13 آذر در گذر تاریخ
* تشکیل اولین کنفرانس اسلامی فلسطین در تهران (1369ش)
اشاره: در این روز اولین کنفرانس اسلامی فلسطین با محور همبستگی جهانی با قیام انتفاضه و مقابله با ادامه مهاجرت یهودیان به فلسطین، کار خود را در تهران آغاز کرد. در این کنفرانس، مبارزان و اندیشمندان مسلمان فلسطین، ایران و برخی دیگر از کشورها حضور داشتند. مباحث اصلی مورد بررسی در این کنفرانس، شامل ابعاد و علل قیام انتفاضه مردم فلسطین، انقلاب اسلامی فلسطین و تأثیر تحولات منطقه بر فلسطین بود.
* مهاجرت علمای ایرانی مقیم عراق به ایران در پی اولتیماتوم روسیه به دولت ایران (1290ش)
* درگذشت «محمدحسین مشایخ فریدنی» محقق معاصر (1369 ش)
* رحلت عالم بزرگوار آیت اللَّه «سیدمرتضی موحد ابطحی» (1371ش)
اشاره: آیتاللَّه سیدمرتضی موحد ابطحی در سال 1284 ش (1323 ق) در اصفهان به دنیا آمد. وی در نوجوانی در محضر استادانی همچون جلالالدین همایی، میرزا احمد شهیدی و سیدمحمد درچهای به آموختن دروس سطح پرداخت و سپس در درس خارج آیات عظام سیدمحمد و سیدعلی نجف آبادی و محمد رضا مسجدشاهی حاضر شد. از آن پس در مدرسه صدر اصفهان به تدریس پرداخت. آیتاللَّه ابطحی از حضرات آیات شیخ آقا بزرگ تهرانی، محدّث قمی و سید شهاب الدین مرعشی نجفی اجازه اجتهاد داشت و از آیات عظام دیگر، اجازه امور حسبیه دریافت کرده بود. از آثارایشان میتوان به دیوان اشعار، رسالههای گوناگون در حدیث، تاریخ، کلام و... اشاره کرد. سرانجام این عالم ربانی در نود سالگی درگذشت و به اجداد طاهرینش پیوست.
* روز بیمه
* 1 صفر در گذر تاریخ
* آغاز مرحلهی نهایی جنگ صفین (37 ق)
اشاره: پس از پایان یافتن فتنهی جنگ جمل، امام علی(ع) خود را برای سرکوبی فرمانروای سرکش شام، معاویة بن ابیسفیان آماده نمود. بین دو سپاه در محلی به نام صفین در جنوب شهر رُقه برکنار رود فرات، جنگی درگرفت. هنگامی که شکست بر سپاهیان معاویه آشکار گردید، با حیلهی عمروعاص، لشکریان امام علی(ع) دست از جنگ کشیدند و کار به حکمیّت کشید.
* ورود کاروان اهل بیت(ع)
به شام (61 ق)
اشاره: پس از واقعهی کربلا، خاندان پیامبر اکرم (ص) که به اسارت یزیدیان درآمده بودند، وارد شام مرکز حکومت یزید شدند. در شام، حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) در مقاطع مختلف، از جمله در دربار یزید و مسجد شام به افشاگری علیه یزید پرداختند و پیام خون شهیدان کربلا را به بهترین نحو به مردم رساندند، به طوری که مردم شام از واقعیت جنایات سپاه یزید در کربلا آگاه و نسبت به وی و مزدوران او خشمگین شدند. این موضوع باعث شد که یزید به کلی صدور فرمان قتل امام حسین(ع) و یارانش را تکذیب کند و گناه آن را به گردن عبیداللَّه بن زیاد والی کوفه، بیندازد. همچنین به دلیل فشار افکار عمومی، یزید مجبور شد پس از چندی، کاروان اهل بیت پیامبر(ص) را به مدینه، باز گرداند.
* 4 دسامبر در گذر تاریخ
* حمله نیروهای انگلیسی به خارک و بوشهر در پی تصرف هرات توسط ایران (1856م)
اشاره: هنگامی که انگلستان در سال 1856م درگیر جنگ کریمه در اروپا بود، ناصرالدین شاه قاجار، به تحریک و تشویق روسها که در جنگ کریمه با انگلیسیها درگیر شده بودند به هرات لشکرکشی کرد و با استفاده از گرفتاری انگلیس در جنگ کریمه، هرات را در اول نوامبر 1856م به تصرف خود در آورد. دولت انگلیس در همین روز به ایران اعلان جنگ داد. بلافاصله هشت کشتی جنگی انگلیس با تعدادی کشتیهای بخاری و بادی به حرکت در آمده و در چهارم دسامبر همان سال، بنادر و جزایر ایران در خلیج فارس را مورد حمله قرار دادند. در نتیجه تا پایان سال، جزیره خارک و بندر بوشهر به تصرف نیروهای انگلیسی در آمد و در ژانویه سال 1857م، سربازان انگلیسی و هندی با پیشروی در داخل خاک ایران، تا ناحیه کرمان پیش رفتند. در همین احوال، قوای انگلیس در حوالی خرمشهر پیاده شدند و کشتیهای جنگی آنان، اهواز را به تصرف خود در آوردند. ناصرالدین شاه که از عاقبت کار بیمناک شده بود، با اعزام نمایندهای به پاریس، خواستار میانجیگری فرانسه در این زمینه گردید. در نتیجه قراردادی در چهارم مارس 1857م منعقد شد که به موجب آن، دولت ایران تعهد داد که در برابر خروج نیروهای انگلیس، از ایران، بیدرنگ هرات را تخلیه و از هرگونه ادعای حاکمیت و سلطنت بر افغانستان صرف نظر نماید و ثانیاً بندرعباس و چاه بهار را در ازاء مبلغ ناچیزی اجاره، به والیِ مسقَط در کشور عُمان واگذار کند. بند دوم، موضوعی بود که به هیچ وجه ارتباطی به اختلافات ایران و انگلیس نداشت. با این حال دولت هراسان ایران، بلافاصله این قرارداد ننگین را پذیرفت و ناصرالدین شاه بدون اخذ هیچ نتیجهای، با سرافکندگی، دستور عقبنشینی نیروهای ایران از افغانستان را صادر کرد. از این زمان بود که ایران، به کلی از افغانستان جدا شد و افغانستان تحت الحمایه انگلستان قرار گرفت.
* استفاده از واکسن حصبه برای اولین بار (1899م)