رویدادهای مهم 22 مرداد در گذرتاریخ

پايان عمليات نصر ۷ (1366ش)
اشاره:
در خرداد ماه سال ۱۳۶۶ش، همزمان با انجام عمليات نصر ۴ در محور ماووت، نيروي زميني سپاه پاسداران، به قرارگاه قدس مأموريت داد تا عمليات نصر ۷ را در منطقه عمومي سردشت و بر روي ارتفاعات جنگلي باني‌گدار، منافقين (نام‌گذاري اين ارتفاع به‌وسيله سازمان رزم خودي انجام شده بود) و چهارقلو با هدف مسدود کردن تنگه و رسيدن به رودخانه گلاس انجام دهد. براي اين منظور، لشکرهاي ۲۷ حضرت رسول (ص) و ۷ ولي عصر (عج) در نظر گرفته شدند. اما بررسي منطقه از جنبه عملياتي، روشن ساخت که اين يگان‌ها براي انجام عمليات کافي نيستند و به توان بيش‌تري نياز است از اين‌رو، منطقه عملياتي محدودتر شد و ارتفاعات فرفري و کله‌قندي در جنوب ارتفاعات دوپازا براي انجام يک تک محدود انتخاب شدند تا زمينه براي عمليات بعدي فراهم شود. پس از عمليات نصر ۵، لشکر ۲۷ رسول (ص) سپاه پاسداران در خط پدافندي عمليات نصر ۵ مستقر شد تا به کمک تيپ ۱۸ الغدير در منطقه پدافند کند. لشکر ۲۷ حضرت رسول (ص)، سپس عمليات بر روي ارتفاع دوپازا را به قرارگاه قدس پيشنهاد کرد، که با آن موافقت شد. و بدين‌ترتيب، عمليات نصر ۷ در دستور کار قرار گرفت. مهم‌ترين هدف‌هاي تاکتيکي اين عمليات عبارت بودند از: ۱- خارج کردن منطقه عمومي سردشت از ديد و تير دشمن و درنتيجه، قطع آتش مؤثر دشمن روي منطقه، ۲- ايجاد خط پدافندي مناسب در طول مرز، ۳- به دست آوردن جاي پاي مناسب براي انجام عمليات‌هاي بعدي. ارتفاع دوپازا (۲۷۹۱ متر) به‌عنوان بلندترين ارتفاع منطقه در امتداد سلسله ارتفاعات دوپازا در ۱۳ کيلومتري غرب سردشت در خط نوار مرزي قرار دارد. دوپازا از شمال به دو ارتفاع اسپيدان و بلفت، از جنوب به ارتفاعات لک‌لک، شهيد زين‌الدين، کله‌قندي و فرفري محدود مي‌شود و از شرق به کوه‌هاي رستم‌آليان و کاني‌رش و در غرب به دشت قلعه‌ديزه و شهر قلعه‌ديزه عراق منتهي مي‌گردد. منطقه عملياتي در قلمرو سپاه يکم ارتش عراق قرار داشت در آن منطقه، لشکر ۲۴، گردان ۴۹ زرهي با ۳۰ تانک و شش گردان توپخانه، مستقر بودند علاوه بر اين، چهار گردان به‌عنوان احتياط منطقه وظيفه داشتند از يگان‌هاي خط پشتيباني کنند. به‌دليل اهميت ارتفاعات دوپازا و نقش آن در تسلط بر منطقه، دور تا دور ارتفاعات کانالي به عرض ۵۰ سانتي‌متر و به ارتفاع دو متر حفر شده بود. افزون بر اين، استفاده از استحکامات شامل سيم خاردار، مين و برخي مواضع ديگر خط پدافندي دشمن را بيش‌تر تقويت کرده بود. به‌ويژه پس از عمليات نصر که حساسيت بيش‌تر دشن را در پي داشت، لشکر ۲۴ تلاش مي‌کرد از تحرکات خودي در اين محور و هدف‌هاي آن آگاهي يابد، از اين‌رو نسبت به تک خودي حساسيت داشت و به‌همين دليل خط دشمن با دو گروهان و جابه‌جائي تيپ ۸۱ با تيپ ۱۱۴ و برخي اقدامات ديگر، تقويت شد.در ۱۴ مرداد ۱۳۶۶ش، در ساعت ۲:۳۰ بامداد، عمليات نصر ۷ آغاز شد و تا صبح، سلسله ارتفاعات دوپازا، يال ارتفاعات بلفت، ارتفاع صخره‌اي و يال ارتفاع دوپازا به تصرف نيروهاي خودي درآمد. دشمن با مشاهده عزم رزمندگان، پس از کمي مقاومت، اقدام به عقب‌نشيني کرد. تنها در دو نقطه، دشمن مقاومت بيش‌تري از خود نشان داد که در هم شکسته شد: ارتفاع پشت قله اصلي در محدوده لشکر ۲۷ حضرت رسول (ص) و چهارمين ارتفاع واقعي در منتهي‌اليه شمالي دوپازا در محور لشکر ۳۱ عاشورا. مسئله قابل ملاحظه در اين عمليات، تلفات بسيار اندک نيروهاي خودي در حين حمله به دشمن بود به‌گونه‌اي‌که لشکر ۲۷ حضرت رسول (ص) تا صبح عمليات، تنها يک شهيد داشت. اين مسئله نشان‌دهنده غافل‌گير شدن دشمن بود. از حدود ساعت ۱۰ صبح، دشمن، در چند محور اقدام به پاتک کرد که سرکوب شد. در اين ميان، آتش و تعرض دشمن به جناح چپ بيش‌تر جلب توجه مي‌کرد، از اين‌رو فرمانده قرارگاه قدس به تيپ ۳۳ المهدي دستور داد، وارد منطقه شده و در کنار تيپ ۱۸ الغدير قرار گيرد. براساس طرح مانور، تيپ ۲۹ نبي اکرم (ص) در شب دوم، مرحله دوم عمليات را به‌منظور تصرف ارتفاع بلفت آغاز کرد و در همان ساعات نخست درگيري موفق شد قله اصلي اين ارتفاع را آزاد کند . پس از اين، جنگ براي تصرف ساير مواضع دشمن در ارتفاع، ادامه يافت و با کمک آتش پشتيباني، پيشروي‌هاي بعدي صورت گرفت و تا صبح، ارتفاع بلفت به‌طور کامل تصرف شد. صبح روز اول و روزهاي بعد (تا ۲۳ مرداد ۱۳۶۶ش) دشمن ده بار به ارتفاع بلفت حمله کرد اما تمامي آن‌ها با مقاومت رزمندگان اسلام، در هم شکسته شد و منطقه تصرف‌شده، تثبيت گرديد. در اين عمليات تمام هدف‌هاي مورد نظر تصرف شد و دشمن پس از ۹ روز تلاش و حمله به مواضع تصرف‌شده، نتوانست موفقيتي به‌دست آورد. در اين عمليات ۲۵۰ تن از نيروي دشمن به اسارت درآمدند و براساس اطلاعات به‌دست آمده از آن‌ها، کليه يگان‌هاي دشمن که در منطقه حضور داشتند، ۵۰ تا ۶۰ درصد متحمل تلفات شده بودند. در سه روز نخست عمليات (۱۴ تا ۱۶ مرداد ۱۳۶۶ش) از نيروهاي خودي نيز ۷۳۳ تن مجروح و ۱۷۵ تن به شهادت رسيدند.

شهادت شهيد محمدحسين ورشوساز (1357ش)
اشاره:
شهيد محمدحسين ورشوساز در سال ۱۳۳۷ش در شهرستان دزفول از توابع استان خوزستان متولد شد. دوران کودکي را با شادي و نشاط پشت سر گذاشت و قدم در راه فراگيري علم و دانش نهاد. محمدحسين پس از اخذ مدرک ديپلم، توانست در رشته کشاورزي دانشگاه اهواز پذيرفته شود. ورشوساز با اخلاق و رفتار پسنديده و اسلامي‌اش همه را به خود جلب مي‌نمود. وي در انجمن اسلامي دانشگاه عضو بود و به‌عنوان کارمند در نمايندگي روزنامه کيهان در اهواز مشغول به کار بود، فعاليت در امر اطلاع‌رساني، او را بيش از پيش نسبت به فساد رژيم آگاه ساخت و انگيزه‌اش را براي مبارزه با طاغوت دوچندان کرد. محمدحسين در تظاهرات تاسوعا و عاشوراي حسيني تهران شرکت کرد و براي تکثير و توزيع اعلاميه‌هاي حضرت امام خميني (ره) از هيچ کوششي فروگذار ننمود. سرانجام محمدحسين ورشوساز در سن ۲۰ سالگي در تاريخ بيست و دوم مردادماه ۱۳۵۷ش در خيابان دکتر شريعتي تهران هدف گلوله مزدوران رژيم پهلوي قرار گرفت و به فيض عظماي شهادت نائل گرديد. پيکر پاک شهيد محمدحسين ورشوساز در بهشت‌ زهرا (س) به خاک سپرده شده است.

شهادت شهيد پرويز ابوطالبی (1366ش)
اشاره:
شهيد پرويز ابوطالبي در تاريخ سي‌ام شهريورماه ۱۳۴۷ش در شهر تهران چشم به جهان هستي گشود. پرويز، پدرش را در دوره‌ نوزادي از دست داد و در سايه ناپدري مهرباني پرورش يافت. وي آموختن علم را از سن ۷ سالگي آغاز کرد و تحصيلاتش را تا پايان سال چهارم دبستان ادامه داد و بنا به دلايلي، ترک تحصيل کرد. ابوطالبي در پي تهاجم گسترده رژيم بعثي عراق به مرزهاي جمهوري اسلامي ايران و آغاز جنگ تحميلي، به جبهه‌هاي نبرد حق عليه باطل شتافت. وي بارها عازم مناطق جنگي شد و بعد از حضوري مردانه، سرانجام در روز بيست و دوم مردادماه سال ۱۳۶۶ش در سردشت در سن ۱۹ سالگي به شهادت رسيد و به صف عاشورائيان تاريخ ملحق گشت.

عزل محرمانه دكتر محمد مصدق
از نخست‏ وزيری توسط محمدرضا شاه پهلوی (1332 ش)
اشاره:
در حالي كه مصدق سرگرم اقدامات لازم و ضروري براي بقاي خود بود، دولت‏هاي انگلستان و آمريكا با ايادي دربار پهلوي، دست به هم داده، نقشه سرنگوني حكومت را طراحي و آماده اجرا كرده بودند. در روز 22 مرداد 1332، محمدرضا پهلوي، به طور محرمانه دكتر محمد مصدق را از نخست‏وزيري عزل كرد و سرلشكر زاهدي را به نخست‏وزيري برگزيد. اين تصميم بر اساس توصيه دولت‏هاي آمريكا و انگليس انجام شد، زيرا دولت مصدق با حمايت مردم، نفتِ ايران را ملي كرده بود كه عملي مخالف منافع استعماري به شمار مي‏رفت. هرچند در اين ميان، مصدق با درخواست اختيارات بيشتر از شاه و مجلس، موجبات نگراني و ترس پهلوي را فراهم كرده بود. از اين رو، شاه براي دوري از عواقبِ رويدادهاي ناشي از بركناري مصدق، به شمال ايران رفت. وقتي خبر عزل مصدق به او داده شد، وي اين حكم را نپذيرفت و اين حركت را كودتائي عليه خود قلمداد كرد. در بامداد روز 25 مرداد، خبر كودتا به طور مشروح از رسانه‏هاي گروهي پخش شد. پس از آن‏كه طرح بركناري مصدق شكست خورد، محمدرضا پهلوي به عراق و ايتاليا گريخت. با اعلام خبر كودتاي نافرجام عليه دولت، مردم مجسمه‏هاي شاه و پدرش را به زير كشيدند و عكس‏هاي محمدرضا را از ادارات برداشتند. اما چند روز پس از فرار مفتضحانه شاه از كشور، كودتاي 28 مرداد توسط آمريكا و انگليس اجرا شد و شاه پس از سقوط دولت مصدق به ايران بازگشت و به حكومت مستبدانه خود ادامه داد.

* تظاهرات و درگيری مردم انقلابي با مأموران رژيم پهلوی در شهرهاي مختلف كشور (1357 ش)
انفجار بمب در رستوران خوانسالار، محل خوشگذراني نظاميان آمريكائي
در تهران (1357 ش)
اشاره:
یکی از مهم ترین عملیات گروه توحیدی صف به رهبری شهید محمد بروجردی، شناسایی و انفجار رستوران خوانسالار بالاتر از میدان آرژانتین بود. این رستوران محل تجمع نظامی ها و مستشاران نظامی امریکایی بود. این رستوران توسط علی تحیری و عباسعلی احمدی شناسایی شد. آنها با تغییر لباس، چندین بار تا روز عملیات در آنجا تردد داشتند. تا شب انفجار، چندین بار کیف انفجار با لباس های مختلف، با کراوات، بدون کراوات، با لباس های اسپرت و ورزشی بدون اینکه داخلش مواد منفجره باشد، به داخل رستوران برده و بیرون آورده شد. شب انفجار، زمان انفجار روی 90 ثانیه تنظیم شد. دو چاشنی در بمب گذاشته شده بود که هر کدام عمل نکرد، دیگری عمل کند. پس از گذاشتن کیف در محل مناسب و کشیدن آتش زنه انفجار، آنها صحنه انفجار را ترک کردند. اما در آخرین لحظات، با اشاره دربان رستوران، عباسعلی احمدی به محل انفجار نزدیک شد. با انفجار بمب، محل حادثه کاملاً ویران شد. در اثر قدرت انفجاری به وجود آمده، امریکایی های بسیاری کشته شدند. ماشین های مخصوص امریکایی این جنازه ها را حمل و از محل خارج می کردند. عباسعلی احمدی تنها عضو گروه بود که در این عملیات یک دست و یک پایش را از دست داد و به شهادت رسید.

اعلام حكومت نظامي در اصفهان به دنبال تظاهرات گسترده ضد رژيم در اين شهر (1357ش)
اشاره:
در پي گسترش مبارزات مردم مسلمان ايران عليه رژيم شاه، تظاهرات وسيعي در اصفهان به وقوع پيوست و مردم اين شهر به طور همه‏جانبه و گسترده، وارد عرصه مبارزه براي ساقط كردن رژيم شاه شدند. گستردگي و اهميت تظاهرات و مبارزات مردم اصفهان به حدي بود كه رژيم شاه وحشت‏زده شد و در اصفهان حكومت نظامي برقرار كرد.