خبرگزاری مهر-مدها گاه از بیرون از مرزهای سیاسی جامعه سرچشمه می‎گیرد که در صورت بی محتوا بودن می‎تواند اموری چون پوچ گرایی و بیهودگی را در جوامع ترویج کند.


"مد" یک واژه فرانسوی است و به معنای«اسلوب»، عادت، شیوه، سلیقه، روش، رسم موافق و باب روز می باشد. به رعایت کننده سبک روز و کسی که بر اساس مد و رسم معمول روز رفتار کند «مدگرا»می‎گویند. به تعبیر دیگر، مدگرایی تلاش برای تقلید از نحوه آراستن، سخن گفتن و رفتار کردن و شبیه ساختن به وضعیت ظاهری فردی دیگر است.

مد پدیده‎ای نوظهور است که پایگاه اجتماعی ثابت و پایداری ندارد، بلکه به یک باره در جامعه‏ای ظاهر و به تدریج ناپدید می‎شود. بی شک نسل‎های گذشته، مدهای گوناگونی را به یاد دارند که امروزه فراموش شده‏اند، زیرا هر مد در دوره‏ای خاص مورد توجه است و پس از گذشت آن دوره شکل ضد ارزشی پیدا می‎کند. مثلاً در سال‎های دور خانم‏های چاق، به نوعی الگوهای مد بودند؛ در صورتی که پس از مدتی این الگو تغییر کرد و خانم‏هایی که استخوان بندی ریزی داشتند الگو و مد روز شدند.

بنابراین پویایی مد به ویژگی آن، یعنی گذرا و ناپایدار بودن وابسته است و اگر برای مدت طولانی ماندگار شود دیگر مد نیست، بلکه هنجاری مطابق با ارزش‎های جامعه است. نکته جالب این است که مدها همگام با دگرگونی‎های اجتماعی تغییر می‏‎کنند و به تعبیری می‎توان گفت خود مد نیز مد عوض می‎کند.

مد، متمایز کننده اقشار اجتماعی است، ولی گروه‏ها و اقشار پایین‏تر جامعه نیز همواره می‎کوشند مانند اقشار مرفه و قدرتمند جامعه رفتار کنند از این رو، مد در میان گروه‏های اجتماعی متمول و قدرتمند جنبه نمایشی پیدا می‎کند در حالی که در میان گروه‏های فقیر یا پایین‏تر جامعه جنبه تقلیدی دارد. در حقیقت توده مردم با تقلید از الگوها، شیوه پوشش و آرایش اقشار اجتماعی بالاتر می‎کوشند تفاوت‏های ظاهری خود را از بین ببرند در این شرایط، مصرف کالاهای فرهنگی نیز در میان اقشار مرفه و قدرتمند جامعه جنبه نمایشی پیدا می‎کند و در میان اقشار پایین‎تر جامعه جنبه تقلیدی به خود می‎گیرد.

از دیگر ویژگی‎های مهم مد، متنوع بودن و پاسخگویی به نیازها، احساسات و سلیقه‎های گوناگون افراد جامعه با شرایط سنی، جسمی و جنسی متفاوت است؛ این ویژگی به دلیل گستردگی و تنوع بسیار گسترده مد است که به زمان حاضر منحصر نیست ، بلکه در گذشته بوده است و در آینده نیز خواهد بود به تعبیری مقبولیت و جذابیت اجتماعی مد، به دلایل سودمندی یا شایستگی آن نیست، بلکه مقبولیت و جذابیت آن به پاسخگویی به نیازها، سلیقه‎ها، احساسات افراد و نسل‎های گوناگون جامعه در هر دوره‏ای وابسته است.

مد با ایجاد تغییرات مداوم در زندگی شخصی و اجتماعی مردم موجب می‎شود آنها امیال و سلیقه‏های جدید و در عین حال پیچیده و مبهمی را تجربه کنند. البته مد نه تنها به امیال، سلیقه‎ها و احساسات مردم پاسخ می‎دهد، بلکه موجب می‎شود آنها به روز باشند و مطابق شرایط زمان رفتار کنند.

مد با مظاهر اجتماعی زندگی و به طور کلی هر چیز تکرار شونده و تعویض شدنی در ارتباط است. واژه مد نه فقط درباره پوشاک بلکه درباره هر فعالیت تکرار شونده دیگری که منافع تعداد زیادی از مردم را تأمین می‎کند به کار می‏رود. ممکن است حتی خود مد در دوره‏ای منسوخ و به ظاهر فراموش شود ولی پس از چند سال ارائه دهندگان مد آن را در جامعه زنده می‎کنند.

مد با عوامل ظاهری و سطحی سروکار دارد، ولی عوامل سطحی و ظاهری، عواملی کم اهمیت نیستند و در گرایش به مد بی توجهی به آنها می‏تواند در جامعه بسیار آسیب زا باشد، زیرا هر مد ممکن است با خود پیامی به همراه داشته باشد.

مد به ظاهر در امور سطحی و ظاهری اتفاق می‎افتد ولی فراتر از صورت‎های سطحی و ظاهری است. مد گاه بار عاطفی، روانی، فکری و اعتقادی دارد و مد گرایان ممکن است علاوه بر قبول یک مد، محتوای فرهنگی و شرایط اجتماعی آن را به عنوان یک ایده‎آل بپذیرد. هر مد همراه با انبوهی از پیام و محتوا است. این پدیده اجتماعی، گاه در شرایط سالم و آگاهانه گسترش می‎یابد و گاه تحت تأثیر عوامل خارجی و به صورت غیر طبیعی رشد و اشاعه پیدا می‎کند که در این صورت خطرناک است.

الگوهای رفتاری، گفتاری یا ظاهری که در جوامع، مد می‎شود گاه برخاسته از فرهنگ همان جوامع است در این صورت ، این الگوها کمتر، با محتوای تاریخی و فرهنگی آن جامعه مغایر است. همچنین گاه از بیرون از مرزهای سیاسی آن جامعه سرچشمه می‎گیرد که در صورت بی محتوا بودن می‎تواند اموری چون پوچ گرایی و بیهودگی را در جوامع ترویج کند. از این رو می‎توان گفت مد می‎تواند حاوی پیام‎‏های مثبت یا منفی باشد.

با توجه به آنچه در تعاریف مد ومدگرایی و ویژگی‏های آن گفته شد می‎‎توان گفت، مد پدیده‏ای اجتماعی یا الگویی رفتاری است که در هر دوره‏ای از زمان، در جوامع باز معینی بیشتر در نظام‎های طبقاتی یا جوامع باز جلوه‏گری دارد و در جوامع بسته مانند جوامع عشایری یا روستایی که سبک زندگی، لباس پوشیدن، آرایش شخصی و مانند آن شبیه به هم است و تحرک اجتماعی کمتری نسبت به جوامع باز شهری دارد جلوه‏های مد کمتر نمایان می‏شود.

مد در جوامع باز در مورد هرچیز تکرار شونده پدیدار می‏شود و با اهداف گوناگون، روندها و جاذبه‏های جدیدی را در جامعه گسترش می‏دهد که مورد رضایت یا مطلوب افراد و گروه‏هایی قرار می‎گیرد. ناپایداری، روز آمد و متنوع بودن، از جمله ویژگی‎های اساسی مد است. مد همچنین متمایز کننده اقشار اجتماعی است و می‏تواند حاوی پیام و محتوایی ارزشی یا غیر ارزشی باشد.