10 تير درگذر تاريخ
* مرگ «سلطان مسعود ميرزا» معروف به «ظلُّ السلطان» حاكم ظالم اصفهان (1297 ش)
اشاره:
سلطان مسعود ميرزا، فرزند ارشد ناصرالدين شاه قاجار در حدود سال 1228 ش به دنيا آمد. وي سه سال از مظفرالدين شاه بزرگ‏تر بود ولي چون مادرش از خاندان قاجاريه نبود، به ولايتعهدي منصوب نگشت. مسعود ميرزا در ابتدا با لقب يمين الدوله، حكومت مازندران و استرآباد و سپس فارس و اصفهان را به عهده گرفت تا اين كه لقب ظلُّ السلطان يعني سايه پادشاه را اخذ كرد. در زمان حكومتش بر فارس، به خاطر ظلم فراوان، عزل شد ولي مدتي بعد به اصفهان رفت و تا 34 سال بعد با ستم حكمراني نمود. و در سال 1261 به ناصرالدين شاه پيشنهاد كرد كه حاضر است در ازاي دريافت مقام ولايتعهدي، مبلغ هنگفتي پيشكش نمايد. وي اندكي بعد به فكر تصاحب سلطنت افتاد و تا پايان عمر در صدد يافتن آن بود. او در تمام دوران سلطنت مظفرالدين شاه نيز حاكم اصفهان بود و با مشروطه‏خواهان به شدت برخورد مي‏كرد. از ديگر كارهاي جنون‏آميز او، تخريب آثار و ابنيه‏هاي با ارزش دوران صفوي در اصفهان بود. مسعود ميرزا در اواخر عمر مدتي را در اروپا گذراند تا اين كه پس از دچار شدن به اختلال حواس، در دهم تير ماه 1297ش برابر با 22 رمضان 1336 ق در حدود هفتاد سالگي به كام مرگ افتاد.

* رحلت عالم رباني سيد العلماء و المجتهدين آيت اللَّه «سيد حسن موسوي بجنوردي» (1354ش)
اشاره: سيد العلما و المجتهدين آيت اللَّه ميرزا حسن موسوي بجنوردي معروف به سيدآقا بزرگ در سال 1274 ش (1315 ق) در يكي از روستاهاي توابع بجنورد در استان خراسان به دنيا آمد و همان جا نشو و نما يافت. وي سپس به مشهد رفت و علوم عقلي و نقلي را نزد استاداني همچون شيخ آقا بزرگ حكيم، ميرزا محمد آيت‏اللَّه‏زاده خراساني و اديب نيشابوري اول فرا گرفت. پس از آن در 27 سالگي براي استفاده از حوزه علمي نجف رهسپار عراق شد و در محضر عالمان بزرگي همچون سيد ابوالحسن اصفهاني، ميرزاي ناييني و آقا ضياءالدين عراقي به تكميل تحصيلات خود پرداخت. سيد آقا بزرگ با حافظه شگرف و احاطه گسترده‏اي كه بر ادبيات فارسي و عربي، حكمت، كلام، تفسير، حديث، فقه و اصول و اغلب رشته‏هاي معارف اسلامي و فلسفه آن داشت، به زودي به عنوان يكي از برجسته‏ترين مدرسان و مجتهدان حوزه نجف، مشهور گشت، چنان كه پس از درگذشت آيت اللَّه بروجردي در سال 1340 ش، مرجعيت عامه او براي شيعيان جهان مسلم شد؛ ولي چون فيلسوفي آزاد و فقيهي آزادانديش بود، خود را از مرجعيت كنار كشيد و با فروتني و آزادگي خاص خود، به تحقيق، تاليف و تدريس گراييد. آيت اللَّه بجنوردي براي آموزش اجتهاد، روش جديدي ايجاد كرد كه بر پايه آن، يك قاعده فقهي را مطرح مي‏نمود و پس از شرح مستندات و تاريخچه شكل‏گيري آن قاعده، آن را با مصاديق خارجي تطبيق مي‏داد. اين روش در آموزش و پيشرفت فضلا بسيار موثر بوده است. ايشان اين روش را در كتاب القواعد الفقهيه در هفت جلد نگاشت كه مهم‏ترين و مفصل‏ترين كتابي است كه در قواعد فقهي شيعه نوشته شده است. آيت‏اللَّه بجنوردي در نجف حوزه درسي پر رونقي داشت و با مراكز علمي جهان اسلام از قبيل جامع الازهر مصر نيز در ارتباط بود. از وي آثار ديگري بر جاي مانده كه قَولُنافي الحكمة، يكي از بهترين شرح‏ها بر اسفار مُلاصدرا، مُنتَهي الاصول، حاشيه بر عروةُ الوثقي و ذَخيرَةُ المَعاد از آن جمله‏اند. سرانجام اين فقيه برجسته و عالم بزرگ در دهم تيرماه 1354ش برابر با بيستم جمادي الثاني 1395ق در هشتاد سالگي در نجف بدرود حيات گفت و در جوار آرامگاه استادش، سيد ابوالحسن اصفهاني به خاك سپرده شد.

* روز صنعت و معدن

22 شعبان در گذر تاريخ
* رحلت «ابن شهر آشوب» عالم و محدث بزرگ(588 ق)
اشاره: محمد بن علي بن شهرآشوب مازندراني معروف به «ابن شهرآشوب» ملقب به «زين‏الدين و رشيدالدين» متكلم، واعظ، اديب و قاضي معروف شيعي مذهب، در مازندران متولد شد. بنا به دلايل مذهبي ناچار به ترك ايران در دوره سلجوقيان شد و به حلب رفت. او از دانشمندترين عالمان زمان خود و مورد قبول و احترام پيروان اهل تسنن نيز بود. ابن شهر آشوب از عالماني چون زمخشري، امام محمد غزالي و خطيب خوارزمي اجازه نقل حديث داشت. پاره‏اي از آثار مهم او عبارتند از: مَعالِم العُلَماء، مناقِب آل‏ابي‏طالب، مُتَشابِهِ القرآن و الاربعين. مقبره‏ي او در «جبل الجوشن» در نزديكي مشهد حسيني قرار دارد.

* وفات شاعر زاهد «شهاب محمود» (725 ق)
اشاره: ابوالثناء شهاب الدين محمود بن سليمان بن فهد حلبي دمشقي معروف به شهاب محمود، شاعر و كاتب مشهور، نزد ابن النجار فقه و از ابن مالك فنون ادبيه آموخت. او در معرفت احوال بزرگان، آگاه بوده و داراي آثار قلمي متعددي است. اَهنَي المنائح في اَسفي المدائح و حُسنُ التوسل الي صناعة الترَّسُّل از آن جمله‏اند. شهاب محمود در 81 سالگي وفات يافت و در دامنه‏ي كوه قاسيون دمشق مدفون گشت.

* تولد «ابن حَجَر عسقلاني» فقيه و محدث مسلمان(773 ق)
اشاره: ابن‏حَجر عسقلاني، فقيه، محدث، مورخ و شاعر مسلمان مصري در قاهره به دنيا آمد. در ده سالگي حافظ قرآن شد و از آن پس طي سفرهاي فراوان، دانش زيادي فرا گرفت. ابن حجر عسقلاني چنان در علم حديث مهارت يافت كه از او به نام حافظ بزرگ حديث ياد كرده‏اند. او از مؤلفان پر كار جهان اسلام به شمار مي‏رود به گونه‏اي كه تعداد آثار او بيش از يكصد و پنجاه جلد مي‏باشد. از تأليفات ابن حجر كه بيشتر در علم حديث و تاريخ است مي‏توان به لِسان الميزان و نيز فَتحُ الباري اشاره كرد. وي در سال 852 ق در 79 سالگي درگذشت.

* درگذشت «شاه شجاع»، فرمانرواي آل‏مظفر(786 ق)
اشاره: شاه شجاع در نه سالگي قرآن را حفظ كرد. وي مردي شجاع و ديندار و پادشاهي فاضل، شاعر دوست و اديب پرور بود. خواجه حافظ شيرازي و عماد فقيه كرماني از شعراي عصر اين پادشاه هستند. شاه شجاع در شيراز مدفون است.

* رحلت متكلم كبير «شيخ محمد جواد بلاغي» (1352 ق)
اشاره: علامه محمد جواد بلاغي فرزند شيخ حسن در سال 1282 ق در نجف اشرف متولد شد. وي در محضر استاداني چون حاج آقارضا همداني، علامه سيدمحمد هندي، شيخ محمد طه نجف، ميرزا محمد تقي شيرازي و ملامحمد كاظم خراساني تلمذ نمود. علامه بلاغي همراه ميرزاي شيرازي در نهضت استقلال‏طلبي علماء عراق شركت داشت. اين شخصيت برجسته‏ي علمي هم‏چنين پايه‏گذار علم كلام نوين در حوزه‏ي علميه‏ي نجف بود. برخي از آثار علامّه بلاغي عبارتند از: الُهدي الي دين المصطفي، آلاءِ الرَّحمن في تَفسيرِ القرآن، التوحيد و التَّثليث، انوارالهدي‏و الرحله المدرسيه. اين عالم رباني در هفتاد سالگي در نجف اشرف درگذشت.

* تولد شيخ محمدحسن مامقاني ، از علماء و فقيهان نام‌‌‌‌‌‌‌‎آور قرن سيزدهم هجری (1238ق)
اشاره: حاج شيخ محمدحسن مامقاني فرزند ملا عبدالله يکي از علما و مراجع مشهور؛ دانشمندي متبحر، فقيهي اصولي، مجتهدي متقي و پيکري از زهد و ورع و تقوا و تواضع و ايثار بود. مامقاني از افاضل شاگردان شيخ انصاري، سيدحسين ترک و اعلام ديگر عتبات بود که خود کانوني از صفا و صميميت و در نهايت تقوي و قناعت زندگي مي‌‌‌‌‌‌‌نمود. فاضل مامقاني معاصر با فاضل شرابياني از اجله علما و مراجع بلاد ترک بود. محدث قمي در القاب مي‌‌‌‌‌‌‌نويسد: «مامقاني از بزرگان علماي اماميه و مرجع تقليد شيعيان بود که حال او بعد از رياست تامه با قبل از مرجعيت کوچک‌‌‌‌‌‌‌ترين، تغييري نکرد. در خوراک و پوشاک و رفتار در نهايت پرهيزکاري بود. او ديناري از امرا و ستمکاران نمي‌‌‌‌‌‌‌گرفت و خود در وجوه شرعيه تصرف ننمود.» فاضل مامقاني در اصول فقه مهارت بيش‌‌‌‌‌‌‌تري داشت و علمائي چند از محضر او به درجه اجتهاد رسيدند. وي در فقه و اصول آثاري نيکو از خويش به‌‌‌‌‌‌‌جا گذاشت: «مجلدات البشري» در اصول و «ذرايع‌‌‌‌‌‌‌الاحکام» در شرح شرايع محقق از تأليفات فقهي اوست. وي «حاشيه و شرحي بر مکاسب شيخ» و کتابي به‌‌‌‌‌‌‌نام «غايت آمال» به رشته تحرير درآورده است.مرحوم مدرس در ريحانه مي‌‌‌‌‌‌‌نويسد: «علامه مامقاني عالمي است عامل، فاضلي رباني، فقيهي صمداني، اديب لغوي و اصولي، عابد و متقي و متواضع. حوزه درس او مجمعي از فضلا و علماي مختلف بلاد بود.» مامقاني به سادات و ذراره آل رسول صلي‌‌‌‌‌‌‌الله عليه و آله خيلي علاقه داشت و آن‌‌‌‌‌‌‌ها را بيش از معمول اکرام مي‌‌‌‌‌‌‌کرد. در کمک به مردم و اهل علم از طريق انصاف و عدالت عمل مي‌‌‌‌‌‌‌نمود. مرجعي زاهد و متواضع، مطيع امر مولا و صائن به نفس خويش بود. او بر نفس اماره خويش مسلط بود. در سلام بر همه پيشي مي‌‌‌‌‌‌‌گرفت، اما در رفتن يا داخل شدن از ديگران به‌‌‌‌‌‌‌خصوص از اولاد پيامبر صلي‌‌‌‌‌‌‌الله عليه و آله پيشي نمي‌‌‌‌‌‌‌گرفت. فاضل مامقاني به تمام فضائل انساني آراسته و از کليه رذائل اخلاقي به دور بود. مراتب علمي او بر همگان آشکار بود و در ايام زعامت و قبل از آن يکسان عمل مي‌‌‌‌‌‌‌نمود. فاضل مذکور سرانجام در روز هجدهم محرم سال ۱۳۲۳ق در نجف اشرف وفات نمود و پس از فوتش، فرزند علامه او آيت عظمي شيخ عبدالله مامقاني وارث علوم پدر گرديد.

1 جولاي در گذر تاريخ
* حمله سپاهيان فرانسه به مصر به فرماندهي ناپلئون بُناپارت (1798م)
* تشكيل «جمهوري فدرال كانادا» و روز ملي و استقلال «كانادا» (1867م)
* روز استقلال كشور آفريقايي «سومالي» از استعمارگران اروپايي (1960م)
* روز ملي و استقلال كشور آفريقايي «رواندا» از استعمار بلژيك (1962م)
* روز ملي و استقلال كشور آفريقايي «بروندي» از استعمار بلژيك (1962م)
* باز گرداندن حاكميت بندر «هُنگ كُنگ» از استعمار انگلستان به چين (1997م)