در محضر آيت الله حسين مظاهري
مسئوليت در خانه، بسيار سنگين است. يک زن اگر بتواند آن مسئوليتى را که در خانه به دوش اوست مثل شوهرداري، تربيت فرزند، و... را انجام دهد کار بزرگى انجام داده است. اگر يک مرد همان گونه که اسلام به او دستور داده، بتواند مسئوليتش را در قبال خانواده انجام دهد کار بزرگى کرده است. از جمله دستورات اخلاقى اسلامى در خانه، خوش رفتارى است. خوش رفتارى در خانه داراى مصاديق گوناگونى است. يکى از مصاديق خوش رفتارى زن و مرد نسبت به هم اين است که بايد نسبت به هم با “وفا” باشند. معنى “وفا” نسبت به هم اين است که اگر زن و يا مرد يک بدى و يک نا اخلاقى از همديگر در محيط خانه ببينند، اين باعث نشود که خوبى‌هاى همديگر فراموش شود. معمولا انسان چه با خداى خود و چه با بندگان خدا، اين ناسپاسى را دارد.
يعنى پروردگار عالم که اين همه نعمت به ما داده است، اگر يک روز مريض شويم، يک اتفاق و مصيبتى براى ما رخ بدهد، جزع و فزع ما بلند مى‌شود و کار به کفر نعمت مى‌کشد. مثلاً شما چندين سال به کسى خوبى مى‌کنيد، اما يک وقت يک حرف نيش‌دار به او مى‌زنيد، معمولا انسان‌ها اين گونه هستند که آن خوبى‌ها تمام مى‌شود و فراموش مى‌شود و آنچه بر سرش داد و فرياد بلند است آن نااخلاقى بود که انجام شد. قرآن مى‌فرمايد طبع انسان اين گونه است. “و ما قدر الله حق قدره...”(1) يعنى حق و حدود خدا را هيچ کس نمى‌تواند بجا بياورد. در جاى ديگر مى‌فرمايد: “وان تعدّوا نعمت الله لاتحصوها انّ الانسان لظلوم کفّار” (2 )انسان اگر بخواهد نعمت‌هاى خدا را شمارش کند نمى‌تواند، در عين حال او ظالم و ناسپاس است.
طبع انسان اين گونه است که سبک سر آفريده شده است. اگر يک مصيبت کوچکى به او برسد جزع و فزع او بلند مى‌شود و چنانچه اگر به او نعمتى برسد تکبر مىکند.انسان نسبت به خدا اين گونه است، نسبت به بندگان خدا هم همين گونه است. چند سال خوبى به يک نفر با گفتن يک حرف نيش‌دار تمام مى‌شود و آن شخص ديگر خوبى‌هاى شما را فراموش مىکند. در خانه هم همين طور است. زن خوبى‌ها کرده، از صبح تا شب زحمت کشيده است حال اگر شما وارد خانه شويد و عيب کوچکى مشاهده کنيد اين عيب به چشم شما مى‌آيد و تمام خوبى‌هاى او فراموش مى‌شود. اين يکى از رذائل اخلاقى است. يک فرد مسلمان نبايد اين گونه باشد، آن هم نسبت به خانواده خود انسان بايد باوفا باشد و معنى وفا اين است که خوبى‌ها را فراموش نکند.
حداقل خوبى‌ها و بدى‌ها را کنار هم بگذارد و با هم قياس کند و بعد روى آن حکم کند. چه بسيار در خانه‌ها، ناهنجارى‌هايى ديده‌ايم که براى همين مسئله ساده‌اى که بيان شد، يک عيب، يک سرپوش براى خوبى‌ها و باعث فراموشى آنها شد. اين بايد بالعکس باشد. خوبى‌ها بايد سرپوش براى بدى‌ها شود.
فرد مسلمان اگر مى‌خواهد روز قيامت مورد عفو خداوند قرار بگيرد “فليعفوا فليصفحوا ا‡لا تحبّون ا‡ن يغفرالله لکم”(3) بايد بدى‌ها را نديده بگيرد.به طور مثال، اگر مرد وارد خانه شد وديد که مثلا خانه مرتب نشده است، بايد سريعا خاطر خويش را به اين امر مشغول کند که زن در خانه، لباس‌ها را شسته، فرزندان را تربيت کرده و... در واقع بيکار نبوده است، حتى اگر هم بيکار بوده است، به اين فکر کند او انسان است و انسان استراحت کردن را دوست دارد. انسان مى‌تواند يک توجيهى براى بدى‌ها در ذهن خود بياورد. وظيفه داريم که توجيه‌گرى را براى بدى‌ها بکنيم و اگر اين طور نباشد “بى‌وفا” هستيم.
محيط خانه توافق صد درصدى‌اش محال است. هم بدى دارد هم خوبي. انسان بايد با سردى و گرمى آن بسازد. بدى را پشت سر بگذارد، عفو کند، ببخشد، و خوبى‌ها آن را در نظر بياورد.
پى‌نوشتها
1. سوره انعام آيه91
2. سوره ابراهيم آيه 34
3. سوره نور آيه 24
روزنامه رسالت