انتخاب یک فیلم برای معرفی نماینده ایران به آکادمی اسکار روز گذشته وارد مرحله حساس و نفسگیرتری شد و دو فیلم «دربند» و «گذشته» با پشت‌سر گذاشتن رقبای خود به عنوان نامزدهای نهایی معرفی شدند.
امیر اسفندیاری، سخنگوی کمیته انتخاب نماینده سینمای ایران برای معرفی به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی آمریکا در همین خصوص اعلام کرد: در روزهای اخیر بنا به درخواست بعضی از اعضای کمیته، برخی از عناوین فهرست کوتاه نامزدها مورد بررسی دقیق تر قرار گرفت و در نهایت دو فیلم «دربند» ساخته پرویز شهبازی و «گذشته» به کارگردانی اصغر فرهادی در مقام نامزدهای نهایی برای معرفی به آکادمی اسکار انتخاب شدند.

مسعود کیمیایی، فاطمه معتمدآریا، بهروز افخمی، کمال تبریزی، حسن حسندوست، مسعود رایگان، علیرضا زرین دست، حسین معززی نیا و امیر اسفندیاری اعضای کمیته انتخاب این دوره را تشکیل می دهند. این کمیته 9 نفره بعد از بررسی فهرست رسمی 53 فیلم به نمایش در آمده در ایران در یک سال گذشته و ارزیابی وضع بین المللی چند روز قبل به فهرستی شامل دوازده فیلم رسیدند که فیلم های «برف روی کاج ها»، «بی خود و بی جهت»، «پذیرایی ساده»، «پله آخر»، «حوض نقاشی»، «دربند»، «دهلیز»، «قاعده تصادف»، «کلاس هنرپیشگی»، «گذشته»، «گناهکاران» و «هیس... دخترها فریاد نمی زنند» را در بر می گرفت.

با معرفی دو فیلم «دربند» و «گذشته» به عنوان نامزدهای نهایی کمیته انتخاب، دیگر بحث درباره شایستگی دیگر فیلم ها و چگونگی انتخاب این دو اثر، جز هدایت مسیر این گزینش به سمت حاشیه، کاربرد دیگری نخواهد داشت. درمقطع فعلی فقط باید به نظر کمیته که همگی از افراد کاربلد و آگاه عرصه سینما هستند، احترام گذاشت و اجازه داد که آنها در محیطی آرام و بدون تنش بهترین گزینه را برای معرفی فیلم به هشتادوششمین مراسم اسکار معرفی کنند.

کارشناسان و صاحب نظران معتقدند آنچه که فارغ از کیفیت و ساختار اثر اهمیت دارد، وجود یک پخش کننده قدرتمند جهانی و بین المللی است که می تواند موجب دیده شدن، راهیابی فیلم به مراحل بالاتر و در نهایت موفقیت احتمالی آن را فراهم کند.

در چنین شرایطی بیشترین شانس موفقیت مربوط به فیلم «گذشته» خواهد بود که هم با مشارکت فرانسه ساخته شده و هم به دلیل موفقیت های پیشین اصغر فرهادی و آوازه جهانی او از پخش کننده قدرتمندی نیز برخوردار است.

از سوی دیگر فیلم «دربند» یک درام اجتماعی خوش ساخت و از فیلم های موفق و محبوب جشنواره سال گذشته فجر است که نگاه های بسیاری را به خود جلب کرد و حالا و در همین چند روز اکران عمومی نیز موفق به جذب تماشاگران فراوانی شده است.

هر دو فیلم درصورت انتخاب، نماینده شایسته ای برای ایران خواهند بود و همین مساله هم کار کمیته انتخاب را بسیار دشوار کرده است. فرهادی با استعداد و پشتکارش، در این چند سال اخیر خودش را جهانی کرد و به سینمای ایران نیز اعتباری دوباره بخشید، ولی بسیار خوشبینانه خواهد بود که فکر کنیم او برای دومین بار تقریبا پیاپی برنده اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شود.

از سوی دیگر موفقیت فیلم «دربند» گرچه شاید به اندازه «گذشته» قابل تصور نباشد، اما صدای تازه ای از سینمای ایران را در جهان طنین انداز خواهد کرد.

علی رستگار - گروه فرهنگ و هنر