مدير گروه فلسفه و كلام دانشگاه خوارزمی در سومين نشست سبك زندگی كه امروز برگزار شد، «رساله الحقوق» امام سجاد(ع) را يكی از ظرفيت‌های نهفته آموزه‌های اسلامی دانست كه می‌توان سبك زندگی اسلامی در همه ابعاد را در آن يافت.

به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا)، سومين نشست از سلسله نشست‌های سبك زندگی اسلامی با موضوع «ظرفيت‌های نهفته در سبك زندگی» به همت سازمان فعاليت‌های قرآنی دانشگاهيان كشور و همكاری دانشكده فنی وليعصر(عج) با حضور حجت‌الاسلام و المسلمين محمد مصطفی‌پور، عضو هيئت علمی و مدير گروه فلسفه و كلام دانشگاه خوارزمی، صبح امروز شنبه 25 آذر ماه در دانشكده فنی وليعصر (عج) تهران برگزار شد.

در اين نشست حجت‌الاسلام مصطفی‌پور با اشاره به اينكه مفهوم سبك زندگی دو معنای ظاهری و اصطلاحی دارد، اظهار كرد: سبك زندگی در معنی ظاهری به معنی روش و طريق زندگی است كه هر انسان در زندگی از خود بروز می‌دهد اما سبك زندگی در معنای اصطلاحی طی سال‌های اخير در علوم مختلف موضوع مطالعه و بحث قرار گرفته است و اين كار مطالعاتی سابقه چندانی ندارد و به قرن 20 ميلادی باز می‌گردد.

وی ادامه داد: سبك زندگی در معنی اصطلاحی در بر دارنده يك نظام و سيستم است كه بر زندگی انسان حاكم بوده و بر همين اساس در علومی مانند روانشناسی مورد توجه قرار گرفته است.

حجت‌الاسلام مصطفی‌پور ادامه داد: آدلر اولين كسی است كه از سبك زندگی سخن گفته و با تعريف سبك زندگی به معرفی شخصيت افراد پرداخته است، همچنين در علم جامعه شناختی نيز موضوع سبك زندگی مورد مطالعه قرار داشته است به خصوص زمانی كه بحث ماركسيست و تفاوت در جامعه طبقاتی در جوامع مطرح شد اين موضوع بيشتر مورد توجه قرار گرفت و مطرح شده است كه اين دو طبقه هر كدام سبك زندگی مشخص و متفاوتی دارند و در واقع سبك زندگی را به طبقاتی بودن جامعه مرتبط دانستند.

عضو هيئت علمی دانشگاه خوارزمی:
اگر ما با رفتارهای اسلامی در همه ابعاد ظاهر شويم سبك زندگی اسلامی به عنوان سبك زندگی جهان شمول در جامعه جهانی رواج پيدا خواهد كرد

اين استاد دانشگاه خوارزمی با اشاره به اينكه حتی در علوم پزشكی نيز از سبك زندگی استفاده می‌شود، اظهار كرد: يكی از راه‌های كشف بيماری جسمی و روحی افراد بررسی نوع سبك زندگی آنها است و انسان سالم و انسان بيمار هر كدام برای خود سبك زندگی خاصی را انتخاب می‌كنند.

وی به نوع سبك زندگی در جامعه و ارتباط اين سبك با نوع مديريت و نظام سياسی جامعه نيز اشاره و عنوان كرد: اگر در يك جامعه مشاركت به صورت نهادينه شده در زندگی مردم وجود داشته باشد آن جامعه دارای سبك زندگی سياسی مشاركتی است و در غير اين صورت آن جامعه را استبداد و فردسالاری اداره می‌كند.

مصطفی‌پور همچنين گفت: از برخی از خلقيات به عنوان سرمايه اجتماعی نام برده می‌شود مانند امانت‌داری، راست‌گويی، وفاداری و .. كه اگر اين ويژگی‌های اخلاقی در مردم يك جامعه وجود داشته باشد به لحاظ سياسی در اين جامعه اعتماد عمومی بين مردم و مسئولان وجود خواهد داشت.

وی تصريح كرد: پس نمی‌توان يك نوع سبك زندگی خاص با تعريف اجمالی برای سبك زندگی برشمرد چرا كه در اين خصوص نظريه‌های متفاوت وجود داشته و افراد مختلف اظهار نظر كرده‌اند به همين دليل بايد زمانی كه در خصوص سبك زندگی سخن گفته می‌شود مشخص كنيم كه از ديدگاه كدام انديشمند می‌خواهيم مسئله سبك زندگی را تشريح كنيم.

اين عضو هيئت علمی دانشگاه خوارزمی در ادامه سخنان خود به تعريف و تشريح سبك زندگی اسلامی پرداخت و اظهار كرد: وقتی از سبك زندگی اسلامی سخن گفته می‌شود يعنی فرد مسلمان و جامعه اسلامی بايد چه رفتارهای نظام‌مندی را در زندگی خود و در جامعه اسلامی داشته باشند؛ يعنی سبك زندگی و رفتار ما بايد معرف مسلمان و شيعه بودن ما باشد.

وی با تأكيد بر اينكه شيعه و مسلمان بايد با رفتار خود ديگران را به سمت اسلام و تشيع دعوت كند و نه به صرف گفتار خود، تصريح كرد: اگر ما با رفتارهای اسلامی در همه ابعاد ظاهر شويم سبك زندگی اسلامی به عنوان سبك زندگی جهان شمول در جامعه جهانی رواج پيدا خواهد كرد.

می‌توان سبك زندگی اسلامی را در قالب يك درخت كه دارای ريشه، تنه و ساقه و برگ است، تشريح كرد

حجت‌الاسلام مصطفی‌پور با اشاره به اينكه سبك زندگی اسلامی مجموعه رفتارهای اسلامی اعم از فردی و اجتماعی است، بيان كرد: می‌توان سبك زندگی اسلامی را در قالب يك درخت كه دارای ريشه، تنه و ساقه و برگ است، تشريح كرد.

وی به آيات 24 تا 27 سوره ابراهيم كه می‌فرمايد «أَلَمْ تَرَ كَیْفَ ضَرَبَ اللّهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَیِّبَةً كَشَجَرةٍ طَیِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِی السَّمَاء ﴿۲۴﴾تُؤْتِی أُكُلَهَا كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا وَیَضْرِبُ اللّهُ الأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَذَكَّرُونَ ﴿۲۵﴾وَمَثلُ كَلِمَةٍ خَبِيثَةٍ كَشَجَرَةٍ خَبِيثَةٍ اجْتُثَّتْ مِن فَوْقِ الأَرْضِ مَا لَهَا مِن قَرَارٍ ﴿۲۶﴾یُثَبِّتُ اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَفِی الآخِرَةِ وَیُضِلُّ اللّهُ الظَّالِمِينَ وَیَفْعَلُ اللّهُ مَا یَشَاءُ ﴿۲۷﴾؛ آيا نديدى خدا چگونه مثل زده سخنى پاك كه مانند درختى پاك است كه ريشه‏‌اش استوار و شاخه‌‏اش در آسمان است (۲۴)ميوه‌‏اش را هر دم به اذن پروردگارش مى‏‌دهد و خدا مثلها را براى مردم مى‏‌زند شايد كه آنان پند گيرند (۲۵)و مثل سخنى ناپاك چون درختى ناپاك است كه از روى زمين كنده شده و قرارى ندارد (۲۶)خدا كسانى را كه ايمان آورده‌‏اند در زندگى دنيا و در آخرت با سخن استوار ثابت مى‏‌گرداند و ستمگران را بى‌‏راه مى‏‌گذارد و خدا هر چه بخواهد انجام مى‏‌دهد (۲۷)» اشاره كرد و گفت خداوند در اين آيات به تشريح دو نوع درخت طيبه و خبيثه پرداخته است.

حجت‌الاسلام مصطفی‌پور در تشريح اين آيات گفت: در اين آيات انسان‌ها به دو دسته تقسيم شده‌اند كه يك دسته زندگی طيب و پاكيزه دارند و مانند درخت طيبه هستند و ريشه آن به صورت مستحكم در زمين و شاخه‌های آن به سمت آسمان رفته است و هر لحظه ميوه تازه می‌دهد اما در مقابل يك درخت خبيث داريم كه ريشه آن محكم نيست و ممكن است با يك نسيم از جا كنده شود.

وی به زمان حضرت رسول(ص) اشاره و اظهار كرد: در زمان حضرت رسول(ص) مصداق شجره طيبه بنی‌هاشم و خاندان پيامبر(ص) و مصداق شجره خبيثه بنی‌اميه بودند و اين نشان می‌دهد كه در طول تاريخ اين شجره طيبه و سبك زندگی عينيت پيدا كرده است و در يك طرف عدالت، انسانيت و تقوا وجود داشته و در سوی ديگر ظلم، انحراف و بی‌اخلاقی حاكم بوده است.

مدير گروه فلسفه و كلام دانشگاه خوارزمی:
در زمان حضرت رسول(ص) مصداق شجره طيبه بنی‌هاشم و مصداق شجره خبيثه بنی‌اميه بودند و اين نشان می‌دهد كه در طول تاريخ اين شجره طيبه و سبك زندگی عينيت پيدا كرده است

حجت‌الاسلام مصطفی‌پور تصريح كرد: اگر بخواهيم سبك زندگی اسلامی در زندگی فردی داشته باشيم و فرزندانمان را با سبك زندگی اسلامی تربيت كنيم، پرورش فرزندان را بايد از دوران جنينی آغاز كنيم و علم امروز نيز تأثير رفتارها، عملكردها و تربيت‌های دوران جنينی در نوع انتخاب سبك زندگی توسط كودك را به اثبات رسانده است.

وی با تأكيد بر اينكه پس از تولد كودك نيز وقتی كودك وارد جامعه شد بايد شرايط جامعه به نحوی باشد كه آنچه در درون وی نهفته شده است را به منصه ظهور برساند، گفت: متأسفانه برخی از افرادی كه در خانواده درست تربيت می‌شوند با ورود به جامه و به خصوص دانشگاه سبك زندگی خود را عوض می‌كنند و اين مسئله نشان می‌دهد كه بايد سبك زندگی جامعه ما هم اسلامی باشد و سبك زندگی خانوادگی به تنهايی كافی نيست.

وی به تشريح وی‍ژگی‌های سبك زندگی اسلامی پرداخت و با اشاره به آيات اول سوره بقره كه می‌فرمايد:«الم ﴿۱﴾ ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَیْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ ﴿۲﴾ اين است كتابى كه در [حقانيت] آن هيچ ترديدى نيست [و] مايه هدايت تقواپيشگان است (۲)» گفت: خداوند می‌فرمايد ما قرآن را برای هدايت تقواپيشگان فرستاديم تا زندگی مومنانه داشته باشند و به غيب ايمان بياورند؛ يعنی انسان نبايد خود را محدود به ماده و طبيعت محدود كند بلكه بايد به ساير ابعاد وجودی خود يعنی روح نيز توجه داشته باشد.

اين استاد دانشگاه هدفمندی را يكی ديگر از مشخصه‌های سبك زندگی اسلامی دانست و عنوان كرد: بايد دانست انسان هدفمند آفريده شده است و در آموزه‌های دينی ما اين ظرفيت وجود دارد كه در همه ابعاد اهداف و نحوه رسيدن به اين اهداف را تشريح كند. امام سجاد(ع) رساله‌ای به نام «رساله الحقوق» دارند كه يكی از ظرفيت‌های نهفته آموزه‌های اسلامی است كه می‌توان سبك زندگی اسلامی در همه ابعاد را در آن يافت.

وی با اشاره به اينكه انسان در مقابل خداوند، خود، مردم و طبيعت وظيفه‌مند است، اظهار كرد: در اين رساله حقوق مربوط به اين چهار مسئله ذكر شده است مثلاً در خصوص نحوه رفتار ما با ساير افراد جامعه، افراد از نظر سنی به سه گروه بزرگ‌تر، كوچك‌تر و هم سن تقسيم و عنوان شده است كه با بزرگ‌ترها با احترام، با هم سن‌ها برادرانه و با افراد كوچك‌تر مهربانانه رفتار كنيم.

عضو هيئت علمی دانشگاه خوارزمی با تأكيد بر اينكه در درون اسلام ظرفيت‌هايی وجود دارد كه می‌تواند هر فرد را به سبك زندگی اسلامی دعوت كند، بيان كرد: اگر بخواهيم در زندگی به عنوان يك مسلمان وظايف خود را درست انجام دهيم، بايد از نظر فردی به وظيفه تفكر و علم‌اندوزی و رشد عقلی، در خصوص ارتباط با خدا به وظيفه عبوديت و كسب معنويت و در ارتباط با خود به تعادل در رفتار و عدم افراط و تفريط در زندگی جامعه عمل بپوشانيم.

وی مديريت زمان و اسفاده بهينه از وقت را از ديگر شاخص‌های سبك زندگی اسلامی به حديثی از امام موسی كاظم(ع) اشاره كرد كه می‌فرمايند: ای مسلمان وقت خود را در چهار بخش تنظيم كن، بخشی را برای مناجات با خدا، بخشی را برای كسب معاش، بخشی را برای معاشرت با ديگران و بخشی را برای كسب لذت‌های حلال صرف كن.

حجت‌الاسلام مصطفی‌پور، در پايان سخنان خود با اشاره به تجديد چاپ‌های متعدد كتاب مفاتيح‌الحيات آيت‌الله جوادی آملی و استقبال مردم از اين كتاب، اظهار كرد: اين كتاب می‌تواند بيانگر ابعاد مختلف سبك زندگی اسلامی و راهنمايی برای ما باشد كه از ظرفيت‌های اسلام در خصوص سبك زندگی استفاده كنيم.