30 مرداد درگذر تاریخ

* اجباری شدن نام خانوادگی برای افراد در ایران (1313 ش)
اشاره:

 * آتش‏سوزی «مسجدالاقصی» قبله اوّل مسلمانان توسط رژیم صهیونیستی اسرائیل (1348 ش)
اشاره:

در سی‏ام مرداد 1348ش، مسجدالاقصی، اولین قبله مسلمین و یکی از مقدس‏ترین معابد مورد احترام ادیان آسمانی، توسط اشغالگران صهیونیست به آتش کشیده شد. ستون‏های آتش و دود تا ارتفاع صدها متری به آسمان برخاست. در قسمت جنوب شرقی در حدود دویست متر مربع از سقف مسجد کاملاً منهدم گردید و گنبد مسجد در پنج نقطه سوخت. همچنین یکی از آثار متبرک مسجد و یک منبر مخصوص که هشتصد سال سابقه داشت نیز کاملاً از بین رفت.



محمدرضا پهلوی پس از این حادثه ناگزیر شد



تا برای کاستن از خشم عمومی، مزوّرانه، بیانیه‏ای منتشر سازد و اظهار داغداری کند در حالی که وی پس از مدتی که در اجلاس سران کشورهای اسلامی سخنرانی می‏کرد، از مسجدالاقصی نامی نبرد. حضرت امام خمینی(ره)، آتش زدن مسجدالاقصی و کنفرانس اسلامی را به شدت محکوم کردند و کنفرانس را متهم نمودند که تلاش دارد جنایت صهیونیزم را در این حادثه لوث کند.



* روز بزرگداشت دانشمند شهیر «علامه محمدباقر مجلسی»



صاحب کتاب عظیم «بحارالانوار»



اشاره:



علامه محمدباقر مجلسی در سال 1037 ق در اصفهان به دنیا آمد. پدرش مولا محمدتقی مجلسی از شاگردان بزرگ شیخ بهائی بود و در علوم اسلامی از سرآمدان روزگار خود به شمار می‏رفت. علامه محمدباقر مجلسی درس و بحث را از چهار سالگی نزد پدر آغاز کرد و نبوغ سرشار او به حدی بود که در چهارده سالگی از فیلسوف و دانشمند بزرگ اسلام،



ملا صدرای شیرازی، اجازه روایت گرفت. از آن پس در حضور استادانی چون: علامه شوشتری، میرزای جزایری، ملا محسن فیض کاشانی، ملا صالح مازندرانی و شیخ حرّ عاملی زانوی ادب زد و به مقامات عالی علمی رسید. سپس به تدریس روی آورد و شاگردان بی‏شماری از مکتبش استفاده کردند. علامه مجلسی در این حال با خود چنین اندیشید که باید گوهرهای گران بهای اهل‏بیت را که جمع‏آوری کرده است در قالبی زیبا به نام بحارالانوار بگنجاند تا نه تنها طلاب، بلکه تمام علاقه‏مندان بتوانند به سوی قبله دل‏ها یعنی کلام اهل‏بیت هدایت شوند. از این روی دست به کاری عظیم زد و شروع به نگارش این دایرةالمعارف بزرگ تشیع نمود. کتاب عظیم «بحارالانوار» حاوی احادیث ارزشمند اهل‏بیت(ع) در یکصد و ده جلد بزرگ‏ترین و ماندگارترین اثر این محدث کبیر شیعه به شمار می‏رود. همچنین حقُّ الیقین، عین الحیاة، مشکوةُ الانوار به فارسی و شرح اربعین، مِراةُ العُقول و رسالةٌ فی الاوزان به عربی از دیگر آثار این علامه سترگ می‏باشند. سرانجام علامه محمدباقر مجلسی این رادمرد علم و عمل در 27 رمضان سال 1111 ق در 74 سالگی درگذشت و در جوار پدر علامه‏اش در کنار مسجد جامع اصفهان، مدفون شد.



* آغاز هفته جهانی مسجد



(تصویب در سال 1382 ش)



اشاره:



به پیشنهاد سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و با تصویب وزرای امور خارجه کشورهای اسلامی در اجلاس تهران، هفته جهانی مسجد از سی‏ام مرداد ماه برابر با 21 اوت همزمان با سالگرد آتش زدن مسجدالاقصی توسط رژیم صهیونیستی اسرائیل، برگزار می‏شود. در این اجلاس از کشورهای عضو خواسته شد با هدف ارج نهادن به نقش مساجد و صیانت از آنها به عنوان اماکن مقدسه، در احیاء و تجلیل از این روز تلاش کنند. ارایه الگوی مناسب برای بزرگداشت هفته مسجد، تبیین مطالبات و نیازهای مساجد، بررسی وضعیت گذشته و حال مساجد، بررسی نقش مساجد در تعامل بین دین و دولت و معرفی و قدردانی از ائمه جماعات موفق از جمله موضوعاتی است که در این هفته مطرح می‏گردد. تبیین قداست و عظمت مسجد، تکریم نیروهای فعال در مساجد، توجه به عمران و آبادانی معنوی و فیزیکی مساجد، تلاش برای بهبود محتوای برنامه‏های فرهنگی مساجد و ایجاد هماهنگی بین متولیان این اماکن شریف نیز باید در این هفته مورد توجه قرار گیرند.



13 شوال در گذرتاریخ



* تولد «ابوعبدالله محمد بن اسماعیل بخاری» محدث شهیر



اهل سنّت(194 ق)



اشاره:



ابوعبدالله محمد بن اسماعیل بخاری معروف به امام بُخاری از محدثین بزرگی است که علم و درایت و وثوق او، مورد قبول همگان می‏باشد. امام بخاری جهت تحصیل و تصحیح احادیث نبوی به سرزمین‏های مختلف سفر کرد و از بزرگان حدیث، استفاده‏ها نمود. وی کتاب جامع صحیح را که به صحیح بخاری معروف است، نگاشت. این کتاب یکی از کتب صحاح سته‏ی (کتب ششگانه‏ی حدیث) اهل سنت و به قولی صحیح‏ترینِ آن‏ها بوده و حاوی نه هزار حدیث نبوی است که از میان ششصد هزار حدیث استخراج شده‏اند. معروف است که پیش از نقل هر حدیث در آن کتاب، وضو گرفته و دو رکعت نماز می‏خواند. وفات امام بخاری در اول شوال سال 256 ق در 62 سالگی در نزدیکی سمرقند افغانستان روی داد و در همان جا مدفون گشت.



* ولادت «زین‏الدین بن علی شامی» معروف به «شهید ثانی»



«صاحب شرح لمعه» (911 ق)



اشاره:



فقیه بزرگوارو دانشمند عالیقدر شیعه، زین الدین بن نورالدین عاملی پس از تحصیلات مقدماتی نزد پدر خویش، دروس خود را ادامه داد و یکی از مفاخر نامدار شیعه گردید. او به منظور ادامه‏ی تحصیلات علمی، مسافرت‏های متعددی به نقاط مختلف جهان اسلام آغاز نمود و به تحقیق و تتبع مشغول شد. وی در بعلبک مرجعیت یافت و شاگردانی فاضل را تربیت می‏کرد. زین‏الدین عاملی آثار تألیفی فراوانی را از خود به یادگار گذاشت که شرح لمعه معروف‏ترین اثر اوست. سرانجام بر اثر توطئه‏چینی که علیه زین الدین انجام شد، وی را دستگیر کرده و در 966 ق به شهادت رساندند. از آن پس، این عالم ربانی به شهید ثانی معروف شد.



* رحلت عالم بزرگ مسلمان آیت‏الله شیخ «محمد طه نجف» (1323 ق)



اشاره:



آیت‏الله شیخ محمدطه نجف در نجف از خاندان اهل علم به دنیا آمد. شیخ محمدطه، از شاگردان استاد اعظم، شیخ انصاری بود. او در فقه، اصول فقه، حدیث و تفسیر از دانش بسیاری برخوردار بود. شیخ محمد طه، آثار بسیاری از خود به یادگار گذاشت که شرح معالم الاصول از آن جمله است.



* قیام اسلامی ملت عراق علیه استعمار انگلیس به رهبری آیت الله شیرازی (1338 ق)



اشاره:



پس از اعلان جنگ انگلستان به امپراطوری عثمانی در سال1332 ق (1914 م) و تصرف بصره، علمای بزرگِ نجف، حکم به مقابله صادر کردند. در طول سال‏های بعد، گروه‏هائی به وجود آمدند که مخالف حضور انگلستان در عراق بودند. این حرکت با حمایت آیت‏الله‏میرزا محمدتقی شیرازی، رنگی دیگر به خود گرفت و مردم مسلمان با فتوای جهادی میرزا، علیه غاصبان انگلیسی قیام کردند. این حرکت اسلامی به قیام 1920 م عراق مشهور است.



* رحلت مرجع بزرگ تقلید حضرت آیت ‏الله العظمی «سیّدحسین بروجردی» (1380ق)



اشاره:



مرجع بزرگ شیعه آیت‏الله العظمی سیّد حسین طباطبائى بروجردی در سال 1292 قمری در بروجرد متولد گردید. وی فقیه بزرگوار و عالم وارسته‏ای بود که زندگی خویش را در راه پربار ساختن مکتب فقهی اهل‏بیت عصمت و طهارت(ع) سپری ساخت.



دراصول و رجال از شاگردان حاج سیّدمحمد شفیع جابلقی بود و ضمن آشنایى با تاریخ فقه، حدیث و تفسیر را از سیّدجعفر کشفی دارابی اخذ کرد. آیت الله بروجردی به حدیث و رجالِ حدیث، تسلط کامل داشت. دانشور بروجرد در 28 سالگی راهی نجف اشرف گردید و در مدت هشت‏سال از محضر عالمانی هم‏چون آخوند ملامحمد کاظم خراسانی، شیخ‏الشریعه‏ی اصفهانی و علامه سیّدمحمد کاظم یزدی بهره برد و به مقامی عالی در علم دست یافت.



و طبقات روات و محدثین را کاملاً می‏شناخت. ایشان پس از آن ساکن بروجرد گردید ولی به درخواست علما و فضلای قم، در سال 1363 ق راهی این شهر شد و زعامت حوزه‏ی علمیه را برعهده گرفت. این عالم برجسته شاگردان فاضلی را پرورش داد که حضرات آیات مرتضی مطهری، سیّدمحمد حسینی بهشتی، جعفر سبحانی، محمدفاضل لنکرانی، ناصر مکارم شیرازی و... از آن جمله‏اند. در زمان این شخصیت، در اقصی نقاط جهان و ایران بناها ومساجد عظیمی بنا شد. از جمله مسجد اعظم قم و مسجد بزرگ بندر هامبورگ در آلمان را می‏توان نام برد. تألیفات او عبارتند از: جامع احادیث شیعه، تعلیقه بر اسفار، طبقات رجال، رساله‏ای در منطق، حاشیه بر کفایةالاصول، حاشیه بر کفایه‏ی شیخ طوسی. ایشان سرانجام در 10 فروردین سال 1340ش در 88 سالگی



در قم رحلت نمود و در حرم حضرت معصومه(س) مدفون گردید.