4 بهمن در گذر تاریخ
* ورود سپاه روسيه به ايران در جريان جنگ جهاني اول (1293ش)
اشاره:
هنوز مدتي از تاجگذاري احمدشاه قاجار نگذشته بود كه جنگ جهاني اول آغاز شد. در اين جنگ، دولتهاي روسيه، انگلستان و فرانسه با دولتهاي آلمان، اتريش، مجارستان و ايتاليا به نبرد برخاستند و پس از مدتي حكومت عثماني نيز اتّحاد خويش را با آلمان اعلام كرد و عملاً وارد جنگ گرديد. طرفين جنگ تلاش زيادي به عمل آوردند تا در دولت ايران نفوذ كرده و آن را به نفع خويش وارد كارزار نمايند و از منطقه سوقالجيشي ايران، ضربه سهمگيني به دشمن خود وارد كنند. در اين زمان، مستوفيالممالك، رياست دولت را در اختيار داشت. وي گرچه بيطرفي ايران را در جنگ اعلام نمود، اما هيچ كدام از طرفين جنگ، اعتنائي به اين امر نكرده و وارد خاك ايران شدند. انگلستان از جنوب و روسيه از شمال كشور متجاوزانه وارد ايران شدند و منطقه وسيعي را در اشغال خويش قرار دادند. روسيه پس از هجوم به ايران، به جنگ با نيروهاي عثماني كه در آذربايجان به خاك ايران تجاوز كرده بودند پرداخت و هر دو اشغالگر به
جان هم افتادند تا اينكه نيروهاي امپراتوري عثماني شكست خوردند. حاكميت ايران در اين زمان به ضعيفترين درجه رسيد و اوضاع سياسي و اقتصادي كشور به شدت پريشان و بحرانزده بود. اشغال قسمت شمالي ايران از سوي
دولت تزار روس به مدت سه سال طول كشيد. در نهايت در سال 1296 شمسي (1917 ميلادي)
انقلاب كمونيستي روسيه به ووع پيوست و
نيروهاي روسي به دليل اوضاع پريشان داخلي روسيه، شمال ايران را تخليه كردند.
* مسافرت «محمدرضا پهلوي» به قم در آستانه رفراندوم انقلاب سفيد (1217)
اشاره:
پس از ارتحال آيتاللَّه بروجردي، محمدرضا پهلوي درصدد انجام برنامههاي به اصطلاح اصلاحات برآمد. يكي از اين برنامهها اصول ششگانه شاه و ملت بود كه با تبليغات و سر و صداي فراواني عنوان گرديد و قرار شد در ششم بهمن 1341 ش به رفراندوم گذاشته شوند. از اين رو شاه ظاهراً براي تقسيم املاك قم و باطناً براي قدرتنمائي، تصميم به مسافرت به اين شهر گرفت. بامداد
روز سوم بهمن، شهر قم به يك پايگاه نظامي و امنيتي تبديل گرديد و عدهاي از شهر تهران براي استقبال ظاهري از شاه، به قم آمده بودند. محمدرضا شاه كه ميخواست تكليف خود را با روحانيون روشن سازد و به اصطلاح، نفوذ و قدرت خود را در
شهر مذهبي قم به رخ حوزه علميه بكشد، در
چهارم بهمن سال 1341 به قم رفت، ولي چون حضور در مراسم استقبال از شاه توسط علما تحريم شده بود، به جز عدهاي كه از تهران آمده بودند و تعداد اندكي از مردم قم، كسي در سخنراني شاه حاضر نشد. شاه از شدت خشم حتي وارد حَرَم نشد و در سخنان خود روحانيت را ارتجاع سياه خواند و آنان را خائنتر از حزب توده و كمونيستها شمرد. او به زعم خود ميخواست به جامعه روحانيت پاسخ دهد و آنان را تهديد و ارعاب نمايد. اين سخنان، صفوف مخالفان رژيم را فشردهتر كرد و اختلاف شاه و روحانيون را آشتيناپذير گردانيد.
* بستن فرودگاه مهرآباد
به دستور «بختيار» براي جلوگيري از ورود امام به ايران (1357ش)
اشاره:
وقتي كه خبر بازگشت حضرت امام خميني(ره) به كشور قوت گرفت، دولت بختيار، براي جلوگيري از ورود امام، به كليه شركتهاي هواپيمايي بين المللي اعلام كرد كه به تهران پرواز نكنند. علاوه بر اين به دستور بختيار، تعداد زيادي تانك و زرهپوش در فرودگاه مهرآباد تهران مستقر شدند تا از ورود امام به ميهن اسلامي جلوگيري نمايند. همچنين كليه فرودگاههاي كشور براي سه روز بسته اعلام شد و در نتيجه، نزديكان امام اعلام كردند، به مناسبت بسته بودن فرودگاهها، سفر امام به تهران، دو روز به تعويق افتاد. عكسالعمل مردم در برابر اين عمل بختيار به حدي شديد بود كه دستور بختيار در ظرف چند روز لغو شد.
* ارائه لايحه عوام فريبانه انحلال ساواك توسط بختيار
به مجلس در اوج انقلاب اسلامي (1357 ش)
اشاره:
بختيار كه خود را مرغ طوفان و ناجي ايران معرفي مي‌كرد و كوشيد با تمهيدات ساده‌انديشانه خود طوفان انقلاب اسلامي را متوقف كند بنابراين از يك سو با ارايه لايحه عوام فريبانه «انحلال ساواك» تلاش كرد توجه مردم را به خود جلب كند و از سوي ديگر وقتي از خبر بازگشت
حضرت امام خميني(ره) به كشور مطلع شد، سعي خود را براي عدم مراجعت حضرت امام(ره) به كشور به كار بست.
* درگذشت استاد
«حسن هريسي»
خوشنويس معاصر (1362 ش)
11 ربيع الاول در گذر تاریخ
* درگذشت «ميرمحمد رضوي قمي» از علماي بزرگ قزوين (976 ق)
* تولد عالم بزرگ شيعه شيخ «آقا بزرگ تهراني» مؤلف و محقق شهير(1293 ق)
اشاره:
شيخ محمدحسن رازي مشهور به شيخ آقابزرگ تهراني، فقيهي محقق، مدقّق، اصولي، رجالي و جامع علوم متنوع و از شاگردان آخوند خراساني، شيخ الشريعهي اصفهاني، سيدمحمدكاظم يزدي و ميرزا محمدتقي شيرازي است. علامه تهراني، اهميت بسياري به روايت و نقل حديث ميداد و در كسب اجازه براي نقل احاديث ميكوشيد. علما و فُقهاي بسياري براي او اجازهنامهي روايى نوشته يا از او اجازه گرفتهاند، تا آنجا كه پس از محدّث نوري از او به عنوان سرشناسترين شيخِ روايت ياد ميشود. آيت اللَّه تهراني از محدثان بزرگي همچون محدّث نوري، شيخ علي خاقاني، سيد ابوتراب خوانساري،
شيخ محمد طه نجف، آخوند خراساني،
شيخ الشريعهي اصفهاني، حاج شيخ عباس قمي و... اجازهي نقل حديث گرفت. همچنين علماي بزرگي از شيخ آقابزرگ تهراني اجازهي نقل روايت گرفتهاند كه حضرات آيات عظام:
سيدحسين بروجردي، علامه اميني، سيدعبدالحسين شرف الدين، سيد عبدالهادي شيرازي، سيدمحمد هادي ميلاني، شيخ مرتضي حائري يزدي، محمدرضا حكيمي، علامه طباطبايى، سيدشهاب الدين مرعشي نجفي و دهها عالم فاضلِ ديگر از آن جملهاند. آثار قلمي و كتابهاي شيخ آقابزرگ تهراني را تا هشتاد جلد ميتوان شمرد كه الذّريعَة الي تَصانيفِ الشّيعهَ در 29 جلد در بيان آثار قلمي و هنري عالمان شيعه و نيز طَبَقاتُ اعلامُ الشّيعه در 20 جلد حاوي زندگي دانشمندان شيعه، مهمترين آثار اين رجالي و محدث بزرگ ميباشند.
شيخ آقابزرگ تهراني در سيزدهم ذيحجهي
سال 1389 ق برابر با 12 اسفند 1348 ش در نجف وفات يافت و در آن شهر به خاك سپرده شد.
* رحلت آيتاللَّه «سيدحسن صدر» عالم برجسته ي مسلمان (1354 ق)
اشاره:
آيت اللَّه سيدحسن فرزند سيد هادي، معروف به صدر كه نَسَب شريفش با سي واسطه به حضرت امام موسي كاظم(ع) ميرسد، از شخصيتهاي برجسته و علماي شيعه مي‌باشد. وي پس از تكميل دروس مقدمات و سطح، در 18 سالگي به نجف اشرف مشرف شد و در آن جا از محضر اساتيدي چون ميرزاي شيرازي بهرههاي وافر يافت و در اكثر علوم به تبحر رسيد. آيتاللَّه صدر تمام اوقات خود را صرف فراگيري علوم مختلف مينمود و تأليفات ارزندهاي از خود برجاي گذاشته است.: احياء النفوس،
شيعه و فُنون الاسلام (كه تقدم علماي شيعه در وضع علوم مختلف را بيان كرده است) و نَهايةُالدّرايه از جمله آثار اوست.
* وفات آيت اللَّه شيخ «مهدي مدرس يزدی» فقيه وارسته (1413ق)
اشاره:
علامه مهدي مدرس يزدي درسال 1330 قمري در يزد و در يك خانوادهي روحاني متولد شد و در حوزهي علميهي قم و نجف اشرف به تحصيل علوم اسلامي پرداخت. ايشان از مراجع عظام وقت همچون: سيدابوالحسن اصفهاني، سيدضياءالدين عراقي، حاج آقاحسين بروجردي و... گواهي اجتهاد دريافت كرد. علامه مدرس يزدي پس از نجف اشرف مجدداً به قم مراجعت نمود و از آن جا به تهران هجرت كرده و تا پايان عمر در اين شهر به اقامهي نماز جماعت و تدريس مشغول بود. ايشان به هنگام وفات 83 سال داشت.
23 ژانويه در گذر تاریخ
* درگذشت پیر بوردیو، جامعه‌شناس و مردم‌شناس برجسته فرانسوی (2002م)
* وقوع زلزله شديد در چين (1556م)
* تولد «ماري هانري بيل» معروف به «استاندال»،
اديب فرانسوي (1783م)
* تقاضاي صلح فرانسه پس از شكست از آلمان (1871م)
* تعيين شهر «بيت المقدس» به عنوان پايتخت اسرائيل توسط پارلمان اين رژيم (1950م)