برخورددهنده بزرگ هادرون بالاخره پس از 14 ماه تعميرات دوباره راه‌اندازي شد.

براي شروع دوباره اين دستگاه عظيم، دانشمندان 2 ذره كوچك پروتون را در 2 جهت تونل زيرزميني آن به حركت درآوردند.در ادامه فعاليت‌هاي اين برخورددهنده عظيم 10ميليار دلاري، احتمال اينكه دانشمندان قدرت آن را تا آخر همين هفته تا اندازه‌اي كه پيش‌تر هرگز ثبت نشده افزايش دهند، وجود دارد.

به گزارش بي‌بي‌سي از اين برخورددهنده براي برخورددادن ذرات ريزاتمي به يكديگر و شكستن آنها استفاده مي‌شود. با اين كار دانشمندان مي‌توانند به ذرات ريزتر ذرات ريزاتمي دست پيدا كنند و يك گام به ابتداي هستي نزديك شوند. اين برخورددهنده بزرگ‌ترين ماشين دنيا به شمار مي‌رود و در واقع تونلي به طول 27 كيلومتر است كه به‌صورت دايره‌اي زير زمين حفر شده است.

هدف اصلي دانشمندان از به راه انداختن اين ماشين، دستيابي آنها به هيگز بوزون‌هاست؛

هيگز بوزون‌ها ذرات ريزاتمي هستند كه دانش فعلي فيزيك نسبت به آن نياز به تحقيقات زياد و بيشتر دارد. برخورددهنده هادرون ماشيني است كه دانشمندان با استفاده از آن مي‌خواهند تحقيقات خود در زمينه اين ذره ريزاتمي را بسط دهند.

سال گذشته پس از آنكه اين ماشين به راه افتاد، مغناطيس‌هاي رساناي آن از كار افتاد و در يك سال گذشته تعدادي از آنها را جايگزين كرده‌اند. از اين مغناطيس‌ها براي سرعت بخشيدن به ذرات استفاده خواهد شد؛ به‌گونه‌اي كه ذرات به سرعت نور خواهند رسيد.

برخورددهنده هادرون كه به آن LHC گفته مي‌شود شرايط مشابهي را ايجاد خواهد كرد كه لحظات كوتاهي پس از انفجار بزرگ به‌وجود آمده است. دانشمندان روي كارايي اين ماشين، حساب ويژه‌اي باز كرده‌اند و اميدوارند با استفاده از آن مرزهاي دانايي بشر درباره حيات گسترده‌تر شود.

پرتوهايي كه در اين ماشين به گردش درخواهد آمد هر كدام از بسته‌هايي تشكيل شده‌است كه در هركدام از آنها ميلياردها پروتون قرار دارد. براي تثبيت اين پروتون‌ها در پرتوها، دانشمندان از نيرويي الكتريكي استفاده مي‌كنند.

با توجه به سرعت روند راه‌اندازي اوليه LHC، مديران آن پيش‌بيني مي‌كنند كه دستگاه در پايان هفته به يك ركوردشكني دست بزند و پرتوهايش به انرژي‌اي معادل 2/1تريليون الكترون ولت دست پيدا كنند.

پيش‌تر دانشمندان تنها در برخورددهنده‌اي كه در آمريكا وجود دارد موفق شده بودند انرژي‌ بالايي معادل يك تريليون الكترون ولت به يك پرتو وارد كنند.در حلقه اصلي اين ماشين حدود 1200 مغناطيس وجود دارد كه پرتوهاي پروتون را در خلاف جهت هم با سرعتي نزديك به سرعت نور به حركت درخواهد آورد.

در نقاط خاصي از اين تونل پرتوها با انرژي بسيار زيادي با هم برخورد خواهند كرد و ذرات شكسته خواهد شد. آشكار‌سازهايي در اين نقاط تعبيه شده است كه با آشكاركردن خرده‌هاي ذرات ريزاتمي، دانش ما درباره آنها را افزايش خواهد داد.

سال پيش تنها پس از 9 روز از راه‌اندازي اين ماشين عظيم، اشكال در اتصالات دو تا از مغناطيس‌ها باعث شد كه حدود يك تن هليوم مايع وارد تونل شود. دانشمندان از هليوم مايع در سيستم سرمايشي LHC استفاده مي‌كنند. از آن تاريخ به بعد دستگاه براي انجام تعميرات از كار افتاد.

اين تعميرات شامل جابه‌جايي حدود 53 مغناطيس و تعمير 200 اتصال الكتريكي بود. براي اين تعميرات حدود 24 ميليون پوند هزينه شده است.كمتر از يك ماه پيش هم LHC دوباره و به‌صورت آزمايشي راه‌اندازي شد اما سيستم‌هاي قطع خودكار آن فعال شد.

با بررسي‌ها مشخص شد كه انداخته شدن يك تكه نان فرانسوي توسط يك‌پرنده كوچك در تجهيزات الكترونيكي باعث افزايش دما در 2بخش از برخورددهنده شده بود. در همان زمان سخنگوي مركز تحقيقات هسته‌اي اروپا (سرن) كه متولي اداره LHC است، اعلام كرد كه كار ماشين به خاطر اين ايراد كوچك متوقف نخواهد شد.

 همشهري آنلاين- جوادنصرتي