اصولا ماهي‌ها منابع بسيار خوبي از چربي امگا-3 هستند و
ماهي آزاد درياي خزر نيز از مهم‌ترين منابع غذايي آن به حساب مي‌آيد.
شما مي توانيد به جاي مصرف كپسول هاي حاوي امگا3 (كپسول
روغن ماهي) از خود ماهي استفاده كنيد، زيرا ماهي، منبع طبيعي اين چربي ها محسوب مي
شود و براي سلامتي بدن مفيدتر است.
امگا3 جزو اسيدهاي چرب مفيد و مورد نياز بدن است كه فوايد
بسياري را به همراه دارد، مثلا خانم‌هايي كه در دوران بارداري، يك تا دو بار در
هفته ماهي مصرف مي‌كنند، در مقايسه با خانم‌هاي بارداري كه ماهي را در برنامه
غذايي هفتگي خود قرار نداده‌اند، بچه‌هايي با ضريب هوشي بالاتر به دنيا مي‌آورند،
البته به شرطي كه ماهي فاقد آلودگي جيوه باشد.
در عين حال، افرادي كه در برنامه غذايي هفتگي‌شان ماهي آزاد
را به عنوان غذايي ثابت مصرف مي كنند، 50 درصد كمتر از افرادي كه ماهي نمي‌خورند
دچار حملات قلبي مي‌شوند.
حتي تحقيقات نشان داده‌اند كه افراد مبتلا به التهابات
مفصلي مثل روماتيسم ، با مصرف ماهي آزاد شاهد كاهش چشمگير التهابات بوده اند، طوري
كه نياز به مصرف كورتون در اين بيماران به ميزان قابل‌ملاحظه‌اي كم مي‌شود.
اما سوال اينجا است كه ماهي‌هاي چرب (مانند ماهي آزاد)، چه
تفاوتي با ساير ماهي‌ها دارند؟
در پاسخ بايد گفت كه ماهي‌ها به دو دسته چرب و معمولي تقسيم
مي‌شوند. در ماهي‌هاي چرب، چربي (امگا3) در تمام قسمت‌هاي گوشت و اندام ماهي پخش
شده است، اما در ساير ماهي‌ها، اين چربي اغلب در كبد (جگر) تجمع يافته و به اين
دليل است كه ماهي‌هاي چرب اهميت بيشتري پيدا مي‌كنند.
اما نكته بسيار مهمي كه بايد به آن اشاره كنم، طريقه طبخ
اين ماهي‌ها است. متاسفانه اكثر خانواده‌ها ماهي را در روغن فراوان سرخ مي‌كنند و
اين در حالي است كه همين ماهي آزاد كه منبع بسيار خوبي از امگا3 محسوب مي‌شود و
نقش مهمي را در جلوگيري از تصلب شرايين (سخت شدن ديوراه ي رگ ها) ايفا مي‌كند، با
سرخ شدن، نه تنها خواص خود را تا حد زيادي از دست مي‌دهد، بلكه با نفوذ روغن سرخ
شده به عمق گوشت ماهي، خطر سكته‌هاي قلبي و مشكلات قلبي-عروقي افزايش مي‌يابد و
اينجاست كه مصرف ماهي آزاد نقشي در پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي و عروقي نخواهد
داشت.
از اين رو، بهترين روش براي طبخ ماهي آزاد، شيوه ي كبابي
كردن ، بخارپز كردن و گريل كردن است.
در ضمن، بسياري از خانواده‌ها با اين مشكل مواجه‌اند كه
فرزندانشان از خوردن ماهي امتناع مي‌كنند و متاسفانه اين بچه‌ها در دوران بزرگسالي
با كمبود امگا3 و مشكلات ناشي از آن روبه‌رو مي‌شوند.
براي حل اين مشكل توصيه مي‌شود كه خانواده‌ها با استفاده از
تغيير شيوه‌هاي طبخ، ذايقه بچه‌ها را به مصرف ماهي عادت دهند و كودكان خود را از
همان دوران طفوليت به خوردن ماهي تشويق كنند.
دكتر محمدرضا وفا - متخصص تغذيه و رژيم‌درماني