نقش جامعه قرآنی همان نقش پيامبر(ص) است/ قرآنيان؛ حجت قرآن بر سايرين
خود قرآن مقصود از نزول خود را مردم دانسته است و همان نقشهايی كه پيامبر(ص) برای رساندن و ابلاغ قرآن و تعليم و تبيين آن داشته است، امروز بر عهده جامعه قرآنی است؛ همچنين اين افراد به دليل واسطه بودن و ارتباط نزديكشان با قرآن، حجت قرآن بر سايرينند.
حجتالاسلام والمسلمين مهدی رستمنژاد، عضو هيئت علمی جامعةالمصطفی(ص) العالمية، در گفتوگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) با اشاره به اشارات قرآن درباره وجود واسطههايی برای فهم و درك قرآن گفت: هر چند قرآن برای همه بشر آمده و «هدی للناس» است و انذار و تبشير آن به هر كسی كه میرسد قابل درك است، اما در نهايت، تدبر منجر به فهم و درك اعماق قرآن برای همگان ميسر نمیشود.
رستمنژاد افزود: خود قرآن اشاره میكند كه برخی مطالب آن برای اولوالباب قابل درك است و برای مثال میگويد ما فلان مثال را زديم اما اين مثال را جز عالمان و دانشمندان كسی نمیفهمد و درك نمیكند. بنابراين قرآن برای خود عالم قرآنی دارد و اين افراد هستند كه بايد مترجم قرآن، نه به معنای تحتاللفظی، بلكه به معنايی كه در روايات اهل بيت(ع) آمده است، باشند.
وی جامعه قرآنی را جامعهای خواند كه واسطهای برای ترجمه قرآن است و اظهار كرد: افراد اين جامعه افرادی هستند كه میتوانند بعد از اين كه خود از محضر قرآن بهرهمند شدند و مطلب را دريافت كردند، آن را در اختيار عموم مردم و كسانی كه به دنبال استفاده از قرآن هستند، قرار دهند. در روايات هم تعابيری در مورد اين افراد وجود دارد؛ مانند حاملان قرآن، تاليان قرآن، تدبيركنندگان در قرآن و ... و قطعاً چنين جامعهای بايد ويژگیهايی خاص خود داشته باشد.
در مرحله فهم و تفسير و تبيين قرآن به نظر میرسد كه فعاليتهای خوبی صورت گرفته است، اما اين كه آيا اين معارف به همه رسيده است يا نه، به نظر میرسد كه چندان پاسخ مطلوبی در اين زمينه نمیتوان داد به اين معنا كه به نظر میرسد فاصله زيادی با حد مطلوب يعنی ابلاغ و تعليم و تبيين قرآن برای همگان وجود دارد
رستمنژاد با اشاره به آياتی از قرآن كه درباره اهل كتاب و يا خطاب به آنهاست، گفت: در اين آيات، قرآن مواردی را ذكر میكند كه به نظر میرسد انتظار قرآن از جامعه قرآنی نيز همين است. برای مثال گفته شده است كه «كُونُواْ رَبَّانِیِّينَ بِمَا كُنتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتَابَ وَبِمَا كُنتُمْ تَدْرُسُونَ»(آلعمران/ 79) در نكته بسيار زيبايی كه در اين آيه اشاره شده، دعوت شده است كه اين افراد به واسطه آنچه كه تعليم میدهند، ربانی باشند.
عضو هيئت علمی جامعةالمصطفی(ص) العالمية در توضيح معنای ربانی گفت: ربانی كسی است كه مجموعه همه فضايل و خوبیها را در خود دارد و نوع نگاه، انديشه، فكر و عملش همه منسوب به رب باشد. همچنين اگر ربانی را گرفته شده از تربيت بدانيم، آيه مورد نظر میتواند دعوت به اين معنا باشد كه شما تربيتشدگان كتاب و تربيتشدگان قرآن باشيد، چرا كه در ارتباط با قرآن و دريافت كننده قرآن هستيد.
وی با اشاره به عباراتی از حضرات معصومين(ع) مبنی بر ضرورت دارا بودن انديشه و عمل سالم قرآنی گفت: كسانی كه با قرآن در ارتباطند واسطهای برای ديگرانند و به همين جهت حجت قرآن بر سايرينند و طبيعی است كه افكار و رفتار اين افراد بايد قرآنی باشد.
رستمنژاد همچنين با اشاره به نقش و رسالت اين افراد گفت: علاوه بر دريافت و درك قرآن و متخلق شدن به اخلاق قرآنی، توجه به اين نكته ضروری است كه همچنان كه خود قرآن فرموده است، هر چند بر پيامبر نازل شده اما برای مردم نازل شده است و مقصد و مورد نزول آن مردماند. بنابراين همان نقشهايی كه پيامبر(ص) برای رساندن قرآن به مردم داشتند امروز بر عهده جامعه قرآنی است و نقش جامعه قرآنی همان نقش پيامبر(ص) است.
وی با اشاره به وظايف پيامبر(ص) شامل ابلاغ، تعليم و تبيين گفت: پيامبر(ص) در وهله اول وظيفه ابلاغ و انتشار قرآن را برعهده دارند و در مرحله بعد و به دليل اين كه همگان درك درستی از قرآن ندارند، وظيفه تعليم و تبيين قرآن برعهده ايشان است كه همين وظايف برای ساير افرادی كه امروز به عنوان جامعه قرآنی با قرآن در ارتباطند وجود دارد؛ به علاوه اين كه اين افراد در ابتدا بايد خود به درك درستی از قرآن دست يابند.
وی در مورد ميزان تحقق اين اهداف در جامعه قرآنی گفت: در مرحله فهم و تفسير و تبيين قرآن به نظر میرسد كه فعاليتهای خوبی صورت گرفته است، اما اين كه آيا اين معارف به همه رسيده است يا نه، به نظر میرسد كه چندان پاسخ مطلوبی در اين زمينه نمیتوان داد به اين معنا كه به نظر میرسد فاصله زيادی با حد مطلوب يعنی ابلاغ و تعليم و تبيين قرآن برای همگان وجود دارد.