5 خرداد در گذر تاريخ

* رحلت استاد رحیم موذن زاده اردبیلی موذن مشهور ایران 1384 ش
اشاره:
در خانواده مؤذن زاده که اغلب به فعالیت های مذهبی و اذان گویی پرداخته اند، رحیم مؤذن زاده، فرزند ارشد شیخ عبدالکریم است، راه پدر را با جدیت بیشتر پی گرفت و عملاً پس از درگذشت پدرش به جای او قرائت اذان را ادامه داد. اذان مشهور مؤذن زاده که در گوشه‌ روح الارواح آواز بیات ترک (زند) خوانده شده است، اذانی است که رحیم مؤذن زاده در سال 1334 در میدان 15 خرداد در استودیوی 6 خوانده است. به روایت خود مؤذن زاده، او در حالی که روزه‌دار بوده می‌خواسته است اذانی بگوید تا برای فرهنگ ایران و اسلام یادگاری ارزنده باشد. این اذان گوی سرشناس ایرانی، در سن هشتاد سالگی بر اثر بیماری روز پنجشنبه 5 خرداد ۸۴ در تهران دعوت حق را لبیک گفت. روحش شاد...
* گشايش موزه امام علي (ع) در تهران
اشاره:
در خردادماه سال ۱۳۸۲، افتتاح شده است و در بنایی ۴ طبقه واقع می‌باشد. همانطور که از نام این موزه پیداست، همة فعالیت‌هایی که در این موزه انجام می‌شود، مربوط به حضرت علی (ع‌) می‌باشد. و شامل تابلوهای نقاشی‌، نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای و آثاری مربوط به پرده خوانی در زمان‌های قدیم می‌باشد. آثار هنرمندان خوشنویس، که درباره مسائل مذهبی کار انجام داده‌اند، ازدیگر آثاراست که در این موزه وجود دارد. در طبقه همکف این موزه نمایشگاه‌های دوره‌ای برگزار می‌شود که چندی پیش اصل پرده کعبه ،که به ایران هدیه شده بود، در این نمایشگاه درمعرض دید عموم قرار گرفت. آمفی‌تئاتری در این موزه وجود دارد که جلسه های عرفانی ادبی و فرهنگی، با حضور نویسندگان و شعرایی که آثار مذهبی ارائه داده‌اند، در این مکان برگزار می‌شود. در طبقه اول مرمت آثار تأسیسات نمازخانه در طبقه همکف‌ نمایشگاه ادواری در طبقه( ۱ ) تابلوهای نقاشی معاصر در طبقه( ۲ ) آثار خوشنویسی مستقر می‌باشد.

* اولين اكتشاف نفت در ايران (1287 ش)
اشاره:
در پنجم خردادماه 1287 ش برابر با 26 مي1908 م در حالي كه عمليات اكتشاف نفت به يأس تبديل شده بود، نخستين چاه نفت ايران در شهرستان مسجد سليمان از شهرهاي استان خوزستان در عمق 600 متري زمين به نفت رسيد و نفت تا ارتفاع 25 متر از سطح زمين فوران كرد. اين واقعه، باعث شد كه امپراتوري انگليس، جهت حفظ منابع نفتي، اقدام به احداث و گسترش تأسيسات عظيمِ استخراج، تصفيه، صدور نفت و توليدات نفتي در جنوب ايران نمايد. يك سال بعد ساخت پالايشگاهي در اين منطقه آغاز شد و به بنا نهادن شهر آبادان منجر گرديد و پالايشگاه آبادان، براي مدت‏هاي طولاني بزرگ‏ترين پالايشگاه جهان به شمار مي‏رفت. شهر مسجد سليمان از نظر وجود معادن و تأسيسات نفتي از اهميت بسياري برخوردار است و تاكنون بيش از 250 حلقه چاه نفت در آن حفر شده است. يكي از نويسندگان انگليسي در اين‏باره نوشته است: «به اين ترتيب، صنعتي آغاز شد كه در طي دو جنگ جهاني، نيروي دريايي انگلستان را نجات داد ولي براي ايران زحمتي ايجاد كرد كه از مجموع مزاحمت‏هاي دولت‏هاي ديگر، بيشتر بود».
* درگذشت دكتر «علي اكبر سياسي» بنيانگذار و پدر روانشناسي جديد ايران
(1369 ش)
اشاره:
علي اكبر سياسي در سال 1273 ش در تهران به دنيا آمد. پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي، در روزگار احمدشاه قاجار، در امتحانات اعزام دانشجو به خارج، شاگرد اول شد و بعدها در فرانسه دكتراي علوم تربيتي و روانشناسي گرفت. علي اكبر سياسي تحت تأثير جريان‏هاي فكري و اجتماعي ناشي از زندگي در اروپا، با چند تن از دوستانش كه در فرنگ تحصيل كرده بودند، حزب ايران جوان را تأسيس كرد. او پس از بازگشت از اروپا به تدريس در مدرسه دارالفنون، نظام و علوم سياسي پرداخت و با تأسيس دانشگاه تهران به استادي اين دانشگاه نائل آمد. وي بعدها كه انجمن روانشناسي ايران تأسيس شد به رياست آن انجمن برگزيده شد و رياست مؤسسه روانشناسي دانشگاه تهران را برعهده گرفت. دكتر سياسي همچنين مدت دوازده سال رياست دانشگاه تهران را به عهده داشت. دكتر سياسي، وزير فرهنگ در دولت احمد قوام و علي سهيلي و نيز وزير مشاور در هيئت دولت مرتضي قلي بيات، وزير فرهنگ دولت ابراهيم حكيمي و وزير امور خارجه دولت ساعد بود. او در پايه‏گذاري يونسكو همكاري داشت و عضو فرهنگستان ايران و شوراي عالي فرهنگ بود. وي پس از كناره‏گيري از رياست دانشگاه، با استادي و تدريس در دانشكده ادبيات خدمت مي‏كرد و به مقام استادي ممتاز رسيد. دكتر سياسي، ده سال پاياني عمر را در اروپا و امريكا زندگي مي‏كرد و به كارهاي علمي مي‏پرداخت. از دكتر سياسي آثار متعددي بر جاي مانده كه اصول روانشناسي، روانشناسي پرورشي، روانشناسي جديد، منطق و فلسفه، هوش و خرد و... از آن جمله‏اند. وي اصول روانشناسي جديد را در ايران بنياد نهاد، از اين روبه نام بنيانگذار و پدر روانشناسي جديد در ايران معروف مي‏باشد. دكتر علي اكبر سياسي پس از سالياني كه در اروپا زندگي مي‏كرد، در سال 1368 به ايران بازگشت و سرانجام در خرداد 1369 در 96 سالگي در تهران درگذشت.
* پيروزي حزب اللَّه لبنان بر رژيم صهيونيستي اسرائيل (1379 ش)
اشاره:
بر اثر رشادت‏ها و فداكاري‏هاي بي‏شمار فرزندان غيور اسلام در جنبش حزب اللَّه لبنان، جنوب اين كشور كه از سال 1361 ش، در اشغال ارتش نژادپرست اسرائيل قرار داشت، از يوغ صهيونيست‏ها آزاد شد و مزدوران اسرائيلي، با ذلت اين منطق را رها كردند و اين نخستين باري بود كه رژيم صهيونيستي چنين شكستي را از مسلمانان متحمل مي‏شد. پس از اين پيروزي مردم لبنان، فارغ از هر دين و مذهبي به جشن و سرور پرداختند و به رزمندگان حزب اللَّه به ديده قهرمانان ملي نگريستند. از نتايج اين پيروزي، انتفاضه مسجدالاقصي است كه در آن مجاهدانِ فلسطيني به پيروي از حزب اللَّه لبنان به مقابله جدي با اشغال‏گران پرداخته‏اند. به اميد روزي كه فلسطين و قدس شريف نيز از سلطه و اشغال صهيونيست‏ها رهايي يابد.
* بزرگترین نیروگاه گازی جهانی در شهر ری آغاز به کار کرد. (1357ش)
این نیروگاه هفت کیلومتری شهر ری و جنوب غربی تأسیسات پالایشگاه تهران قرار دارد و هم اکنون در شبکه سراسری برق کشور از 300 مگاوات برق تولیدی این نیروگاه استفاده می کند
* آغاز هفته بدون دخانیات 5-11 خرداد
* وزیر بازرگانی عربستان سعودی به تهران آمد.(1349ش)
* متن اصلاحات مصوبه نقشه جامع تهران انتشار یافت و شرایط صدور پروانه ساختمانی و تفکیک اراضی تغییر کرد(1349ش)
* وزیر کشور 21 فرماندار را از کار برکنار کرد(1350ش)
* ایران و مصر یک پروتکل مهم اقتصادی امضاء کردند(1353ش)
* نایب نخست وزیر و وزیر اقتصاد لهستان در رأس یک هیئت 13 نفری وارد تهران شد(1353ش)
* سناتور ادوارد کندی برای یک دیدار به تهران آمد(1354ش)
* کنفرانس وزیران امور خارجه سنتو در لندن گردهمائی نمودند(1355ش)
15رجب در گذر تاريخ
* آغاز نخستين مهاجرت مسلمانان مكه به حبشه(5 بعثت)
اشاره:
در پي فشار طاقت فرساي مشركان قريش بر مسلمانان، پيامبر اكرم(ص) به تعدادي از پيروانِ خود دستور داد تا براي در امان ماندن از اذيت و آزار مشركين، به سرزمين حبشه مهاجرت كنند. جمعي از مسلمانان كه 11 مرد و 4 زن بودند به سرپرستي «عُثمان بنَ مظعون» به حبشه مهاجرت كردند و زمينه‏ساز مهاجرت بعدي مسلمانان به سرپرستي «جعفر بن ابيطالب(ع)» شدند. اين مهاجرت‏ها، طي ساليان متمادي، سبب نفوذ و گسترش دين اسلام در قاره‏ي آفريقا شد.
* تغيير قبله از بيت ‏المقدس به سوي كعبه به قول مشهور(2 ق)
اشاره:
پس از دستور واجب شدن نماز بر مسلمانان، پيروان اين آيين الهي، به طرف بيت ‏المقدس، محلي كه مورد احترام اديان ديگر از قبيل يهوديت و مسيحيت بود، نماز مي‏خواندند. ولي پس از هجرت پيامبر اسلام به مدينه، يهوديان اين شهر، پيامبر اسلام(ص) را مورد طعنه قرار داده و از اين كه مسلمانان از قبله‏ي يهوديان براي نماز استفاده مي‏كنند، آنان را استهزاء مي‏كردند. سرانجام در حالي كه 17 ماه از ورود پيامبر اسلام(ص) به مدينه مي‏گذشت، به دستور خدا، كعبه، قبله‏ي مسلمانان گرديد. اين دستور در حالي كه پيامبر اكرم(ص) نماز ظهر را در مسجد بني‏سَلَمه اقامه مي‏كرد از جانب خداوند صادر شد. پيامبر اسلام(ص) در حالِ نماز، روي به مسجدالحرام كرد و دو ركعت پاياني نماز ظهر را به سوي كعبه خواند و به همين دليل اين مسجد در تاريخ اسلام به «ذوالقبلَتَين» معروف شده است.
* وفات عقيله‏ ي بني هاشم، ام المصائب «حضرت زينب كبري»(س)(62 ق)
اشاره:
حضرت زينب(س) پس از بازگشت از شام و رجعت به مدينه، همواره در مجالس خود از راه امام حسين(ع) و مصايب عاشورا سخن مي‏راند و مردم را عليه حكومت جور تحريك مي‏كرد. كم كم كار به جايي رسيد كه اقامت آن حضرت در مدينه با مخالفت والي شهر روبرو گرديد و ايشان عازم شام شد. سرانجام آن حضرت در سن 56 سالگي به سراي باقي شتافت. محل دفن آن بانوي مجلله مورد اختلاف است و برخي شام، مدينه وعده‏اي مدفن ايشان را در سرزمين مصر مي‏دانند.
* اعمال ام ‏داوود در آخرين روز از ايام اعتكاف
اعمال ام داود كه از عمده اعمال روزپانزدهم رجب است و براى برآمدن حاجات و كشف كربات و دفع ظلم ظالمان مؤثر است و كیفیت آن بنا بر آنچه در مصباح شیخ است آن است كه چون خواهد این عمل را بجا آورد . روزه بگیرد روز سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم را پس در روز پانزدهم نزد زوال غسل كند و چون وقت زوال داخل شود نماز ظهر و عصر را بجا آورد در حالتى كه ركوع و سجودشان را نیكو كند و در موضع خلوتى باشد كه چیزى او را مشغول نسازد و انسانى با او تكلم ننماید پس چون از نماز فارغ شود رو به قبله كند و بخواند حمد را صد مرتبه و سوره اخلاص وآیه الكرسی را ده مرتبه و بعد از اینها بخواند سوره انعام و بنی إسرائیل كهف و لقمان و یس و صافات و حم سجده و حمعسق و حم دخان و فتح و واقعه و ملك و ن وإذا السماء انشقت و ما بعدش را تا آخر قرآن.
26مي درگذر تاريخ
* كشف عامل بيماري مالاريا توسط «آلفونْسْ لاوْران» پزشك فرانسوي (1880م)
* آغاز استعمار كشور تونس توسط استعمارگران فرانسه (1881م)
* روز استقلال كشور «گويان» از استعمار انگلستان (1966م)
* مرگ «رابرْتْ فيلْمِر» فيلسوف و نظريه‏پرداز سياسي انگليسي (1653م)
* تولد «ميخائيل لاماناسوف» شيمي‏دان و نويسنده شهير روس (1711م) (ر.ك: 2 آوريل)
* امضاء قرارداد سالْتْ براي محدود ساختن سلاح‏هاي استراتژيك (1972م)
* اعلام رسمي تشكيل شوراي همكاري خليج فارس (1981م)
* روز ملي «گرجستان»
* تولد جان وین بازیگر آمریکایی (1979-1907)