جام جم آنلاين: آيا تا به حال از خود پرسيدهايم كه در پرورش كودكمان كجا هستيم و چه ميخواهيم؟ به چه ابزاري نياز داريم و چطور و چگونه ميتوانيم از اين ابزارها استفاده كنيم؟ بيشتر اوقات پدر و مادرها يا مربيان براي رسيدن به خواسته خود در پي كوتاهترين راه هستند ولي بايد دانست كه كوتاهترين مسير ممكن است به طور موقت مراد ما را برآورد، اما در بلندمدت كارساز نباشد.
يعني قبل از استفاده از ابزارهاي تربيتي چون كتاب، فيلم و سيديهاي آموزشي وكلاسهاي تربيتي بايد پيشزمينههاي پرورشي را فراهم كرد.
يكي از پيشزمينههاي تربيتي، مهرباني و محبت به كودك است كه ميتواند نياز به توجه او را برآورده و از بروز بدرفتاري و عادتهاي آزاردهنده او پيشگيري كند.
بر پايه يك نظريه روانشناسي معروف «نياز به ايمني بر كودك حاكم است.» به اين معني كه نياز به امنيت، پذيرش و رهايي از ترس در كودك غالب است. اين كه كودك احساس امنيت و نبود ترس را در فرآيند رشد تجربه كند، سهم بسزايي در بهنجار بودن رشد شخصيت او دارد.
همكاري والدين با يكديگر نيز از ديگر مواردي است كه بايد در شيوههاي پرورش فرزند به آن توجه داشت. اگر همسويي ميان گفتار و رفتار پدر و مادر يا ديگر مربيان تربيتي وجود داشته باشد، كودك ميآموزد كه حتي با وجود مقاومت، سرپيچي از خواستههاي آنها امكانپذير نيست. كودكي كه در محيطي امن با شيوههاي تربيتي هماهنگ رشد و بالندگي پيدا ميكند، به احتمال زياد در بزرگسالي از شخصيتي بهنجار برخوردار خواهد بود.
پس از در نظر گرفتن موارد فوق براي پرورش كودك، ميتوان از ابزارهايي چون كتاب بهره برد. كتاب ميتواند به افزايش آگاهي والدين كمك كند. پس بجاست كه بدانيم چه كتابهايي ميتواند راهكارهاي مفيد را در اختيار ما قرار دهد.
پيش از استفاده از كتاب بايد مسالهاي را كه در زمينه تربيتي با آن مواجه هستيم، ارزيابي كرده و عوامل زمينهساز و راهحلهاي آن را در نظر بگيريم سپس از كتابهايي كه در آن تمرينهاي عملي و كاربردي با بياني ساده همراه چگونگي اجراي سلسله مراتب آن نوشته شده است، استفاده كنيم.
آشكار است كه همواره تمام موارد كتاب ممكن است كاربردي نباشد، در اين بين بايد بدانيم رفتار آزاردهنده كودكمان يك شبه شكل نگرفته پس تغيير و تعديل آن هم به صبر و حوصله نياز دارد.
همچنين بايد در نظر گرفت كه راهكار كاربردي در شرايط مناسب با واكنشي سنجيده از سوي پدر و مادر اثربخش خواهد بود. آنچه بايد بدانيم اين است كه كتاب، زبان گفتاري نويسنده است كه به نوشتار درآمده است تا با استفاده از آن دانش و آگاهي ما در زمينههاي پرورشي بيشتر شود.
به همين دليل نخست بايد به ساختار و هدف كتاب توجه كرد، سپس آموزههاي كاربردي را به صورت نوشتههاي مختصر و مفيد در دسترس قرار داد تا نكتهاي از نظر دور نباشد. پس از اجراي راهكارهاي ارائه شده با مقايسه آنچه آموخته و اجرا كردهايم، ميتوانيم از بازخوردهاي مناسب آن بهره ببريم.
آنچه مهم است اين كه والدين در نظر داشته باشند، برخي ويژگيهاي رفتاري كودكمان منشأ وراثتي دارد و براي تعديل آن بيش از كتابهاي آموزشي به متخصصان تربيتي و مشاوران آموزشي نياز است.