رویدادهای مهم 16 شهريور در گذر تاریخ
شهادت شهيد احمد بشاره صيفی (1359ش)
اشاره:
شهيد احمد بشاره صيفي در مهرماه سال ۱۳۱۸ هجري شمسي در روستاي رستم‌آباد از توابع شهرستان مهران (استان ايلام) چشم به جهان هستي گشود. احمد، تحصيلاتش را تا کلاس ششم ابتدائي (نظام قديم) ادامه داد و بهواسطه فراهم نبودن شرايط مناسب براي ادامه تحصيل و نبود امکانات کافي، به شغل کشاورزي روي آورد. احمد با تحمل سختي‌ها، راه را براي رشد فرزندانش هموار ساخت. احمد بشاره صيفي سرانجام در سحرگاه روز شانزدهم شهريورماه سال ۱۳۵۹ هجري شمسي بر اثر اصابت ترکش ناشي از گلوله‌هاي توپ دشمن بعثي هنگام اشغال شهر مهران در سن چهل و يک سالگي به مقام عظماي شهادت نائل گرديد
تظاهرات عظيم مردمي ضد رژيم پهلوي به دعوت روحانيت در سراسر كشور (1357 ش)
اشاره:
تظاهرات روز عيد فطر، در13 شهريور سال 57، زمينه را براي تظاهرات 16 شهريور فراهم آورد. در روز 16 شهريور 57، در پي دعوت جامعه روحانيت مبارز، حدود دو ميليون نفر از مردم قهرمان تهران به عنوان اعتراض به رژيم، در ميدان شهياد تجمع كردند. در اين روز، نام ميدان شهياد به ميدان آزادي تغیير يافت. در اين راهپيمائي، در حالي كه آيتالله طالقاني پيشاپيش جمعيت حركت ميكرد، مورد هتك حرمت از سوي مزدوران رژيم طاغوت قرار گرفت. ولي انبوه مردم و توقف آنها در خيابان، مانع اقدام پليس گرديد. در ادامه در ميدان آزادي، قطعنامهاي كه تهيه شده بود قرائت و مورد تأیيد و تصويب مردم قرار گرفت. در اين قطعنامه، آزادي و استقلال، حكومت اسلامي با رهبري امام خميني، آزادي زندانيان سياسي، انحلال ساواك و برچيده شدن رژيم شاه مطرح شده بود. به دنبال تظاهرات مفصل و همه جانبه امروز در تهران و شهرستانها، هيئت دولت تصويبنامهاي صادر و به موجب آن مقرر گرديد از بامداد روز هفدهم شهريور، در تهران و يازده شهر قم، تبريز، مشهد، اصفهان، شيراز، آبادان، اهواز، كرج، قزوين، كازرون و جهرم حكومت نظامي به مدت شش ماه برقرار گردد.
تصويب اعلام حكومت نظامي در تهران
به درخواست شريف امامي نخست وزير پهلوي (1357ش)
اشاره:
به دنبال تظاهرات ميليوني و خشمآلود چند روز اخير ملت انقلابي ايران عليه رژيم سفاك طاغوت، جعفر شريف امامي، نخست وزير رژيم پهلوي، روز شانزدهم شهريور 57، از دو مجلس شوراي ملي و سنا تقاضاي تشكيل جلسه فوق العاده كرد و بعد از ظهر همان روز، جلسه هيئت وزيران تشكيل شد. در اين جلسات، مدتي درباره تسلط يافتن به اوضاع و راههاي جلوگيري از آشوبها و آتش سوزيها تبادل افكار گرديد. سرانجام شريف امامي ضمن سخناني افزود كه كشور به جريان يك توطئه ضد مردمي قرار گرفته است و محركين اين توطئه نيز شناخته شدهاند و چارهاي جز بازداشت آنان نيست. با قوانين فعلي نميتوان متعرض آنان شد و صلاح در اين است كه براي تسلط به امور و مهار كردن تظاهرات، در تهران و چند شهرستان ناآرام، حكومت نظامي برقرار شود. شريف امامي قول داد كه اعلام حكومت نظامي صرفاً به منظور دستگيري محركين و عوامل خارجي است و به هيچ وجه براي مقابله با مردم نميباشد. به اين ترتيب هيئت وزيران، برقراري حكومت نظامي را به تصويب رساند. همزمان با اولين روز از حكومت نظامي در هفدهم شهريور 57، هزاران تن از مردم انقلابي به خاك و خون كشيده شدند و اين حادثه زوال رژيم ستمشاهي را سرعت بخشيد.
رحلت عالم ديني، آيت الله «حاج ميرزا محمدباقر آشتياني» (1363ش)
اشاره:
حاج ميرزا محمدباقر بن احمد آشتياني، در سال 1284ش (1323ق) در خانداني اهل علم و فضيلت در تهران به دنيا آمد. وي پس از فراغت از سطوح اوليه، به نجف اشرف رفت و در محضر درس آيات عظام: سيد ابوالحسن اصفهاني، آقا ضياءالدين عراقي، سيدابوالحسن اصفهاني و ميرزاي نائيني، فقه و اصول را آموخت. آيتالله آشتياني از آن پس در تهران اقامت گزيد و ساليان طولاني در مدرسه مروي به تدريس معقول و منقول همت گماشت. ايشان همچنين مدتي نمايندگي و وكالت مطلقه از طرف آيتالله سيد ابوالقاسم خوئي داشت و شهريه حوزه علميه قم را از طرف معظمٌ له ميپرداخت. از اين دانشمند فرهيخته بيش ازسي اثر برجاي مانده كه كتاب النكاح، كتاب الصّوم، كتاب القضا، تعليقاتي بر فرائد و رسالهاي در لباس مشكوك از آن جملهاند. ميرزا محمدباقرآشتياني سرانجام در شب هفدهم شهريور 1363ش برابر با دوازدهم ذيحجه 1404ق در هفتاد و نه سالگي در تهران درگذشت و در شهر ري به خاك سپرده شد.
ارتحال فقيه بزرگوار، آيتالله «سيد حسين بُدَلا» (1382ش)
اشاره:
آيتالله سيد حسين بدلا در سال 1286ش (1326ق) در قم به دنيا آمد. وي در ابتدا به فراگيري علوم اسلامي روي آورد و از محضر استاداني همچون: شيخ ابوالقاسم كبير قمي، آخوند ملاعلي همداني و سيد محمدرضا گلپايگاني استفاده نمود. آيتالله بدلا از آن پس در درس آيتالله شيخ عبدالكريم حائري يزدي حاضر شد و طي ساليان متمادي، به مدارج بالاي علمي و اخلاقي دست يافت. ايشان از آن پس، به تبليغ و ترويج معارف دين و احكام شرعي پرداخت و منشأ خدمات خير گرديد. همچنين حضور آيتالله بدلا در حوزه در مقطع فشارهاي رضاخاني و تلاشهاي آيتالله حائري يزدي جهت حفظ اين كانون نشر معارف ناب دين، دوستي عميق با آيتالله سيدمحمود طالقاني، حضور مداوم و ارتباط با محافل ديني و ملي تهران، موجب گشته بود كه در شناخت ماهيت جريانهاي فرهنگي و سياسي جامعه و حوزه، از نگاهي موشكافانه و عبرتجو برخوردار باشد. ذهن و ضمير او به مثابه گنجينهاي گرانسنگ و منحصر به فرد از گفتنيهاي تاريخ معاصر ايران و خصال و مَلكات كرداري طيف گستردهاي از مراجع و عالمان حوزه، ميراث ارزندهاي براي طلاب جوان و پژوهشگر به شمار ميرفت كه در اين رهگذر، تعداد زيادي از وجود ايشان بهره بردند. ايشان با اكثر علما و بزرگان حوزه علميه قم در طي هشتاد سال اخير مراوده و رفاقت داشت و سالهاي سال، نماز جماعت يكي از مساجد بزرگ شهر قم را اقامه ميكرد. آيتالله بدلا سرانجام در شب 16 شهريور 1382ش (9 رجب 1424ق) در 96 سالگي درگذشت و در حرم حضرت معصومه مدفون گرديد.
رویدادهای مهم 6 سپتامبر در گذر تاریخ
* تولد «جان دالتون» دانشمند معروف انگليسي (1766م)
* مرگ «ملك فيصل اول» پادشاه پيشين عراق (1933م)
* روز ملي و استقلال «سوازيلند» از استعمار انگلستان (1968م)