در گذرتاریخ
7 مهر -23 ذی القعده - 29سپتامبر - 7 مهر درگذر تاریخ


* اعتصاب کارکنان راه آهن و سازمان آب تهران در اعتراض به رژیم پهلوی (1357 ش)
اشاره:
در پی اعلام حکومت نظامی در اکثر شهرهای بزرگ ایران، اعتصاب های بزرگ از سوی مردم صورت گرفت و در ابتدا کارکنان سازمان تعاون مصرف صنعت نفت ایران و پالایشگاه آبادان، اعتصاب نمودند. به دنبال آن کارکنان مخابرات تهران، صنایع نفت در خارک، کارکنان سازمان آب تهران و کارکنان راه‌آهن و کارخانه سیمان تهران، کارگران بنادر و کشتیرانی، شیلات، نساجی یزد، پالایشگاه شیراز، نیروگاه های اتمی و معادن زغال سنگ به اعتصابیون پیوستند.

* شهادت روحانی مبارز «سیدعبدالکریم هاشمی ‏نژاد» توسط منافقین کوردل (1360ش)
اشاره:
شهید حجت‏الاسلام و المسلمین سید عبدالکیم هاشمی‏نژاد در سال 1311 شمسی (1351 ق) در خانواده‏ای متدین در «بهشهر» مازندران دیده به جهان گشود و از 14 سالگی در محضر آیت‏اللَّه کوهستانی و سپس در قم به مدت چهارده سال نزد آیات عظام: سید حسین بروجردی و امام خمینی(ره) به تحصیل علوم دینی پرداخت. وی از ابتدای مبارزه تا پیروزی انقلاب اسلامی، چندین بار دستگیر و به زندان‏های طولانی مدت محکوم گردید. این مجاهد انقلابی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به عنوان نماینده استان مازندران در مجلس خبرگان قانون اساسی انتخاب شد، در تدوین قانون اساسی و به خصوص در جهت تثبیت اصل ولایت فقیه، زحمات بسیاری کشید. حجت‏الاسلام هاشمی نژاد پس از پایان دوره مجلس خبرگان و تدوین قانون اساسی، مقام دبیری حزب جمهوری اسلامی مشهد را به عهده گرفت و از این پایگاه، حملات مداوم خود را متوجه نفاق حاکم بر بعضی مکان‏های دولتی و ارتجاع کرد و با ضد انقلاب به مبارزه سختی پرداخت. وی با شروع جنگ تحمیلی، در جبهه‏های غرب و جنوب حضور یافت و با سخنرانی‏های پرشور خود، در بالابردن روحیه رزمندگان، نقش بسزایی ایفا کرد. آن شهید بزرگوار، پشتوانه محکمی برای انقلاب بود، از این رو نقشه ترور وی طرح شد و در سالروز شهادت امام جواد(ع) در هفتم مهر 1360 در چهل‏ونه سالگی به دست یکی از منافقین کوردل، بر اثر انفجار نارنجک به شهادت رسید. بدن پاره پاره این شهید عالی مقام پس از تشییع باشکوه مردم، در جوار مرقد منور امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.

* رحلت آیت‏اللَّه «محمد حسن صافی اصفهانی» زعیم حوزه علمیه اصفهان (1374 ش)
اشاره:
آیت‏اللَّه محمد حسن صافی اصفهانی در سال 1298ش (1338ق) در اصفهان زاده شد وی پس از پشت سر گذاشتن تحصیلات جدید، به فراگیری دانش‏های دینی روی آورد و پس از مدتی اقامت در اصفهان و قم، به نجف اشرف عزیمت نمود. آیت‏اللَّه صافی در نجف در محضر استادان نامداری همچون شیخ محمد علی کاظمینی، سید عبدالهادی شیرازی، سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویی استفاده‏های وافر بُرد و در مدت اقامت 27 ساله در نجف، مبانی فقهی، فلسفی و اخلاقی خود را استوار ساخت. ایشان در 50 سالگی به اصفهان بازگشت و به تدریس، امامت جماعت، پرورش شاگردان و ارشاد مردم پرداخت. آیت‏اللَّه صافی بعدها ریاست حوزه علمیه اصفهان را به عهده گرفت و منشأ خدماتی گردید. این فقیه بزرگوار تألیفات متعددی به نگارش درآورد که تطبیق بین اقتصاد اسلامی و اقتصاد سوسیالیسم و کاپیتالیسم و نیز تقریرات دروس فقه و اصول از آن جمله‏اند. ایشان همچنین بر فقه، اصول، کلام، تاریخ، تفسیر، فلسفه و اقتصاد چیرگی تام داشت. این عالم ربانی سرانجام در هفتم مهر 1374 برابر با سوم جمادی‏الاول 1416 ق در هفتاد و شش سالگی بدرود حیات گفت و پس از تشییعی باشکوه، در کنار مرقد علامه مجلسی به خاک سپرده شد.

* کشف بزرگترین میدان نفتی ایران با ظرفیت 26 میلیارد بشکه در حوالی اهواز (1378 ش)

* روز آتش نشانی و ایمنی
اشاره:
هفتم مهرماه به نام «آتش نشانی و ایمنی» نامگذاری شده است. در واقع این روز بهانه ای است تا به گرامیداشت انسان هایی بپردازیم که از جان و آسایش خود در راه حفظ جان و آسایش ما می گذرند تا بتوانیم در امنیت زندگی کنم. امید است گرامیداشت روز آتش نشان بهانه ای باشد. هدف از نامگذاری این روز به عنوان روز ملی ایمنی و آتش نشانی، تبدیل ایمنی در کشور به یک فرهنگ میباشد. در کشور ما بیش از ۱۶۰ سال از تأسیس اولین ایستگاه آتش نشانی در شهر تبریز به سال ۱۲۲۱ شمسی و نزدیک به هشتاد سال از تأسیس آتش نشانی پایتخت می گذرد. پس از انقلاب اسلامی، با انحلال سازمان دفاع غیر نظامی، فلسفه وجودی آتش نشانی های کشور توسط بندهای ۱۴ و ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداری تعریف گشت و از همین رو سازمان های آتش نشانی زیر مجموعه شهرداری ها قلمداد می شوند. بر اساس این قانون شهرداری ها ملزم هستند، برای حفظ شهرها از خطر سیل و حریق و دیگر مخاطرات تدابیر مؤثری اتخاذ نمایند.

23 ذی القعده درگذر تاریخ

* وقوع غزوه ی «نی‏ قُرَیظه» به فرماندهی پیامبر اسلام(ص) (5 ق)
اشاره:
یهودیان طایفه‏ی بنی‏قریظه که با مسلمانان مدینه، پیمان دفاعی برقرار کرده بودند، پس از هجوم جبهه‏ی متحد استکبار، متشکل از یهودیان، مشرکان قریش و طوایف دیگر عرب به شهر مدینه و وقوع نبرد سرنوشت ساز خندق (جنگ احزاب)، نسبت به مسلمانان، مرتکب خیانت شده و موجب تقویت جبهه‏ی کفر و شرک و تضیعف روحیه‏ی مسلمانان مدینه گردیدند. به همین جهت، پس ازپیروزی مسلمانان درجنگ احزاب با قهرمانی‏های مولای متقیان امام علی‏بن ابیطالب(ع)، مسلمانان به فرمان پیامبراکرم(ص) بلادرنگ به سوی قلعه‏ی بنی‏قریظه رهسپار گردیدند و آنان را به مدت 15 (و به روایتی 25) روز در محاصره‏ی خویش گرفتند. سرانجام سران طایفه‏ی بنی‏قریظه چاره‏ای جز تسلیم ندیده و به داوری سعدبن‏معاذ یکی از صحابه‏ی بزرگ پیامبر، رضایت دادند. سعدبن معاذ، اشد مجازات را که قتل مردان جنگی قبیله بود برای آنان پیشنهادنمود که مورد پذیرش پیامبر اکرم(ص) واقع گردید. به این صورت، فتنه و خیانت، از ریشه خشکانیده شد و شرّ یهود از سر مسلمانان کوتاه گردید.

* روز زیارتی امام ‏رضا(ع)
اشاره:
بیست و سوم ذیقعده روز زیارتی امام رضا(ع) و به روایتی شهادت آن حضرت در طوس از سوی مأمون عباسی است. البته قول مشهور درشهادت آن امام همام روز آخر ماه صفر سال 203 قمری یعنی دو سال پس از آوردن آن حضرت از مدینه به خراسان و یک سال و اندی پس ازصدور فرمان ولیعهدی به نام آن حضرت، از سوی مأمون عباسی می‏باشد. طبق قول مشهور، آن حضرت پس از شهادت پدربزرگوارشان، درسن 35 سالگی عهده‏دار مقام ولایت و رهبری شد و مدت امامت آن حضرت 20 سال به طول انجامید، که 10 سال آن با خلافت هارون‏الرشید و 5 سال باخلافت محمدامین و 5 سال دیگر با خلافت عبداللَّه مامون مصادف بود. از عمر آن حضرت در هنگام شهادت، 54 سال و 3 ماه و 19 روز می‏گذشت.

* درگذشت «زبیر بن بکار» از علمای مدینه و قاضی مکه(256 ق)
اشاره:
ابوعبداللَّه، زبیر ابن بکار، از بزرگان علمای امامیه می‏باشدکه در فقه، حدیث، شعر، ادب، اخبار و انساب، علامه‏ی وقت خود بود و تالیفات متعددی دارد که انساب قریش و الموفقیات از آن جمله‏اند. علت مرگ وی را سقوط از پشت بام گفته‏اند.
* تولد «ابن نَجّار» مورخ، محدث، رجالی و ادیب مسلمان(578 ق)
اشاره:
محبُّ الدین محمد بن نجار، مورخ، محدث، رجالی و ادیب مسلمان در بغداد به دنیا آمد. درکودکی قرآن را حفظ کرد و در نظامیه‏ی بغداد به تحصیل ادبیات عرب و حدیث پرداخت. سپس برای تکمیل تحصیلات خود به حجاز، شام و عراق سفر کرد. ابن نجار به همین منظور درنخستین سال‏های قرن هفتم هجری به بسیاری از شهرهای ایران سفر کرد و در حوزه‏های علمی از محضر عالمان بزرگ، کسب فیض نمود. پس از حمله‏ی مغولان به ایران و عراق، ابن نجار به شام و سپس به مصر رفت و به تدریس وبیان حدیث پرداخت. او در طول سفرهایش که حدود بیست سال طول کشید، برای شنیدن حدیث و فرا گرفتن علوم و معارف اسلامی و شعر و ادب از محضر حدود سه هزار استاد بهره گرفت. تحقیق و اتقان ابن نجار در حدیث، رجال و تاریخ، مورد تایید بسیاری از عالمان و محدثان قرار گرفته است. او همچنین از محضر مشایخ عرفای بزرگ عصر خود همچون محی‏الدین عربی و شیخ شهاب الدین سهروردی بهره برده است. تاریخ مدینه، ازهار در شعر، شافی در طب، عقد فائق در تاریخ و قمر منیر در حدیث از جمله آثار ابن نجار می‏باشند.
29 سپتامبر درگذر تاریخ

* درگذشت «کریستین هِبِل» ادیب و منتقد برجسته آلمانی (1863م)

* درگذشت «امیل زولا» نویسنده و داستان‏سرای شهیر فرانسوی (1902م)

* مرگ «وینسلو هومر» نقاش و هنرمند معروف قرن نوزدهم و بیستم امریکا (1910م)

* آغاز جنگ ایتالیا و عثمانی برای تصاحب سرزمین لیبی (1911م)

* واگذاری قیمومیت سرزمین‏های عربی خاورمیانه به انگلستان و فرانسه (1921م)

* امضای قرارداد تقسیم لهستان بین آلمان و شوروی در جریان جنگ جهانی دوم (1939م)

* درگذشت «چارْلْز ریشْتِر» مخترع مقیاس میزان بزرگی زلزله (1985م)

* تولد «میگل د سروانتس» شاعر و نویسنده بزرگ اسپانیایی (1547م) (ر.ک: 23 آوریل