20 دي در گذر تاریخ
* ارتحال فقيه بزرگوار آيت‏ اللَّه "سيدمحمد هاشم خوانساري چهارسوقي" (1279ش)
اشاره:
ميرزا محمدهاشم خوانساري چهارسوقي در حدود
سال 1199ش (1235ق) در خوانسار و در خانواده‏اي اهل علم و تقوا و فضيلت به دنيا آمد. تحصيلات ابتدايي را در خوانسار فرا گرفت و سپس از محضر پدر نامدارش، ميرزا زين‏العابدين خوانساري بهره‏مند گرديد. وي سپس راهي اصفهان شد و از دروس پرفيض حضرات آيات: شهيد سيدحسن مدرس، سيد صدرالدين عاملي و حاجي كرباسي استفاده نمود. آيت‏اللَّه چهارسوقي پس از اين سال‏ها، از آيت‏اللَّه مدرس، در 26 سالگي اجازه روايت و اجتهاد گرفت. سپس براي تكميل معلومات و اندوخته‏هاي علمي به عراق مهاجرت كرد و با حضور در درس فقيه كامل، شيخ مرتضي انصاري، مفتخر به دريافت اجازه اجتهاد از دست آن بزرگوار گرديد. ميرزا هاشم چهارسوقي از آن پس به اصفهان مراجعت نمود و علاوه بر تشكيل حوزه درسي عظيم، صاحب فتوي و مرجع خاص و عام گرديد و در اصفهان رياست تام يافت. در حلقه درس اين استاد كبير، دانشمندان فرهيخته‏اي حضور داشتند كه بعدها هر يك مدرسي سترگ و فقيهي صاحب نام شدند. در ميان اين شاگردان، حضرات آيات عظام: علامه سيدمحمد كاظم يزدي، شيخ الشريعه اصفهاني، حاج آقا رضا همداني، شيخ هادي تهراني، ميرزا حسن نوري، شيخ محمدباقر اصطهباناتي، سيد حسن صدر و سيد ابوتراب خوانساري از بقيه مشهورترند. همچنين كتب ارزشمندي همچون الاستصحاب، منظومه‏اي در اصول فقه، مباني الاصول، جواهرالعلوم و احكام الايمان و ده‏ها اثر ديگر از اوست. ميرزا محمدهاشم چهارسوقي سرانجام در بيستم دي ماه 1279ش، در هشتاد سالگي بدرود حيات گفت و در وادي‏السلام نجف اشرف به خاك سپرده شد.
* رحلت عالم مجاهد، آيت ‏اللَّه
"سيد ابوالحسن انگجي تبريزي" مجتهد و فقيه اصولي (1317 ش)
اشاره:
آيت‏اللَّه سيد ابوالحسن انگجي تبريزي در حدود
سال 1243 ش (1282ق) در اَنگج، يكي از محلات تبريز به دنيا آمد. وي ادبيات فارسي و عربي، نجوم، حساب و فقه و اصول را در تبريز خواند و سپس در 22 سالگي براي ادامه تحصيلات عازم نجف اشرف شد. آيت‏اللَّه انگجي در آنجا از حوزه درس استدلالي فقهي و اصولي آيات عظام
شيخ محمدحسن مامقاني، ملامحمد فاضل ايرواني و ميرزا حبيب اللَّه رشتي بهره جست و به درجه اجتهاد نائل آمد. ايشان سپس به تبريز بازگشت و به تحقيق، تأليف، تدريس و ارشاد مردم همت گماشت. آيت‏اللَّه انگجي تبريزي از همان هنگام كه فرمانده قواي رضاخان پهلوي در تبريز شئون اسلامي را زير پا نهاد با مردم تبريز هم صدا شد و نسبت به آنان اعتراض كرد. همچنين ايشان در جريان كشف حجاب و تغيير لباس، عليه رضاخان موضع‏گيري كرد كه منجر به دستگيري و تبعيد او به سمنان شد. وي پس از بازگشت از تبعيد، به حوزه درس خود پرداخت و كتاب‏هايي نيز در زمينه فقه و اصول تأليف كرد كه برخي از آنها بدين قرارند: رساله سؤال و جواب، حاشيه وسايل شيخ انصاري، حاشيه بر مكاسب و كتاب ارث. اين عالم رباني سرانجام در 20 دي 1317ش برابر با 18 ذي‏قعده 1357ق در 74 سالگي رحلت كرد.
* صدور اعلاميه حوزه علميه قم درباره وقايع قيام اين شهر (1356ش)
اشاره:
در پي قيام خونين 19 دي 1356 قم، حوزه علميه قم در محكوميت اين جنايت، اعلاميه‏اي صادر كرد.
در بخشي از اين اعلاميه آمده بود: "هيئت حاكمه جبار، براي هَدم اسلام و مسلمين و كوبيدن حوزه‏هاي علميه، هر روز به نقشي دست مي‏زند و به ايجاد محيط وحشت و خفقان قناعت نكرده و مستقيماً دست به كشتار مردم و طلاب بي‏پناه حوزه علميه قم زده است." در بخش ديگري از اين اعلاميه خطاب به مردم ايران تأكيد شده بود: "ملت مسلمان ايران ببينند كه دستگاه جبار با اين جوان‏ها كه عمر خود را وقف اسلام و مسلمين كرده‏اند و با چشم‏پوشي از لذايذ دنيا، خود را براي فداكاري در راه اسلام آماده كرده‏اند، چه مي‏كند... عجب اينكه
شاه جنايتكار باز هم دم از اسلام مي‏زند. او تصور مي‏كند چون موفق به تثبيت نوكري خود در برابر آمريكا شده است، موفق به هر جنايتي است. ولي بايد بداند، مقابل قيام و انقلاب ملت، شكست خواهد خورد."
* عمليات توكل در منطقه ماهشهر،
به طور مشترك (1359ش)
اشاره:
در 20 دي ماه 1359 عمليات توكل توسط يگان هايي از ارتش ، شماري از نيروهاي سپاه و ستاد جنگ هاي نا منظم آغاز شد . قواي زرهي از ذو محور و نيروهاي پياده از محور سوم وارد عمل شدند . در سه راهي آبادان و كوي ذوالفقاريه كه نيروهاي پياده تك كرده بودند ،
خط نيروهاي عراقي در هم شكست و شماري از آن ها اسير شدند . اما به سبب عدم پيشروي در دو محور ديگر ، اين نيروها نتوانستند موقعيت خود را تثبيت كنند و به ناچار دست به عقب نشيني زدند . به اين ترتيب عمليات توكل ، كه در مرحله نخست موفقيت چنداني در پي نداشت ، در مراحل بعدي نيز با توقف حمله رو به رو گرديد و ناكامي مرحله نخست سبب شد تا انجام اين گونه عمليات هاي گسترده تا زمان عزل بني صدر از مقام فرماندهي كل قواي مسلح منتفي شود .
* ترور نافرجام حجت‏الاسلام
"سيدمحمد خامنه ‏اي" نماينده مجلس شوراي اسلامي (1360ش)
اشاره:
با پيروزي انقلاب اسلامي و آغاز توطئه‏هاي داخلي براي حذف شخصيت‏هاي مؤثر انقلابي از عرصه فعاليت كشور، گروهك‏هاي معارض نظام درصدد بودند تا در هر فرصت، اين شخصيت‏ها را از ميان بردارند. سال 1360 از جمله سال‏هايي است كه شخصيت‏هاي بزرگي در آن ترور شده يا به فيض عظماي شهادت نائل آمدند. در يكي از اين ترورهاي منافقين، حجت الاسلام والمسلمين سيد محمد خامنه‏اي، اخوي مقام معظم رهبري، به عنوان نماينده مردم مشهد در مجلس شوراي اسلامي، قصد عزيمت به مجلس را داشت كه مورد حمله تروريستي منافقين كوردل قرار گرفت. در اين حادثه، وي بر اثر تيراندازي مهاجمان از ناحيه دست جراحاتي برداشت اما دو محافظ ايشان به شهادت رسيدند. به دنبال شهادت دو پاسدار همراه حجت الاسلام خامنه‏اي،
وي از اتومبيل پياده شد و به سوي مهاجمين آتش گشود كه تروريست‏ها با اتومبيلي كه از قبل تهيه كرده بودند، متواري شدند. در پي اين سوء قصد، حجت الاسلام خامنه‏اي در بيمارستان بستري شد.

26 صفر در گذر تاریخ
* درگذشت "ثابت بن قره حراني" رياضي‏دان، طبيب و فيلسوف عراقي (288 ق)
اشاره:
ثابت بن قره حراني رياضي‏دان و منجم عراقي در سال 211 ق متولد شد. او از دانشمندان بزرگ زمان خود به شمار مي‏رفت و در ترجمه‏ي متون علمي از زبان‏هاي سرياني و يوناني به عربي مهارت زيادي داشت. بسياري از آثار يونانيان توسط ثابت و يا تحت سرپرستي او به زبان عربي برگردانده شده است و او از اين نظر سهم مهمي در پيشرفت علوم دارد. برخي از مورخان، تعداد آثار ترجمه شده توسط اين دانشمند را متجاوز از 130 كتاب و رساله ذكر كرده‏اند. ثابت بن قره، علاوه بر ترجمه‏ي بسياري از كتب، تأليفات ارزنده‏اي نيز از خود به يادگار گذاشته است كه از آن ميان،
كتاب مسائل الهندسه و اعداد قابل ذكر مي‏باشد.
وفات ثابت در 77 سالگي روي داد.
* حمله‏ ي "سلطان مراد عثماني" به ايران (986ق)
اشاره:
در سال 986 ق، سلطان مراد عثماني لشكري متجاوز از صد هزار تن، از جمله نيروي بزرگي از تاتارهاي كِريمه را براي تسخير آذربايجان فرستاد. با اين اقدام، دوره‏ي طولاني صلح ايران و عثماني به پايان رسيد. در اين جنگ نيروهاي صفويه متحمل شكست‏هاي پي در پي شدندو بخش‏هاي بزرگي از گرجستان به اشغال عثماني درآمد.

9 ژانويه در گذر تاریخ
* امضاء قرارداد "ياشي" بين عثماني و روسيه و پايان جنگ‏هاي قرن 18 اروپا (1792م)
* درگذشت "ماركو پولو" سيّاح و جهانگرد شهير ايتاليايي (1324م)
* تولد "جيوواني پاپيني" نويسنده و فيلسوف معروف ايتاليايي (1881م)
(ر.ك: 8 ژوئيه)
* تولّد "سيمون دوبووار" زن تئوري پرداز برجسته فمينيسم در فرانسه (1908م)
* تولد "احمد سكوتوره" رهبر نامدار كشور افريقايي گينه (1922م)
(ر.ك: 26 مارس)
* قتل‏عام مردم "پاناما" توسط ارتش ايالات متحده امريكا (1964م)