قرآن بزرگترين نقشه راه مسلمانان است و جامعه قرآنی بايد تصويری از اهدافش داشته باشد؛ افرادی كه در جامعه قرآنی در هر حوزهای زندگی و فعاليت میكنند، بايد در عرصه اجتماعی وحدت نظر داشته باشند و تلاش آنها در راستای فهم قرآن و تسهيل آرمانهای قرآنی باشد.
حجتالاسلام والمسلمين سيدعلیاكبر حسينی، عضو هيئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفتوگو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، با بيان اينكه جامعه قرآنی، مجموعهای به هم پيوسته با نقشه راه و اهداف تعريف شده و واجد هدف واحد است، اظهار كرد: به نظر میرسد جامعه قرآنی با چنين ويژگیهايی وجود نداشته باشد.
وی ادامه داد: میتوانيم به يك اعتبار، جامعه قرآنی داشته باشيم؛ بالاخره مجموعه فعاليتهای قرآنی در ذيل قرآن صورت میگيرد و مجموعه افرادی در ارتباط با قرآن تلاشهايی انجام میدهند كه اينها جامعه قرآنی را شكل میدهند و به صورت انجمن فعاليتهای قرآنی در حوزه و دانشگاه وجود دارد كه میتوان به يك اعتبار عنوان جامعه قرآنی را به آن اطلاق كرد.
وی با اشاره به اهداف جامعه قرآنی و تاكيد بر اينكه قرآن اهداف خود را به صورت صريح بيان كرده است، اظهار كرد: ما نمیتوانيم برای قرآن فراتر از اهدافی كه در خود قرآن تعريف شده است، اهدافی را تعريف و به آن تحميل كنيم. قرآن اولين هدفی را كه دنبال میكند، اين است كه جامعه، جامعهای قرآنی باشد و مهمترين شاخص قرآنی بودن يك جامعه، توحيدی بودن آن است.
حسينی افزود: در قرآن آياتی هست مبنی بر اينكه عالم را در منظرخدا ببينيم. افرادی كه در جامعه قرآنی در هر حوزهای زندگی و فعاليت میكند، بايد در عرصه اجتماعی وحدت نظر داشته باشند و تلاش آنها در راستای فهم قرآن و تسهيل آرمانهای قرآنی باشد و اگر يك هارمونی و اتحاد آهنگ بر قرار كنيم، میتوانيم در پرتو اين تلاشها و فعاليتهای جامعه قرآنی به توحيدمداری و توحيدباوری كه مقصود قرآن هست، برسيم.
مدير گروه ترجمه و تفسير ترتيبی مركز فرهنگ و معارف قرآن پيرامون دليل شكل نگرفتن جامعه قرآنی اظهار كرد: نسبت ترجمه و تفسير آيات قرآنی با جامعه قرآنی بايد باز تعريف شود و وقتی باور قرآنی كه استوارترين هدف است، در اهداف و شيوههای زندگی ديده نمیشود، ديگر قرآن نقشی ندارد.
وی در همين زمينه ادامه داد: قرآن جامعه را به دو بخش تقسيم میكند؛ گروه اول افرادی هستند كه حق تلاوت آيات قرآن را ادا میكنند و به آن معتقدند و اين باور عميق قلبی در رفتار و گفتار آنها تجلی میكند و گروه دوم كسانی هستند كه به اين باور نرسيدهاند و دچار خسران میشوند.
عضو هيئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به اينكه قرآن بزرگترين نقشه راه مسلمانان است، تصريح كرد: جامعه قرآنی بايد تصويری از اهدافش داشته باشد و از ضرورت ارتباط جهان بيرون با قرآن و جامعه قرآنی آگاه باشد و در همه اين فعاليتها به يك اشتراك و باور برسند كه جامعه بشری بدون ارتباط با قرآن به سعادت و رستگاری نمیرسد.
وی افزود: اين هدف نياز به طرح و برنامه دارد و بايد متناسب با هر صنف و قشری، نقشهای فراهم بشود. زمانی كه قرآن به انديشمندان و متفكران بزرگ جامعه عرضه میشود، زبان خاصی را می طلبد و اين معرفت بايد تعديل و تنزل پيدا بكند و برای كودكان و نوجوانان و به همه سطوح معرفتی جامعه عرضه بشود.
حسينی با اشاره به مطالعه ميدانی صورت گرفته در كشورهای عربی، اظهار كرد: درصد منابع قرآنی كه در سيستمهای آموزشی اين كشورها استفاده میشود، به حدود 60 درصد میرسد و اين در حالی است كه در ايران دانشهای قرآنی در جامعه ما در مقايسه با دانشهای ديگر بسيار اندك است. البته دغدغه اين مسائل وجود دارد، اما سطح اجتماعی و حوزههای مختلف بسيار كم میشود و به تحليل میرود.
عضو هيئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به فقدان وحدت در حوزه مباحث نظری نقش اجتماعی قرآنی، تصريح كرد: اين نقش در سطح سياستگذاری و در سطح اجرا وجود دارد و اگر نقش اجتماعی جامعه قرآنی درحوزه مباحث نظری تنقيح بشود و شفافيت لازم را به دست آورد و همچنين ضرورتها هم احساس شود میتوانيم با ارائه راهبردهای كلان، از اجرای مناسب صحبت كنيم.
حسينی در انتها خاطرنشان كرد: مقام معظم رهبری اين دغدغه را در سطوح مختلف هميشه دارند و ايشان در يك سال اخير طرح 10 ميليون حفظ قرآن كريم را دادند و در حوزههای مختلف تلاشهايی صورت میگيرد و در اين زمينه توفيقاتی هم بدست آمده و اين تلاش گسترده در پرتو يك ضرورتی بوده كه مقام معظم رهبری مطرح كردند و بسترش را از لحاظ اقتصادی به وجود آوردهاند و عملا ما شاهد فعاليت گسترده حداقل در زمينه حفظ قرآن كريم بوديم و اميد داريم اين طرح در حوزههای مختلف مثل فهم وتفسير و ترجمه قرآن كليد بخورد.