كتاب «وصف خليج‌فارس در نقشه‌هاي تاريخي» كه به همة ايران‌دوستان و علاقه‌مندان به هويت ملي، تاريخي ايران و ايرانيان پيشكش شده است، نخستين كتاب از مجموعة اسناد و مدارك خليج‌فارس است كه توسط معاونت پژوهشي بنياد ايران‌شناسي، در راستاي ارائة شمه‌اي از حقايق مستند شدة خليج‌فارس، همزمان با روز ملي «خليج‌فارس» انتشار يافت. اين كتاب دربرگيرندة مجموعه‌اي از نقشه‌هاي مختلف با محوريت موضوع و نام خليج‌فارس از سراسر جهان در طي دوران‌هاي مختلف تاريخي و شيوه‌هاي گوناگون نقشه‌نگاري است تا واقعيتي را كه بر تمامي نقشه‌هاي اصلي، و نه جعلي، دربارة خليج‌فارس درج شده، بار ديگر همراه با توضيحات و نكته‌هاي تاريخي- جغرافياييِِ شايستة تأمل به فرهيختگان و صاحب‌نظران امر عرضه كند. بر اين اساس اين اثر با صراحت، دربارة نام و نشان خليج‌فارس، بر پاية اسناد جغرافيايي مشهور،  مسلم و مستند سخن مي‌گويد. كتاب افزون بر مقدمه به سه بخش اصلي تقسيم شده است: در بخش نخست، براي اولين‌بار، مكتب‌هاي مختلف نقشه‌نگاري حوزة اسلامي و اروپايي در يك دسته‌بندي منسجم ارائه شده است. در بخش دوم، نقشه‌هاي حوزه‌هاي اسلامي- اروپايي با توصيف دقيق حوزة جغرافيايي خليج‌فارس در هر نقشه آمده است، كه شامل ويژگي‌هاي منحصربه‌فرد ذيل است: 1. درج نام نقشه‌نگار، سال ترسيم نقشه و محل چاپ آن، پس از بررسي‌هاي متوالي. 2. نام خليج‌فارس و كرانه‌هاي شمالي و جنوبي آن به منظور بيان دقت نقشه‌نگار در تك‌تك مكان‌ها مشخص شده است. 3. دوران تاريخي ايران با دوران ترسيم نقشه تطبيق داده شده است. 4. براي اولين بار در جهان تمامي نام‌هاي قيد شده در هر نقشه با نام‌هاي كنوني مطابقت داده شده و سير تغيير نام و ويژگي خاص منطقه درج شده است. در اين ميان مكان‌هايي كه اثري از آنها بر جاي نمانده نيز مشخص گرديده است. در بخش پاياني اطلاعات موجود در بخش دوم دسته‌بندي شده‌اند و فهرست‌هاي زير در آن قرار گرفته است: 1. نـام نقشه‌ها 2. ضبط نامه خليج فارس به زبان هاي گوناگون 3. نام مؤلفـان و نقشه‌نگاران حوزه‌هاي نقشه‌نگاري اروپايي 4. فهرست مآخذ نقشه‌ها 5. فهرست نقشه‌هايي كه بازسازي و يا براي اولين بار چاپ شده‌اند، 6- فهرست شخصيتها و مكان‌ها. با توجه به آنچه بيان شد، اين كتاب داراي چند ويژگي اصلي و منحصربه‌فرد است كه عموماً در ساير  كتاب‌ها و اطلس‌ها ديده نمي‌شود: • از ميان صدها نقشه كه همگي واقعيت نام خليج‌فارس را در خود داشته‌اند، نقشه‌هايي انتخاب شده‌اند كه از كيفيت و وضوح بيشتري برخوردار بودند. • نقشه‌هاي تاريخي اروپايي از 1477 ميلادي / 882 قمري هم‌زمان با افول فن نقشه‌كشي نزد جغرافي‌دانان مسلمان شروع مي‌شوند و تا 1910 كه شيوة نقشه‌كشي نو، شروع مي‌شود، پايان مي‌يابند. بدين‌ترتيب از تمام مكتبهاي نقشه‌نگاري: بطلميوسي، اسلامي و اروپايي، بهترين نمونة‌ نقشه‌ها انتخاب شده‌اند. 40 نقشة اسلامي و 120 نقشة اروپايي (بطلميوسي) در اين كتاب معرفي مي‌شوند. • در كنار تحقيق كتابخانه‌اي براي بررسي و تعيين نام‌ها و تلفظ‌ اسامي براي اولين بار از محققان بومي كرانه‌هاي خليج‌فارس (هر منطقه يك نفر) استفاده شده، تا درست‌ترين و منطبق‌ترين اطلاعات گردآوري شود. • معرفي نقشه‌نگاران نيز تلاشي نو در اين اثر است، بنابراين، تلاش شده تا از ميان مراجع مختلف ايراني و غير ايراني و پايگاه‌هاي معتبر رايانه‌اي اطلاعات مفيدي در اين زمينه ارائه شود. بر اين اساس، نقشه‌نگاران اروپايي در اولين اثري كه از آنها در كتاب آمده است، معرفي شده‌اند. • از نسخ خطي موجود در مراكز اسناد و كتابخانه‌هاي دولتي، خصوصي و  منابع دست اول در حد امكان بهره گرفته شده است. • در اين مجموعه با جستجوي بسيار تلاش شده است تا اشتباهات و كمبودها را برطرف و شناسنامه‌اي صحيح از نام طراح، سال ترسيم نقشه، منبع و مآخذ هر يك ارائه شود. بنابراين، روش توصيفي در اين كتاب بدين صورت رعايت شده است: نام نقشه‌نگار، سال ترسيم، عنوان نقشه و نام خليج‌فارس معرفي و سپس مطالب مفيد در مورد كرانه‌ها و توضيحات مربوط به هر يك از آنها ارائه شده است. • اين كتاب همچنين خلاء محسوسي را كه در روش پژوهش‌هاي گروهي و بين‌رشته‌اي وجود داشته و دارد پر كرده است. دغدغه‌اي كه لزومش به واسطة دشواري‌‌ها و نو بودنش در مباحث آموزشي و پژوهشي كشور همواره احساس مي‌شود.