوان تختي بود كه عمرش كفاف اتمام آن را نداد و در حالي كه از بيماري سختي رنج ميبرد، سرانجام در آذر ماه 1375 درگذشت و در بهشت زهرا به خاك سپرده شد.
رویدادهای مهم 20 محرم در گذر تاریخ
* عزل "اميركبير" از صدارت ناصرالدين شاه بر اثر بدگويي ديگران عليه او (1268ق)
اشاره: اميركبير كه پس از ورود ناصر الدين شاه به تهران، به عنوان صدراعظم برگزيده شده بود، در ابتدا بكارگيري القاب و تعارفات بيمعنا را در نامههاي اداري حذف كرد. اخذ رشوه را ممنوع نمود و جلوي اختيارات بيحد و حساب و نامشروع درباريان را گرفت. براي متعادل كردن دخل و خرج مملكت، بر بيشتر وظايف و مستمريهايى كه اشخاص با نفوذ مانند شاهزادگان و اُمراي لشكر، بدون استحقاق از خزانهي دولت دريافت ميكردند، خط بطلان كشيد. اخذ مالياتها را بر اساس صحيحي قرار داد چنان كه در اندك مدتي، خزانهي خالي مملكت از درآمد ماليات پُر شد. بر گسترش كشاورزي همت ورزيد و مدرسهي عالي دارالفنون را تأسيس كرد. اميركبير همچنين دست سفيران روس و انگليس را از دخالت در امور داخلي ايران كوتاه ساخت و بَست نشستن در محل سفارت آنان را ممنوع اعلام نمود. لياقت و تدبير و طهارت اخلاق اميركبير موجب وحشت درباريان ناپاك و حسودان شد و شاه بيتجربه را با دسيسهها و تحريكات فراوان به عزل وي تشويق كردند. سرانجام بر اثر دسيسههاي فراوان اطرافيان به ويژه مهد عُليا مادر ناصرالدين شاه، اميركبير از صدارت عزل شد و ميرزا آقاخان نوري به جاي وي به صدارت عُظمي رسيد.
رویدادهای مهم 5 دسامبر در گذر تاریخ
* درگذشت "گراردوس مركاتور" جغرافيدان برجسته بلژيكي (1594م)
* بازگشت ناپلئون به فرانسه پس از شكست روسيه و آغاز اضمحلال ناپلئون (1812م)
* درگذشت "الكساندر دوما" (پدر) نويسنده نامدار فرانسوي (1870م)
* پيوستن ايران به تشكيلات بين المللي صليب سرخ (1874م)
* درگذشت "فرديناند بروكْنِر" اديب شهير اتريشي (1958م)
* تولد "والت ديزني" نقاش و تهيهكننده كارتون و فيلم (1901م)
* روز بينالمللي خيريّن و داوطلبان در زمينه هاي پيشرفت اقتصادي و اجتماعي
* روز ملي "تايلند"
-