17 بهمن در گذر تاريخ
* راهپيمايي عظيم مردمي
در حمايت از دولت موقت (1357 ش)
اشاره:
در پي اعلام تشكيل دولت موقت انقلابي، راهپيمايي‏هاي وسيعي از سوي ميليون‏ها نفر از مردم مسلمان و انقلابي ايران براي پشتيباني و تأييد اين تصميم حضرت امام در شهرهاي مختلف برپا شد. در اين روز مردم مسلمان ايران با اجتماع در خيابان‏ها، همه، يك صدا خواستار بركناري دولت سرسپرده بختيار شدند. در اين راهپيمايي، تمام طبقات از جمله روحانيان، اصناف، كارگران، دانشجويان و زنان مشاركت داشتند و شعارهايي در تأييد اقدام امام داده شد. در پايان، طي قطعنامه‏اي به دولت غيرقانوني بختيار هشدار داده شد كه هر چه زودتر از رودررويي ملت كنار بروند.

* فرار «ژنرال هايزر»
مستشار آمريكايي از ايران (1357 ش)
اشاره:
ژنرال هايزر فرستاده ويژه آمريكا، در چهاردهم دي ماه 1357 به منظور كمك به بقاي رژيم پهلوي و اعلام حمايت آمريكا از فرماندهان ارتش شاه و زمينه‏سازي كودتا عليه انقلاب اسلامي به تهران آمده بود. وي در سفرش به ايران، ارتش را به تحت كنترل گرفتن ايران تشويق نمود و از ارتش خواست تا از دولت بختيار حمايت كرده، نظم را مستقر كند. هايزر معتقد بود كه ارتش قدرت مهار تشنّجات را دارد اما در صورتي كه نيروهاي مذهبي طرفدار امام خميني قصد سرنگوني دولت را داشتند او كودتا را به اجرا مي‏گذاشت. اما ژنرال هايزر پس از يك ماه تلاش بيهوده و شكست در مأموريت خود به كشورش بازگشت.
* رحلت آيت‏ اللَّه العظمي
«حاج ‏آقا حسين طباطبايي قمي» از مدرسين حوزه علميه نجف و قم (1325 ش)
اشاره:
آيت‏اللَّه حاج آقا حسين طباطبايي قمي در سال 1243ش (28 رجب سال 1282 ق) در شهر قم ديده به جهان گشود. ايشان تحصيلات ابتدايي خود را در يكي از مكتب‏خانه‏هاي قم شروع كرد و پس از آن، درس‏هاي مقدماتي از قبيل صرف و نحو و منطق را فراگرفت. حاج آقا حسين قمي پس از آن براي ادامه تحصيل راهي تهران شد و از استاداني همچون ميرزا ابوالحسن جلوه، شيخ فضل اللَّه نوري، ميرزا محمد حسن آشتياني، شيخ علي مدرس يزدي و ميرزا محمود قمي بهره برد. آيت اللَّه قمي سپس طي دو بار سفر به عتبات عاليات از محضر عالمان نامداري همچون: ميرزا محمد حسن شيرازي، ميرزا حبيب‏اللَّه رشتي، آخوند خراساني و علامه سيد محمدكاظم يزدي و آخوند ملاعلي نهاوندي استفاده كرد. وي همچنين تهذيبِ اخلاق را در محضر علامه سيد مرتضي كشميري و علم حديث را در محضر علامه ميرزا حسين نوري فراگرفت. ايشان ضمناً به حوزه درس ميرزا محمد تقي شيرازي رفت و عمده شاگردي خود را نزد وي به انجام رساند به طوري كه مورد توجه خاص استاد واقع شد و ميرزا، براي مرجعيت و تقليدِ بعد از خود، او را معين كرد. آيت اللَّه قمي پس از نزديك به بيست سال اقامت در نجف به مشهد بازگشت و حوزه درس خود را تشكيل داد و مرجعيت مردم را نيز عهده‏دار شد. وي در واقعه قيام خونين مسجد گوهرشاد مشهد در اعتراض به كشف حجاب اعتراض خود را مطرح ساخت كه به تبعيد ايشان به عراق انجاميد. ايشان از مراجع وارسته‏اي بود كه در مقاطع مختلف به‏خصوص در دوران خفقان رضاخاني به پا خاست و شجاعانه به ستيز با دشمن پرداخت و دخالت عملي در سياست را با حضور در صحنه‏هاي مختلف سياسي بخوبي نشان داد كه به حق مي‏توان او را «قامت قيام» ناميد. آيت اللَّه قمي از مشايخ حديث و اجتهادِ زمان خود بود كه بعد از شيخ الشريعه اصفهاني، رياست و زعامت شيعه به او منتهي شد. از ايشان آثار متعددي بر جاي مانده كه حاشيه بر عروةُالوثقي، حاشيه بر رساله ارث و نَفقات، مختصَرُ الاحكام، طريقُ النجاة، مناسك حج و... از آن جمله‏اند. اين فقيه عالي مقام و عالم نستوه سرانجام در هفدهم بهمن 1325 ش برابر با چهاردهم ربيع‏الاول 1366ق در هشتاد و دو سالگي رحلت كرد و پس از تشييعي باشكوه در صحن امام علي(ع) دفن گرديد.
* تشكيل مجمع تشخيص مصلحت نظام به امر امام خميني (1366 ش)
اشاره:
پس از تشكيل مجلس شوراي اسلامي و شوراي نگهبان، مواردي به وجود آمد كه اين دو نهاد با هم اختلاف نظر پيدا مي‏كردند و در هر بار نظر حضرت امام را اعمال مي‏نمودند. سرانجام در اواسط بهمن 1366 از سوي رييس جمهور، رييس مجلس، رييس ديوان عالي كشور، نخست وزير و حاج احمد خميني نامه‏اي خطاب به امام نگاشته و از ايشان درخواست شد كه براي حل عملي مسائل، مرجعي را تعيين كرده كه باعث حل اختلاف مجلس با شوراي نگهبان گردد. حضرت امام نيز در 17 بهمن آن سال، فرمان تشكيل مجمع تشخيص مصلحت نظام مركب از اعضاي شوراي نگهبان، رؤساي سه قوه و... را صادر كردند. مشروعيت و قانوني بودن تصميمات مجمع تشخيص مصلحت نظام، تا قبل از بازنگري قانون اساسي در سال 1368، با توجه به اختيارات ولايت مطلقه فقيه كه قانون اساسي آن را به رسميت شناخته، قابل توجيه بود. ولي پس از بازنگري قانون اساسي، اين مجمع براي تشخيص در مواردي كه مصوبات مجلس توسط شوراي نگهبان بر خلاف موازين شرع و يا قانون اساسي تشخيص داده شود و از آن سو مجلس با درنظر گرفتن مصلحت نظام، نظر شوراي نگهبان را تأمين نكند؛ و همچنين مشاوره در اموري كه رهبري به آنان ارجاع مي‏دهد و ساير وظايفي كه در قانون ذكر شده است، به دستور مقام معظم رهبري تشكيل مي‏شود. اعضاي ثابت و متغير اين مجمع را مقام معظم رهبري تعيين مي‏نمايند.
* عقب‏نشيني مفتضحانه
نيروهاي نظامي آمريكا از
خليج فارس در جريان جنگ تحميلي (1366 ش)
اشاره:
دولت ريگان به دنبال رسوايي ايران گيت، به منظور باز يافتن اعتبار خود در ميان كشورهاي عرب، با درخواست حكّام منطقه جهت اعزام نيرو به خليج فارس به بهانه حفاظت از كشتيراني آزاد موافقت نمود. اين اقدام همچنين به خيال تحريك و تحت فشار قرار دادن ايران و منحرف ساختن تمركز و توجه ايران بر ادامه جنگ تا پيروزي نهايي طرح‏ريزي گرديد. علي رغم مخالفت‏هاي وسيع اغلب اعضاي كنگره و ساير محافل سياسي آمريكا با اقدام جنگ‏طلبانه اين كشور در خليج فارس، دولت ريگان با سماجت و تلاش‏هاي گسترده سياسي - تبليغاتي و برخورداري از حمايت و همكاري صهيونيست‏ها و عواملشان در آمريكا، پس از مدتي توانست تا حدود زيادي منتقدان را خاموش سازد. رسانه‏هاي آمريكايي نيز تا مدتي اغلب، حملات به كشتيراني منطقه را ناديده گرفته و بيشتر به موفقيت عمليات اسكورت آمريكا و عدم وقوع حمله عليه كشتي‏هاي آمريكايي پرداختند. اين رسانه‏ها غالباً آن چه را كه حملات قايق‏هاي توپ‏دار ايران به تانكرهاي متعلق به عربستان و كويت و تانكرهايي كه عازم اين منطقه هستند مي‏خوانند با آب و تاب خاص و با هدف معرفي ايران به عنوان يك نيروي تندرو و تهديدكننده جريان آزاد كشتيراني در خليج‏فارس منعكس مي‏كرد و به ندرت از حملات وسيع عراق عليه تانكرهاي نفتي بين‏المللي ياد مي‏كردند. نيروهاي نظامي آمريكا مانعي بر افزايش حملات به نفت‏كش‏ها نشد به طوري كه رسانه‏هاي آمريكا نيز به آن اعتراف كردند. در نهايت وحشت نيروهاي آمريكا از حملات انتحاري ايرانيان و مخارج سنگين حضور آنان در خليج فارس باعث عقب نشيني مفتضحانه آن‏ها در اين روز گرديد.
* روز استحکام خانواده

* تشكيل تيپ 27 محمدرسول‏ اللَّه(ص) (1360ش)
اشاره:
تيپ ۲۷ حضرت محمدرسول الله (ص) در هفدهم بهمن ۱۳۶۰ به فرماندهى حاج احمد متوسليان به جرگه يگان هاى رزمى سپاه پيوست. تيپ در همان اوايل تاسيس آماده شد تا در عمليات بزرگ فتح المبين نقشى كليدى ايفا نمايد. اين تيپ با ۹ گردان ماموريت يافت تا با نفوذ در عمق مواضع دشمن،توپ خانه سنگين آن ها را در ارتفاعات على گره زد از كار بيندازد. در اين عمليات، تيپ ۲۷ طى چهار مرحله توانست ضربات سنگينى را در مناطق تپه چشمه ،شاوريه ،بلتاى بالا و پايين به دشمن بعثى وارد نموده و مناطق وسيعى از سرزمين هاى اشغالى را آزاد كند.

* درگذشت اسفندیار احمدیه، پدر پویانمایی ایران (1390ش)
اشاره:
استاد اسفندیاراحمدیه متولد ۱۳۰۷ در محله پامنار تهران بود. او به مدت ۲ سال از ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۶ در نزد استاد علی اصغر پتگر به تعلیم نقاشی پرداخت. سپس در سال ۱۳۲۶ به هنرستان کمال الملک رفت و از حضور بزرگانی چون اسماعیل آشتیانی، محمود اولیا و حسین شیخ بهره ها گرفت. اسفندیار احمدیه به علت شاگردی در نزد شاگردان کمال الملک و نیز به علت همفکری با این جریان مهم نقاشی معاصر ایران، در امتداد منطقی مکتب کمال الملک قرار گرفته است. وی در واقع بانی انیمیشن در ایران و پدر پویانمایی ایرانی بود که در سال ۱۳۳۶ با ساخت دو فیلم «ملانصرالدین » و «قمر مصنوعی » نام خود را به عنوان بنیانگذار نقاشی متحرک در ایران به ثبت رساند. احمدیه این دو فیلم را با مداد طراحی کرده و به مدت ۲ دقیقه به حرکت در آورده بود! کارگردان فیلم «قمر مصنوعی» یک ارمنی به نام پطروس پالیان بود. احمدیه در سال های پایانی دهه ۳۰ و سال های آغازین دهه ۴۰ آثار زیادی در زمینه نقاشی متحرک به وجود آورد که از آن جمله است: طراحی و نقاشی و کارگردانی فیلم «اردک حسود» در سال ،۱۳۴۱ طراحی و نقاشی و کارگردانی فیلم «خوشه گندم» در سال ،۱۳۴۲ نقاشی فیلم «خروس بی محل » و نقاشی فیلم «بادبادک به کجا می روی؟» به کارگردانی افخم ماکویی.. استاد احمدیه به رغم کهولت سن، تا روزهای پایانی عمر خویش نیز همچنان در مرکز آفرینش‌های هنری صبا به تولید انیمشین مشغول بود و از تلاش و فعالیت برای اعتلای این هنر در کشور فروگذار نکرد. ایشان بعدازظهر روز دوشنبه 17 بهمن ماه سال 1390 بر اثر بیماری اختلال خونی درگذشت.
24 ربیع الاول در گذر تاريخ
* ورود حضرت معصومه(س) به شهر مقدس قم (201 ق)
اشاره:
يك سال پس از سفر تبعيد گونه‏ي امام رضا(ع) به شهر مرو، حضرت معصومه، خواهر آن امام، به همراه عده‏اي از برادران خود براي ديدار برادر و تجديد عهد با امام زمان خويش راهي ديار غربت شد. در مسير راه به شهر ساوه رسيدند ولي در آنجا عده‏اي از مخالفين اهل بيت با مأموران حكومتي همراهي نموده و با همراهان حضرت به نبرد و جنگ پرداختند كه عده‏اي از همراهان حضرت در اين حادثه غم‏انگيز به شهادت رسيدند. حضرت در حالي كه از غم و حُزن اين واقعه، بسيار مريض بود با احساس ناامني در شهر ساوه فرمود: مرا به شهر قم ببريد، زيرا از پدرم شنيدم كه فرمود، شهر قم، مركز شيعيان ما مي‏باشد. سپس به طرف قم حركت نمود. بزرگان قم وقتي از اين خبر مسرت بخش مطلع شدند به استقبال آن حضرت شتافتند و حضرت معصومه(س) در حالي وارد شهر گرديد كه شور و احساسات مردم قم، پذيراي وجود شريف آن عزيز بود. آن بزرگوار هفده روز در شهر ولايت و امامت به سر برد و سپس جان به جان آفرين تسليم كرد.

* رحلت «ميرزا حسين خان دانش» اديب و شاعر(1362 ق)
اشاره:
ميرزا حسين خان دانش، مردي فاضل و شاعري با ذوق بود. اين شاعر ايراني بخشي از عمر خويش را در استانبول و آنكارا سپري كرد و تمام اين مدت را به تحقيق و تاليف در ادب پارسي گذراند. از آثار دانش مي‏توان به دستور زبان فارسي، سرآمدان سخن، درباره‏ي احوال پانزده نفر از مشاهير شعر ايران از رودكي تا حافظ و ترجمه‏ي رباعيات حكيم عمر خيام كه همگي به زبان تركي هستند اشاره كرد.

5 فوریه در گذر تاريخ
* مرگ «جوسْتْ وَندل»
شاعر و درام نويس بزرگ هلندي (1679م)

* كشف گاز كربنيك توسط «جوزف بلاك» شيمي‏دان انگليسي (1757م)
* كشف كشور «سيرالئون» در غرب قاره افريقا (1460م)
*تولد «هنري هرْتْزْ» فيزيك‏دان و رياضي‏دان آلماني (1857م)
* درگذشت «توماس كارْلايِل» نويسنده و متفكر انگليسي (1881م)
*اعلام جمهوري مكزيك در قاره امريكا (1917م)