هرانسانی در طول زندگی خود دارای دغدغدهایی است که مهمترین و اساسی ترین آنها سعادت و راه رسیده به سعادت است که چگونه می توان به آن رسید ؟ برای پاسخگویی به این دغدغه ی او یک راه بیشتروجود ندارد وآن رجوع به خالق هستی است وقرآن که کلام اوست ودرراستای آن رجوع به مفسرین حقیقی کلام الهی یعنی حضرات معصومین صلوات الله علیهم اجمعین می باشد که فهم قرآن بدون آنان ممکن نیست لذا برای رسیدن به سعادت که از آن بعنوان « رحمت الهی » یاد کرد ، باید موارد زیر را سرلوحه ی زندگی خویش قرارداد .
1 - اطاعت از خدا ی متعال و رسول خدا و امامت و ولایت :
النساء : 59 يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ في شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْويلاً
اى كسانى كه ايمان آوردهايد، خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را [نيز] اطاعت كنيد پس هر گاه در امرى [دينى] اختلاف نظر يافتيد، اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد، آن را به [كتاب] خدا و [سنت] پيامبر [او] عرضه بداريد، اين بهتر و نيكفرجامتر است.
آلعمران : 132 وَ أَطيعُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ .
خدا و رسول را فرمان بريد ، باشد كه مشمول رحمت قرار گيريد .
2- پیروی از قرآن :
الأنعام : 155 وَ هذا كِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَ اتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
و اين ، خجسته كتابى است كه ما آن را نازل كرديم پس ، از آن پيروى كنيد و پرهيزگارى نماييد ، باشد كه مورد رحمت قرار گيريد .
1-2- گوش دادن و ساکت بودن در هنگام تلاوت قرآن :
الأعراف : 204 وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
و چون قرآن خوانده شود ، گوش بدان فرا داريد و خاموش مانيد ، اميد كه بر شما رحمت آيد .
2-2- تقوا پیشگی براساس قرآن :
الأعراف : 63 أَ وَ عَجِبْتُمْ أَنْ جاءَكُمْ ذِكْرٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَلى رَجُلٍ مِنْكُمْ لِيُنْذِرَكُمْ وَ لِتَتَّقُوا وَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
آيا تعجب كرديد كه بر مردى از خودتان ، پندى از جانب پروردگارتان براى شما آمده تا شما را بيم دهد و تا شما پرهيزگارى كنيد و باشد كه مورد رحمت قرار گيريد .
3- پیروی از رسول خدا صلوات الله تعالی علیه :
آلعمران : 31 قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُوني يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحيمٌ
بگو: «اگر خدا را دوست داريد، از من پيروى كنيد تا خدا دوستتان بدارد و گناهان شما را بر شما ببخشايد، و خداوند آمرزنده مهربان است.»
4- اقامه ی نماز و پرداختن زکات :
النور : 56 وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
و نماز را برپا كنيد و زكات را بدهيد و پيامبر [خدا] را فرمان بريد تا مورد رحمت قرار گيريد .
۵ – مقدم داشتن نیکی و طلب آمرزش از خدا :
النمل : 46 قالَ يا قَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ لَوْ لا تَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
[صالح] گفت: «اى قوم من ، چرا پيش از [جُستنِ] نيكى ، شتابزده خواهان بدى هستيد؟ چرا از خدا آمرزش نمىخواهيد؟ باشد كه مورد رحمت قرار گيريد .»
۶ - اصلاح بین مومنین و تقوا پیشگی :
الحجرات : 10 إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
در حقيقت مؤمنان با هم برادرند ، پس ميان برادرانتان را سازش دهيد و از خدا پروا بداريد ، اميد كه مورد رحمت قرار گيريد .
۷- تمسک و چنگ زدن به قرآن و اهل بیت علیهم السلام و جدا نکردن آنان از همدیگر :
قَال رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وآله وسلّم :
إِنِّي تَرَكْتُ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ أَهْلَ بَيْتِي فَتَمَسَّكُوا بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا
«اى مردم، من در ميان شما دو چيز گرانبها باقى گذاشتم: كتاب خدا و اهل بيتم. به اين دو تمسّك كنيد تا گمراه نشويد».
هلالى، سليم بن قيس ، كتاب سليم بن قيس الهلالي ،وفات: 76 ق ، محقق / مصحح: انصارى زنجانى خوئينى، محمد ، موضوع: تاريخ ، عربى ، تعداد جلد: 2، ناشر: الهادى ، چاپ: قم ، چاپ: 1405 ق ، چاپ: اول ، ج2، ص 792
۸ – قاضی خود بودن :
يس : 45 وَ إِذا قيلَ لَهُمُ اتَّقُوا ما بَيْنَ أَيْديكُمْ وَ ما خَلْفَكُمْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
و چون به ايشان گفته شود: «از آنچه در پيش رو و پشت سر داريد بترسيد ، اميد كه مورد رحمت قرار گيريد» [نمىشنوند] .
عَنِ النَّبِيِّ صلی الله علیه و آله وسلّم :
حَاسِبُوا أَنْفُسَكُمْ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا وَ زِنُوهَا قَبْلَ أَنْ تُوزَنُوا وَ تَجَهَّزُوا لِلْعَرْضِ الْأَكْبَر.
خودتان بحساب خويشتن برسيد قبل از اينكه به حساب شما برسند، و خود كارها را به سنجيد قبل از اينكه اعمال شما را وزن كنند، و خود را براى معرض بزرگ مجهز سازيد.
سيد ابن طاووس ، مُحَاسَبَةُ النَّفْسِ، موضوع: اخلاق ، وفات: 664 ق ، عربى ، تعداد جلد: 1، ناشر: مرتضوى ، چاپ: تهران ، چاپ: چاپ: سوم ، ص 13
علامه مجلسى، محمد باقر ، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار ، وفات : 1111 ق ، عربى ، تعداد ، جلد: 42، ناشر: اسلاميه ، چاپ: تهران ، ج67، ص 72
کمال بارعی