چهاردهم سپتامبر سال 786 ميلادي هارون الرشيد 23 ساله در بغداد بر جاي برادر خود الهادي كه تنها يك سال بر سر كار بود نشست و خليفه پنجم عباسيان شد. وي پسر المهدي خليفه سوم عباسي بود. هارون كه قبلا در ارتش، فرمانده سپاه بود با ارتش روم شرقي جنگيده و تا حاشيه قسطنطنيه (استانبول) پيش رفته بود. مورخان، هارون را كه 23 سال حكومت كرد و 24 مارس سال 809 در توس (خراسان) درگذشت، بزرگترين امپراتور جهان اسلام نوشته اند كه بر منطقه اي از شمال آفريقا تا رود سند و آسياي ميانه حكومت داشت و با شارلماني رهبر غرب و نيز دربار امپراتوران چين مناسبات حسنه داشت. اقتدار و پيشرفت هارون نتيجه شايستگي وزيران و مديران ايراني اش به ويژه يحيي برمكي و پسر او جعفر بود كه بعدا جعفر را كشت و يحيي و منسوبان او را به زندان افكند و ملت ايران را از خود رنجانيد. نوشته اند كه وي جعفر را دو شقه كرد و هر شقه اش را در يك طرف پل دجله آويزان ساخت كه به مدت سه سال به همان صورت بود. جعفر شوهر خواهر او «عباسه» بود و هارون به اين زن و شوهر تاکيد کرده بود که نبايد داراي فرزند شوند و آنان اين دستور را رعايت نکرده بودند. در زمان هارون شهر بغداد به صورت بزرگترين شهر جهان درآمده بود. درباره هارون افسانه سرايي فراوان شده است از جمله اين كه شب ها با لباس مبدل در كوچه و بازار پرسه مي زد تا از درد دل مردم آگاه شود و كار خود را اصلاح كند.