6 خرداد در دفاع مقدس

*شهادت شهید جعفر خزائی (1361ش)
اشاره:
شهید جعفر خزائی، پنجم فروردین‏ماه ۱۳۳۵ش در مالچه‏شیخ در خانواده‌ای مذهبی و متدین چشم به جهان هستی گشود. ایام طفولیت را در دامان مادری متین و متعهد و قهرمان‏پرور پشت سر گذاشت. او در‌‌ همان دوران کودکی در مکتب خانواده، درس مذهب و اسلام و گذشت و فداکاری را آموخت و از‌‌ همان ایام، فردی باایمان و خوش‏برخورد بود و مهربان بود. پس ار پشت سر گذاشتن روزهای کودکی و نوجوانی، به خدمت مقدس سربازی اعزام شد. شهید خزائی از حوزه اعزامی کنارتخته در درجه ناوی رسته تفنگ‏داری در حمل قرار‌گاه پشتیبانی بندر امام خمینی (پهلوی سابق) خدمت را پشت سر گذاشت. پس از خدمت سربازی، برای امرار معاش عازم شهر اصفهان شد و کار خود را در کارخانه‌ ذوب آهن آغاز کرد. پس از یک سال کار، ازدواج کرد که ثمره ۵ سال زندگی مشترک شهید بزرگوار، یک فرزند دختر و یک فرزند پسر است. شهید خزائی به‏دنبال اوج‏گیری مبارزات مردمی انقلاب اسلامی، خود را عاشقانه در موج بنیان‏کن انقلاب افکند و به‏منظور سرنگونی رژیم طاغوت، در فعالیت‌های انقلابی شرکت فعالانه‌ای داشت. پس از آغاز جنگ تحمیلی هشت ساله رژیم بعثی عراق علیه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، از طرف کارخانه به مدت ۴۵ روز به جبهه اعزام شد و پس از آن مرتباً با مرخصی‏های بدون حقوق به جبهه می‌رفت و همیشه می‌گفت: «تا خرمشهر آزاد نشود، دست از جبهه و جنگ و دفاع برنمی‌دارم.» جعفر خزائی، سرانجام در تاریخ ششم خرداد‌ماه سال ۱۳۶۱ هجری شمسی در سن بیست و شش سالگی به درجه رفیع شهادت نائل و پیکر پاکش در کربلای معلی به خاک سپرده شد. شهید خزائی، علاقه زیادی به دین مبین اسلام داشت و پیرو راستین خط امام (ره) بود. این شهید والامقام، مردی متواضع و یک‏پارچه صداقت بود و می‌گفت: «هر کاری می‌کنید باید برای جلب رضای خدا باشد.»

6 خرداد درگذر تاريخ

*درگذشت استاد «عبدالجواد اديب نيشابوري» معروف به «اديب اول» (1305 ش)
عبدالجواد اديب نيشابوري معروف به اديب اول در حدود سال 1242 ش (1281 ق) در يكي از روستاهاي اطراف نيشابوربه دنيا آمد. وي در چهارسالگي بر اثر بيماري آبله نابينا گرديد و پس از مداواي بسيار، اندكي از بينايي چشم چپ را به دست آورد. اديب داراي حافظه‏اي قوي بود و در اندك زماني خواندن و نوشتن فارسي و عربي را آموخت. او در 16 سالگي عازم مشهد شد و درس خود را ادامه داد. كم كم به تدريس روي آورد و هر سال حوزه درسش رونق مي‏يافت و شاگردان فاضلي در حلقه درسش پرورش يافتند. با اين كه بر اثر كم بينا بودن، مطالعه برايش بسيار سخت بود ولي او معلومات فراواني را با مطالعه به دست آورد. اديب علاوه بر فنون ادبي، در حكمت الهي و طبيعي، نجوم، حساب، جبر و هندسه و... مهارت داشت و از طب علمي، فقه، اصول، حديث و رجال نيز بهره‏اي وافي داشت. ديوان اشعار اديب به نام «لَئالي مكنون» و نيز رساله‏اي در جمع بين عروض فارسي و عربي و شرح مُعَلَّقات سبعه از جمله آثار اوست. سرانجام اين شاعر وارسته و مربي نمونه پس از چهل و سه سال تدريس، در ششم خرداد 1305 ش برابر با پانزدهم ذي قعده سال 1344ق در 64 سالگي دارفاني را وداع گفت و در حرم مطهر رضوي(ع) در مشهد مقدس مدفون گرديد.

*درگذشت علامه «محمد بن عبدالوهاب قزويني» محقق و مصحح معاصر ايراني (1328 ش)
اشاره:
محمد بن عبدالوهاب قزويني در حدود 1255 ش (1294 ق) در تهران تولد يافت. وي تحصيلات علوم قديمه را در تهران به پايان رساند و پس از مدتي از محضر درس فقه آيت‏اللَّه شيخ فضل اللَّه نوري و كلام و حكمت قديمِ شيخ علي نوري بهره برد. محمد قزويني همچنين از استاداني همچون ميرزا حسن آشتياني، شيخ هادي نجم‏آبادي، سيد احمد اديب پيشاوري، محمد مهدي قزويني و ذكاءالملك فروغي استفاده نمود و زبان فرانسه را نيز فراگرفت. علامه قزويني در سايه استعداد شگفت‏آور خود، مراتب علمي را طي كرد و به كسب علوم و تحقيق در مباني هنر و فلسفه پرداخت. وي در سال 1283 ش به دعوت برادر خود ميرزا احمد خان به انگليس و فرانسه و بعد به آلمان رفت و با مستشرقان اروپايي از جمله «هانري ماسه»، «ادوارد براون» و «ولاديمير مينورسكي» آشنا شد و با آنان در مسائل فرهنگي ايران همكاري نمود. علامه قزويني در سال 1318 ش پس از حدود 35 سال اقامت در اروپا به ايران بازگشت و پيوسته به تعليم و تدريس و مطالعه پرداخت. وي از نوادر نوابغي بود كه وسعت معلومات جديد و قديم را با غريزه كنجكاوي و دقت در هر چيز و داشتن روش انتقادي علمي و انصاف و بي‏طرفي را جمع داشت. بزرگ‏ترين فضل قزويني اين است كه وي پس از آن كه علوم قديم و اسلامي را فراگرفت، چون گذارش به اروپا افتاد، بر اثر عشق سوزاني كه به فراگرفتن هر چيز داشت، تحقيقات انديشمندان آن سرزمين را نيز مورد مطالعه دقيق قرار داد. دامنه آثار علامه قزويني كتب متعددي مي‏باشد كه شامل تصحيح مرزبان نامه، چهار مقاله عروضي، تذكرة لباب‏الالباب، ترجمه لوايح جامي به فرانسه و تأليف رساله‏هاي گوناگون. از شايسته‏ترين خدمات به جاي مانده از علامه قزويني در فرهنگ و ادب ايران، تهيه عكس و نسخه‏برداري از كتب خطي فارسي موجود در موزه‏هاي اروپا است. او ده سال آخر عمر را در ايران سپري كرد و سرانجام در جمعه 6 خرداد 1328 ش برابر با 28 رجب 1368 ق در 86 سالگي در تهران دار فاني را وداع گفت و در جوار حضرت عبدالعظيم در ري به خاك سپرده شد.

*گشايش موزه موسيقی در تهران

* شیخ راشد بن سعید آل مکتوم حاکم دوبی وارد تهران شد.(1349ش)

* آپارتمان های ساعی و بهجت آباد که توسط وزارت آبادانی و مسکن ساخته شده بود افتتاح شدند(1352ش)

16 رجب در گذر تاريخ

*درگذشت «ابن خيرون» محدث مسلمان(539 ق)
اشاره:
ابومنصور محمد بن عبدالملك بن حسن بن ابراهيم عطار، معروف به ابن خيرون، محدث و استاد علم قرائت در خانداني كه همه از رجال حديث و قرائت بوده‏اند، در سال 454 ق در بغداد به دنيا آمد. وي علم قرائت را از مشايخ معروف زادگاه خود مانند ابوالبَركات و عبدُالسّيّد فرا گرفت. از جمله آثار او المِفتاح و المُوَضّح در باره‏ي قرائات دهگانه است كه نسخه‏اي از آنها در دسترس نيست. ابن خيرون در حديث نيز دستي داشته و مورد وثوق بزرگان حديث مي‏باشد. سرانجام ابن خيرون در شانزدهم رجب سال 539 ق در 85 سالگي در بغداد درگذشت و در همان شهر به خاك سپرده شد.

*وقوع جنگ «چالدران» بين قواي صفوي و عثماني در نزديكي تبريز(920 ق)
اشاره:
پس از روي كار آمدن سلطان سليم اول، رابطه‏ي ايران و عثماني رو به تيرگي بيشتر نهاد. او به سمت نواحي غربي ايران لشكركشي كرد و در سال 920 ق جنگ سختي در چالدران از نواحي ماكو بين شاه اسماعيل صفوي و سلطان سليم عثماني روي داد. شاه اسماعيل كه قسمت اعظم قشونش در آسياي مركزي مشغول جنگ با ازبكان بودند، تصميم به جنگ تدافعي گرفت، زيرا نيروهاي عثماني دو برابر قواي ايران بود. در ابتداي جنگ، پيروزي با سپاه ايران بود، ولي به علت كثرت نيروهاي عثماني، شكست بر ايران، مستولي شد و با كشته شدن سرداران ايراني و اسارت حرم شاه، اسماعيل صفوي مجبور به عقب‏نشيني گرديد. در اين جنگ سه هزار عثماني و دو هزار ايراني كشته شدند ولي علت اصلي در شكست شاه اسماعيل، وجود توپخانه‏ي عثماني بود كه جنگ را به نفع ترك‏ها به پايان رساند. پس از عقب نشستن سپاهيان صفوي، سلطان سليم تبريز را اشغال كرد، ولي به زودي بر اثر مقاومت ملي، مجبور شد تبريز و آذربايجان را تخليه كند. گويند پس از اين واقعه،كسي شاه اسماعيل راخندان نديد.

27 مي در گذر تاريخ

*مرگ «لوچيا دلا روبيا» هنرمند برجسته ايتاليايي (1482م)

*درگذشت «رابِرْتْ كُخْ» باكتري‏ شناس معروف آلماني و كاشف عامل بيماري سِل (1910م)

*شكست قيام مسلمانان مراكش عليه استعمارگران اروپايي (1926م)

* وقوع كودتاي نظامي در تركيه و به قدرت رسيدن ژنرال «جمال گورسِل» (1960م)

* درگذشت «جواهرلَعْلْ نِهْرو» سياست‏مدار برجسته و اولين نخست‏وزير هند (1964م)