مجموعه آقاي خط اولين بار در سال 1971 از شبكه تلويزيوني RAI ايتاليا پخش شد

ماجراهاي ديدني «آقاي خط»

جام جم آنلاين: «آقاي خط» يك مجموعه انيميشن موفق ايتاليايي است كه خالق آن كارتونيست سرشناس اين كشور اروپايي اوسوالدو كاواندولي است. آقاي خط چند سال است از شبكه‌هاي مختلف تلويزيون كشور ما پخش مي‌شود.


يكي از مشخصه‌هاي اصلي مجموعه آقاي خط، كوتاه بودن اپيزودهاي مختلف آن است. هر اپيزود اين مجموعه بين دو، سه دقيقه طول مي‌كشد.

طي چند سال اخير، 90 اپيزود اين مجموعه توليد شده است. منتقدان تلويزيوني در حال حاضر از آقاي خط به عنوان يك انيميشن «كالت» تلويزيوني اسم مي‌برند. لقب كالت از سوي منتقدان هنري به آن دسته از فيلم‌ها يا مجموعه‌هايي اطلاق مي‌شود كه در زمان نمايش سر و صداي زيادي ايجاد مي‌كنند و بعدا تبديل به محصولاتي مي‌شوند كه يكسري طرفدار پر و پا قرص پيدا مي‌كنند.

مجموعه‌هايي مثل «پيشتازان فضا» هم در زمره كارهاي كالت تلويزيوني هستند. مجموعه آقاي خط اولين بار در سال 1971 روي آنتن رفت و بلافاصله با استقبال فراوان تماشاگران ايتاليايي روبه‌رو شد. محبوبيت و موفقيت مجموعه در اين كشور اروپايي، توجه شبكه‌هاي تلويزيوني بقيه كشورهاي اين قاره را به خود جلب كرد و مدت زمان زيادي نگذشت كه تمام تماشاگران تلويزيوني در كشورهاي مختلف جهان با شخصيت اصلي ماجرا و ماجراجويي‌هاي وي آشنا شدند.

شبكه تلويزيوني

RAI ايتاليا كه آقاي خط را توليد و پخش كرد، به واسطه اين مجموعه و يكي، دو كار موفق خانوادگي ديگر در دهه 70 ميلادي تبديل به يكي از موفق‌ترين شبكه‌هاي تلويزيوني ايتاليا شد. اين شبكه در فاصله سال‌هاي 1971 تا 1986، به صورت مدام اپيزودهاي مختلف آقاي خط را پخش كرد.

كاواندولي كه كارگرداني تمام اپيزودهاي مجموعه را به عهده داشت، نويسنده فيلمنامه‌هاي آنها هم بود. تهيه‌كنندگان مجموعه مي‌گويند تلويزيون‌هاي بيش از 50 كشور بزرگ جهان طي اين سال‌ها، ميزبان آقاي خط بوده است.

تمام اپيزودهاي مجموعه در حال حاضر به صورت


DVD هم در بازارهاي هنري به فروش مي‌رسد. كاواندولي كه متولد سال 1920 است، در سال 2007 و در سن 87 سالگي درگذشت.

وي كه دوران كودكي و نوجواني سختي داشت، به كمك آقاي خط هم به شهرت خوبي رسيد و هم زندگي مرفهي را تجربه كرد. او در تمام دوران فعاليت هنري خود، فقط همين يك مجموعه را نوشت و كارگرداني كرد و اثر هنري ديگري را به نام خود ثبت نكرد.

كوتاه‌بودن زمان نمايش هر اپيزود مجموعه، از يك نظر به كمك آن آمد. بسياري از شبكه‌هاي تلويزيوني در كشورهاي مختلف جهان از آقاي خط به عنوان يك ميان‌پرده سرگرم‌كننده استفاده كردند و آنها را در لابه‌لاي برنامه‌هاي مختلف خود به نمايش گذاشتند، اما حتي در اين حالت هم آقاي خط، استقلال خود را حفظ كرد و به عنوان يك برنامه و مجموعه مستقل معرفي شد.

در پس‌زمينه مجموعه، يك صداي خاص به گوش مي‌رسد كه توسط فرانكو گودي خلق شد و مورد توجه تماشاگران آن قرار گرفت.


نكته: يكي از موفقيت‌هاي كلان «آقاي خط» اين بود كه به‌عنوان يكسري كار كوتاه جذاب، حتي روي پرده سينما هم نمايش داده شد. اپيزودهاي آقاي خط سال‌هاي 1972 و 1973 موفق به دريافت جوايزي از جشنواره‌هاي انسي و زاگرب شدند


يك نكته مهم و جالب توجه است كه منتقدان تلويزيوني هميشه در رابطه با آقاي خط بيان مي‌كنند، اين است كه با آن كه اين انيميشن در 90 اپيزود تهيه و پخش شده، اما در عين 225 اپيزود آن هم وجود دارد و در يكسري كشورها با اين تعداد اپيزود به نمايش درآمد!

علت تفاوت رقم و تعداد اپيزودهاي آقاي خط در كشورهاي مختلف جهان اين است كه فصل اول آن در ابتداي توليد داراي تعدادي اپيزود چهار دقيقه‌اي بود. بعدها اين اپيزودها تبديل به چند اپيزود يك دقيقه‌اي شدند. اين نكته باعث شد تعداد اپيزودهاي مجموعه تا حد زيادي بيشتر از 90 قسمت اصلي آن بشود!

خط اصلي قصه مجموعه درباره مردي است ـ كه با نام آقاي خط شناخته مي‌شود ـ كه بيشتر شبيه يكسري خطوط كج و معوج است. او در يك خط مستقيم راه مي‌رود و خودش جزئي از اين خط و خطوط است. اين شخصيت در اپيزودهاي مختلف مجموعه با موانع و مشكلاتي روبه‌رو شده و برخورد مي‌كند كه بايد به آنها غلبه كند.

در اين مواقع، او دست به دامان كارتونيست سازنده خود مي‌شود. خالق آقاي خط، دست مردي است كه چهره‌اش ديده نمي‌شود (اين دست يك آدم واقعي يعني خود كاواندولي است و نه يك عكس يا تصوير انيميشني) و قلمي در دست دارد. دست با قلم، يك راه‌حل براي آقاي خط ترسيم مي‌كند و حالا اين آقاي خط است كه بايد راه خود را پيدا كرده و به موفقيت احتمالي دست پيدا كند. آقاي خط بعضي وقت‌ها از دست خالق خود ناراحت و عصباني مي‌شود و حتي شكايت و گله‌گذاري هم مي‌كند!

منتقدان تلويزيوني به رابطه بين آقاي خط و خالق او اشاره مي‌كنند و آن را وجه متمايزكننده آن از بقيه انيميشن‌هاي تلويزيوني مي‌دانند. در عين حال، برخي از آنها به شباهت اين رابطه با انيميشن كوتاه سال 1953 «داني اردكه» محصول كمپاني برادران وارنر اشاره مي‌كنند.

در اين انيميشن كوتاه هم رابطه نزديكي بين شخصيت اصلي قصه (اردك)‌ با خالق انيماتور آن چاك جونز وجود دارد. اما فرق اين دو انيميشن در اين است كه آقاي خط يك كار دنباله‌دار بود (كه هر بار رابطه بين خالق و مخلوق قصه مورد بحث قرار مي‌گرفت)‌، ولي انيميشن چاك جونز يك كار كوتاه بود كه دنباله‌اي براي فروش نداشت.

يكي از موفقيت‌هاي كلان آقاي خط اين بود كه به‌عنوان يكسري كار كوتاه جذاب، حتي روي پرده سينما هم نمايش داده شد. بسياري از سالن‌هاي سينما در كشورهاي مختلف، اپيزودهاي اين مجموعه انيميشني را به‌عنوان فيلم كوتاه و قبل از تبليغ آگهي فيلم‌هاي آينده خود نمايش دادند. اپيزودهاي مختلف آقاي خط سال‌هاي 1972 و 1973 موفق به دريافت جوايزي از جشنواره‌هاي اروپايي انسي و زاگرب شدند. آقاي خط و طراحي خاص آن طي چند دهه گذشته الهام‌بخش بسياري از هنرمندان در رشته‌هاي مختلف هنري شده است.

در تمام اين سال‌ها و قبل از مرگ كاواندولي، از او خواسته شد فصل‌هاي تازه‌اي از مجموعه‌ انيميشني خود را توليد و كارگرداني كند. اما وي زير بار اين درخواست نرفت و با پركاري در اين رابطه مخالف بود.

وي عقيده داشت ارزش بالاي هنري هر كاري در اين است كه در امر توليد و ساخت آن افراط صورت نگيرد. آخرين باري كه وي به كار طراحي شخصيت معروف و محبوب خود پرداخت، اندكي قبل از مرگ بود. او اين شخصيت را در آن زمان به چند آگهي تبليغاتي براي يك بانك قديمي قرض داد.

IMDB / مترجم: كيكاووس زياري