گنجاندن همه گروههاي غذايي در تغذيه روزانه دانش آموزان ضروري است
يك متخصص تغذيه عنوان كرد: تغذيه مناسب دانش آموزان، همان چيزي است كه به همه افراد جامعه توصيه ميشود، يعني استفاده از همه گروههاي غذايي در برنامه روزانه.
دكتر ناصر كلانتري در گفت وگو با ایسنا با بيان اين مطلب گفت: تغذيه مناسب براي كودكان و دانشآموزان، استفاده از همه گروههاي غذايي شامل، نان و غلات، شير و لبنيات، سبزيها، ميوهها، گوشت، تخم ماكيان و حبوبات در برنامه غذايي روزانه است. تركيب اين مواد هم بايد به گونهاي باشد كه تنوع تعادل و هم كفايت در مصرف آنها رعايت شود. به عبارت ديگر تغذيه مناسب دانش آموزان 7 تا 11 ساله، استفاده از 5 تا 6 سهم از گروه غلات، 2 تا 3 سهم از شير و لبنيات، 3 تا 5 سهم از ميوهها، 2 تا 3 سهم از سبزيها و 3 تا 4سهم از گروه گوشت و تخمها و حبوبات است كه بايد طي يك روز مصرف شود.
دكتر كلانتري همچنين افزود: درمبحث تغذيه تنها يك ماده غذايي خاص نميتواند باعث افزايش هوش و دانش يا افزايش عملكرد فردي شود. زيرا فرد بايد دريافت كافي از انرژي، پروتئين و ريزمغذيهاي عمده مانند آهن، روي، كلسيم، ويتامينهاي گروه ب، ويتامين دي و ويتامين آ داشته باشد تا از بهينه عملكرد سلولها و تمامي دستگاههاي بدن از جمله دستگاه عصبي مركزي (مغز) برخوردار باشد.
وي همچنين تاكيد كرد: اگر چه برخي از مواد غذاي خاص ويژگي هاي خاصي دارند براي مثال محصولات دريايي و يا محصولاتي كه داراي اسيدهاي چرب اشباع نشده با نام چربيهاي امگا 3 هستند و در تحقيقات مختلف و مجزا نقش آنها در تكامل بهتر سيستم عصبي مركزي اثبات شده است؛ اما بايد فراموش نكنيم كه اين مواد به تنهايي نميتوانند فايدهاي داشته باشند و اگر ما به فرزند خود روزي 2يا 3 قاشق امگا 3 بدهيم نبايد انتظار داشته باشيم كه ضريب هوشي او به طرز عجيبي بالا برود. بلكه در كنار اين مواد، دانش آموزان بايد تغذيه مناسب مطابق الگوي ارائه شد داشته و همچنين ازاستراحت كافي هم برخوردار باشند.
اين متخصص تغذيه كودكان، استراحت كافي را به معناي به موقع خوابيدن و به موقع بيدار شدن دانست و افزود: هنگامي كه كودكان تا نيمه شب همراه پدر و مادر خود بيدار مانده و به تماشاي تلويزيون ميپردازند، صبحها نيز دير از خواب بيدار ميشوند و زمان كافي براي خوردن صبحانه ندارند. در حالي كه اين صبحانه مي توانست شامل غلات، لبنيات، حبوبات، تخم مرغ باشد و انرژي كافي و ريز مغذيها را براي او فراهم كند تا در ساعت 10 صبح سطح گلوكز خون پايين نيايد و در نتيجه تمركز و دقت او نيز كاهش نيابد.
رييس سابق انستيتو تغذيه به نقش مادران در اين زمينه اشاره كرد و گفت: متاسفانه برخي از مادران نقش تاريخي، سنتي و فرهنگي خود را فراموش كردهاند. زيرا دادن يك ميان وعده سالم و مقوي به دانش آموز از جمله وظايف مادر است به طوري كه انواع بسته بنديهاي غلات حجيم شده، چيپس، آبميوههاي صنعتي و انواع كيكهاي مختلف جايگزين صبحانه دانش آموزان شده است. اين موادعمدتا حاوي كالري هستند در حالي كه يك ميان وعده مناسب، جدا از كالري بايد حاوي ريز مغذيها و پروتئينها نيز باشد.
وي نان و پنير را نمونهاي براي يك ميان وعده سالم دانست و گفت: يك نان و پنير ساده كه ميتواند با گردو و يا سبزي همراه باشد شامل گروه غلات است كه حاوي نشاسته و كربوهيدارت، آهن، روي و ويتامينهاي گروه ب است. همچنين پنير آن حاوي پروتئين و سبزيجات هم سرشار از ويتامينها و مواد معدني باشد و يا گردو كه اسيدهاي چرب فراوان براي كاهش كلسترولهاي نامناسب خون را فراهم ميكند. در حالي كه تنقلات بسته بندي شده موجود در بازار كه فقط كالري محض دارند، تنها گرسنگي را برطرف ميكنند و كودكان علي رغم دريافت ميان وعده از دريافت ريزمغذي ها و پروتئين محروم ميشوند. دريافت مواد غذايي كه تنها حاوي كالري هستند موجب چاقي ميشود.
دكتر كلانتري همچنين به مضرات استفاه از فست فودها اشار كرد و گفت: يكي از مسائل مهمي كه در جهان مطرح است، شيوع رو به گسترش چاقي و بيماريهاي ناشي از دريافت بيش از اندازه چربيهاي اشباع شده است. به نوعي كه امروزه دو موضوع بسيار مهم در حوزه تغذيه پيش روي بشر قرار گرفته است كه يكي چاقي و بيماري هاي قلبي عروقي و ديگري ديابت است. مصرف بي رويه غذاهاي نامناسب كه به آنها غذاهاي سريع آماد شونده و يا فست فود ميگويند، زمينه ساز و موجب تشديد اين بيماريها مي شود كه معمولا مملو از چربيهاي اشباع بوده و در بالا رفتن كلسترولهاي بد خون نقش به سزايي دارند.
وي همچنين به مصرف نوشابههاي گازدار در كنار اين غذاها اشاره كرد و گفت: متاسفانه عادت نادرستي كه معمول است مصرف همزمان فست فودها و نوشابههاي گازدار است. اين در حالي است كه اين نوع نوشابهها حاوي مقدار بالايي از قندهاي ساده و فسفر فراوان هستند. فسفر بالا در استخوان سازي دخالت كرده و ميتواند موجب پوكي استخوان شود. قندهاي ساده نيز موجب چاقي و افزايش احتمال ابتلا به ديابت ميشوند.
دكتر كلانتري با اذعان به اين مسئله كه ما نميتوانيم مصرف اين غذاها را در جامعه حذف كنيم، گفت: اين الگويي است كه وارد كشور شده است اما به خانوادهها توصيه ميكنيم كه مصرف اين غذاها را به حداقل رسانده و بيش از يك يا دوبار در ماه اين غذاها را به كودكان خود ندهند و بيشتر از غذاهاي سالم استفاده كنند.