22 آذر در گذر تاریخ
* رحلت مرجع بزرگ و فقيه كبير "ميرزا حبيب اللَّه رشتي" (1273ش)
اشاره:
مرجع عاليقدر تشيع، ميرزا حبيب اللَّه رشتي در سال 1198ش (1234ق) در املش گيلان به دنيا آمد. وي پس از يك درگيري كه با خان منطقه پيدا كرد، راهي قزوين شد و نزد شيخ عبدالكريم ايرواني شاگردي نمود تا اين كه در 25 سالگي به اجتهاد دست يافت. ايشان سپس براي استفاده از معارف ديني، راهي نجف اشرف شده و از محضر فقيه بزرگ، شيخ محمدحسن نجفي، صاحب جواهر و شيخ مرتضي انصاري فيض برد. ميرزا حبيب‏اللَّه رشتي پس از ارتحال شيخ انصاري از جمله اركان مرجعيت بود ولي هيچ گاه خود را براي رياست حوزه معرفي نكرد و وجوه شرعي را قبول ننمود. در حلقه درس ميرزاي رشتي شاگردان فاضل بسياري شركت مي‏كردند كه حضرات آيات عظام: علامه سيدمحمدكاظم يزدي، آقا ضياءالدين عراقي، ميرزا حسين ناييني، شيخ عبداللَّه مازندراني، شيخ فضل اللَّه نوري و سيدابوالحسن اصفهاني و... از آن جمله‏اند. همچنين آثار متعددي از اين فقيه وارسته و مرجع جليل بر جاي مانده كه بدايعُ الافكار، الالتقاط، الامامه و الاجتماعُ الامرِ و النهي و... از كتب ارزشمند ايشان مي‏باشد. سرانجام ميرزا حبيب‏اللَّه رشتي در 22 آذر 1273ش برابر با 14 جمادي‏الثاني 1312 ق در 75 سالگي در نجف اشرف رخ در نقاب خاك كشيد و در يكي از حجره‏هاي صحن مطهر علوي به خاك سپرده شد.
* مهاجرت علماي تهران به ري معروف به "مهاجرت صغري" (1283ش)
اشاره:
در اثر فراگير شدن ظلم و فساد و فقر و قحطي، در اواخر سلطنت مظفرالدين شاه قاجار، علما كه از وضع موجود به شدت رنج مي‏بردند، جهت اصلاح اوضاع و فشار به دولت، تصميم به مهاجرت از تهران به حرم حضرت عبدالعظيم در شهر ري گرفتند. اين سفر كه در 22 آذر ماه 1284 ش برابر با 16 شوال 1323 صورت گرفت به مهاجرت صغري شهرت يافت و در ابتدا شامل دو هزار نفر بود. پس از چند روز، به تعداد متحصّنين افزوده گشت و از ده هزار تن فراتر رفت. وعاظ و خطبا دائماً بر منبر رفته و از استبداد حكومت عين الدوله، صدر اعظمِ وقت، سخن مي‏گفتند و خواستار تشكيل عدالت خانه مي‏شدند. مظفرالدين شاه با مشاهده وخامت اوضاع، درصدد حل قضيه برآمد و سرانجام با خواسته آنان كه تاسيس عدالتخانه در كليه شهرهاي ايران، اجراي قوانين اسلام در سراسر كشور، عزل موسيونوژ رييس بلژيكي گمرك ايران و نيز عزل علاءالدوله حاكم ظالم تهران، موافقت نمود. اين تحصن سرانجام در 22 دي 1284 ش به پايان رسيد و با ادامه مبارزه توسط علما و مردم، مظفرالدين شاه مجبور شد فرمان مشروطه را در چهاردهم مرداد ماه 1285 ش امضا كند.
* تصويب قانون استخدام كشوري (1301ش)
اشاره:
تا سال 1301 شمسی مقررات و روش خاصی که حاکم بر امور استخدامی سازمان های دولتی باشد وجود نداشت. انتخاب و انتصابات بدون ضابطه انجام میشد. نخستین بار در سال 1301 شمسی قانون استخدام کشوری در مجلس تصویب شد که قانون مذکور مشتمل بر 5 فصل و 74 ماده بوده اولین سازمانی که طرح طبقه بندی مشاغل را پیاده کرد نفت کشور بود. این قانون به تدریج دچار تغییرات زیادی شد. تحولات قانون استخدام کشوری تحول در قانون سال 1301 در دو دوره صورت گرفت. اول از سال 1301 تا 1320 و دیگری از سال 1320 تا 1340 که در هر دوره تغییرات اساسی روی میزان حقوق و مقرری ها و حقوق بازنشستگی انجام شده و باعث افزایش آن ها شد. تشکیل سازمان امور اداری و استخدامی و تصویب قانون استخدام کشوری در سال 1345، اولین مرحله در اعمال مدیریت صحیح منابع انسانی دربخش دولتی است ادغام سازمان امور اداری و استخدامی و سازمان برنامه و بودجه و تولد سازمان مدیریت و برنامه ریزی در سال 1379، یکی از مهمترین تحولات در این راستا ارزیابی می شود.
* تغيير متمم قانون اساسي و تفويض و انتقال مقام سلطنت ايران به "رضاخان سوادكوهي" (1304 ش)
اشاره:
پس از مدت‏ها تلاش براي قدرت‏طلبي و تغيير حكومت توسط رضاخان، سرانجام در نهم آبان 1304 ش مجلس مؤسسان كه براي انتقال سلطنت از سلسله قاجار به خاندان پهلوي تشكيل شده بود، مأموريت خود را با تغيير اصولي از قانون اساسي انجام داد. 22 آذر 1304 مجلس موسسان با تغيير 4 اصل از متمم قانون اساسي، سلطنت را به رضاشاه و اعقاب وي تفويض كرد؛ تصميمي كه سرآغاز تغيير و تحولات زيادي در عرصه سياسي، اقتصادي و اجتماعي جامعه ايراني شد. به اين ترتيب 153 سال حاكميت شاهان قاجار بر ايران خاتمه يافت و حكومت 53 ساله رژيم پهلوي به طور رسمي از اين روز آغاز شد. ويژگي‏هاي مشترك سلاطين قاجار به ويژه در سال‏هاي آخر آن و نيز پهلوي، استبداد داخلي، بي‏كفايتي و فرمان‏برداري آنان از دولت‏هاي بيگانه بود. رضاخان ميرپنج كه يك درجه‏دار ارتش بوده و با توطئه و كمك انگليس، در سال 1299 ش دست به كودتا زده بود، زمام امور را به دست گرفته و در اين روز، رسماً شاه ايران شد. او در 15 ارديبهشت سال بعد، پس از مراسم تاج گذاري، تاسيس سلسله پهلوي را اعلام كرد. رژيم ديكتاتوري پهلوي نيز به دليل وابستگي به قدرت‏هاي بيگانه و نيز روا داشتن ظلم و ستم فراوان بر مردم ايران، در بهمن 1357 در پي پيروزي انقلاب اسلامي، سرنگون گرديد.
* عمليات اميرالمؤمنين در سرپل ذهاب توسط سپاه (1360ش)
اشاره:
این عملیات در درمنطقه عمومی کرمانشاه، در سرپل ذهاب -ارتفاعات گاومیشان صورت گرفت.
* درگذشت استاد
"سيد غلامرضا سعيدي" نويسنده و مترجم (1367ش)
اشاره:
استاد سيد غلامرضا سعيدي، نويسنده، مترجم و محقق متعهد ايراني، در سال 1274 ش در يكي از روستاهاي توابع شهرستان بيرجند در استان خراسان به دنيا آمد و در زادگاه خود و سپس در بيرجند به آموختن دانش پرداخت. وي در 21 سالگي پس از فراگيري علوم طبيعي، رياضي و نجوم و زبان‏هاي عربي، فرانسوي و انگليسي، به تدريس مشغول شد و سال‏ها بعد در تهران مجله فروغ علم را با همكاري دوستان منتشر كرد. استاد سعيدي طي سفرهاي بسياري كه به پاكستان و هندوستان نمود تحت تأثير افكار و انديشه‏هاي علامه اقبال لاهوري قرار گرفت و همين موضوع موجب شد تا پس از فراگيري زبان اردو، تعدادي از آثار اين انديشمند اسلامي را به فارسي ترجمه كند. از استاد سعيدي در حدود شصت اثر در زمينه‏هاي تاليف و ترجمه به جاي مانده كه زندگاني عمارياسر، فرد و اجتماع، برنامه‏هاي انقلاب اسلامي و ترجمه اقبال‏شناسي از آن جمله‏اند. اين محقق فرزانه سرانجام در آذرماه سال 1367ش در 91 سالگي دار فاني را وداع گفت و در تهران به خاك سپرده شد.
27 محرم در گذر تاریخ
* تولد
"ابوالحسن اسماعيل"
(ابن سيده) اديب و لغوي نابيناي مسلمان (398 ق)
اشاره:
ابوالحسن علي بن اسماعيل بن سيده اندلسي، از علماي مسلمان اندلس و لغت‏شناسي بزرگ به شمار مي‏رفت. وي قوه‏ي حافظه‏اي قوي داشت و همانند پدرش از نعمت بينايي محروم بود.
* تصرف شهر تبريز توسط نادرشاه افشار (1143ق)
اشاره:
نادرقلي افشار كه بر اثر رشادت‏هاي خود در يكي از مناطق خراسان به قدرت رسيده بود، پس از حمله‏ي افغان‏ها به اصفهان، به ياري شاه طهماسب صفوي رفت و افغان‏ها را شكست داد. سپس سفيري به دولت عثماني فرستاد و تخليه‏ي نواحي اشغالي آذربايجان را خواستار شد. عثمانيان اهميتي به سفيرِ نادر نداده و در اشغال آذربايجان اصرار داشتند. بنابراين نادر به كمك قبيله‏ي خود در 27 محرم 1143 ق وارد تبريز گرديد و آن جا را به تصرف خود درآورد.
12 دسامبر در گذر تاریخ
* تولد "گوسْتاو فلوبِر"
نويسنده معروف فرانسوي (1821م)
* مخابره اولين مكالمه توسط امواج راديويي (1901م)
* روز ملي و استقلال كشور افريقايي "كنيا" از استعمار انگلستان (1963م)
* صدور رأي ديوان عالي امريكا درباره رياست جمهوري جورج واكر بوش (2000م)