حجت‌الاسلام كريمی عنوان كرد:
تجلی پيام امر به معروف و نهی از منكر حسينی در سيره امام سجاد(ع) 
امام زين‌العابدين(ع) دقيقاً امر به معروف و نهی از منكری را كه امام حسين(ع) در وصيت‌نامه خويش بيان كرده‌اند، محقق كردند و در سيره ايشان مكرر مشاهده می‌كنيم كه بعد از قيام كربلا در مسجد ايستاده و مردم را موعظه و امر به معروف می‌كردند.

حجت‌الاسلام و المسلمين رضا كريمی، پژوهشگر و مؤلف كتاب «سيره امام سجاد(ع)»، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، به بيان نكاتی درباره سيره فردی و اجتماعی امام سجاد(ع) و مواجهه ايشان با قيام‌های ضد اموی زمانه خويش پرداخت و اظهار كرد: دوران امام سجاد(ع) دورانی بسيار دشوار بود كه حاكمان جور در كمال خفقان بر مردم حكمرانی می‌كردند.

وی با اشاره به اين‌كه مسير حركت امام سجاد(ع) دقيقاً در امتداد حركت امام حسين(ع) قرار داشت، افزود: امام سجاد(ع) بعد از واقعه كربلا حتی يك لحظه خاموش و آرام نشدند و حتی در مجلس يزيد نيز پيام‌رسان كربلا بودند. ايشان گرچه به سبب نامناسب بودن وضعيت زمانه و نادانی و جهل مردم ناشی از ظلم و جور حاكمان جائر، توان ايجاد سپاه و مبارزه مسلحانه را نداشتند و شايد رسالت امام(ع) نيز در آن زمانه اين نبود.

اين محقق و پژوهشگر ادامه داد: با اين حال امام زين‌العابدين(ع) دقيقاً امر به معروف و نهی از منكری را كه امام حسين(ع) در وصيت‌نامه خويش بيان كرده‌اند، به انجام رساندند و در سيره امام سجاد(ع) مكرر مشاهده می‌كنيم كه ايشان بعد از قيام كربلا در مسجد ايستاده و مردم را موعظه و امر به معروف می‌كردند؛ شيوه مبارزاتی ايشان آن بود كه در قالب دعا جور و ستم حاكمان را به گوش مردم می‌رساندند.

وی در بخشی از سخنان خود درباره مواجهه امام(ع) در قبال قيام‌های ضد اموی مانند قيام توابين و قيام مختار گفت: امام سجاد(ع) به دليل شرايط خاص و خفقان‌آميز زمانه و با در نظر گرفتن مصالح، خود مستقيماً در هيچ قيام مسلحانه‌ای وارد نشدند اما تا حد امكان از هر قيامی كه عليه ظلم بود، حمايت می‌كردند و از قيام‌هايی كه عليه حاكمان جور صورت گرفت، هيچ‌گونه منعی نفرمودند.

مؤلف كتاب «سيره امام سجاد(ع)» با اشاره به اين‌كه زمانی كه مدينه مورد تهاجم شاميان قرار گرفت، هزار نفر و چند صد خانواده تحت پوشش و حمايت امام(ع) قرار گرفتند، عنوان كرد: مختار با اجازه محمد بن حنفيه قيام كرد و محمد بن حنفيه نيز از طرف امام(ع) نمايندگی داشت و برخی از كارهای امام(ع) را با اجازه ايشان انجام می‌دادند و از همين روی بايد گفت كه قيام مختار تقريباً مورد تأييد امام(ع) بوده است.

امام(ع) با اين‌كه در مضيقه و فشار بودند، نسبت دستگيری از فقرا و مستمندان عنايت خاصی داشتند؛ به گونه‌ای كه كشهور است كه هزينه زندگی صدخانواده تهيدست مدينه را عهده‌دار بودند. حال ما كه ادعای پيروی از امام سجاد(ع) را داريم، آيا در اين وضعيت اقتصادی به فكر مردم و به ويژه جوانانمان هستيم؟!

وی در بخش ديگری از سخنان خود در پاسخ به اين سؤال كه علت عدم نقل كامل واقعه عاشورا از سوی امام سجاد(ع) چه بوده است؟، گفت: امام(ع) در واقعه كربلا بر حسب حكمت و مصلحت بيمار بودند، اما در عين بيماری، رهبری قافله كربلا را به عهده داشته و پيام‌رسان كربلا بودند و در مواقف مختلف به سخنرانی پرداخته و پيام عاشورا را منتقل می‌كردند.

حجت‌الاسلام كريمی عنوان كرد: با دقت نظر در تاريخ مشاهده می‌كنيم كه كوفيان پس از واقعه كربلا احساس گناه می‌كردند و امام سجاد(ع) نيز از هر فرصتی برای زنده نگاه داشتن هيجان و شور مردم و آگاه كردن آنان استفاده می‌كردند. بعد از قيام عاشورا خود مردم احساس گناه می‌كردند و امام(ع) از لحظه لحظه فرصت‌های پيش‌ آمده استفاده كرده و تا حد امكان می‌خواستند تا اين احساس گناه را در دل مردم شعله‌ور سازند.

وی تصريح كرد: امام(ع) يك‌بار كوفيان را مورد خطاب قرار داده و فرمودند: ای مردم! شما را به خدا! آيا می‌دانيد كه به پدرم نامه نوشتيد، ولی با او نيرنگ كرديد. از دل و جان با او پيمان بستيد و بيعت كرديد، اما او را كشتيد؟! دستانتان بريده باد! وقتی رسول خدا(ص) به شما بگويد كه خاندان مرا كشتيد و حرمت مرا شكستيد، پس از امت من نيستيد، آنگاه شما چه پاسخی به رسول خدا(ص) خواهيد داد؟!

مؤلف كتاب «سيره امام سجاد(ع)» اضافه كرد: امام(ع) در فراز ديگری با اشاره به شهادت امام حسين(ع) آن مردم را خطاب قرار می‌دهند كه وقتی رسول خدا(ص) بگويند كه خاندان مرا كشتيد و حرمت مرا شكستيد، پس از امت من نيستيد، با چه چشمی به او خواهيد نگريست؟! بنابراين امام(ع) در بيان واقعه عاشورا كوتاه نمی‌آيند و وقايع را بيان می‌كنند و اما علما، سيره‌نويسان و تاريخ‌نگاران بايد سخنان ايشان را در منابع تاريخی جست‌وجو كرده و در كتاب جامعی گردآوری كنند، گرچه منابع در زمينه امام سجاد(ع) نسبت به ائمه ديگر بسيار كمتر است.

وی در بخشی از سخنان خود بيان كرد: عدم نقل كامل واقعه عاشورا می‌تواند علل ديگری نيز داشته باشد، در گذشته علمای ما به صورت سربسته به ذكر وقايع عاشورا و مقاتل می‌پرداختند و اقتضای جمع را در نظر می‌گرفتند، اما متأسفانه امروز مرسوم شده كه برخی از مداحان ناآگاه اين‌ مطالب را باز كرده و مصيبت‌ها را طوری بيان می‌كنند كه اصلاً در شأن امام حسين(ع) نيست و بيان اين مطالب در مجالس عمومی، نه‌ تنها موجب بيان واقعيت و ماهيت واقعه عاشورا نمی‌شود، بلكه از شأن امام(ع) می‌كاهد.

اين پژوهشگر با اشاره به نيايش‌های معروفی كه حدود 56 فقره از آن در قالب صحيفه سجاديه به دست ما رسيده است، گفت: امام سجاد(ع) با مضامينی كه در ادعيه خود مطرح می‌كردند، علاوه بر آگاهی‌بخشی و تزريق نگاه ايمانی و پيام انسانی به مردم كه نوعی مبارزه فرهنگی به حساب می‌آيد، مردم را تهييج به مبارزات سياسی می‌كنند. صحيفه سجاديه ابعادی دارد كه هنوز ناشناخته مانده و لازم است تا محققان وجوه ناشناخته آن را معرفی كنند.

امام سجاد(ع) با مضامينی كه در ادعيه خود مطرح می‌كرد، علاوه بر آگاهی‌بخشی و تزريق نگاه ايمانی و پيام انسانی به مردم كه نوعی مبارزه فرهنگی به حساب می‌آيد، مردم را تهييج به مبارزات سياسی می‌كند

مؤلف كتاب «سيره امام سجاد(ع)» در بخش ديگری از سخنان خود با اشاره به بخشی از سيره اجتماعی امام سجاد(ع) اظهار كرد: امام(ع) با اين‌كه در مضيقه و فشار بودند، نسبت به دستگيری از فقرا و مستمندان عنايت خاصی داشتند؛ به گونه‌ای كه مشهور است، هزينه زندگی صد خانواده تهيدست مدينه را عهده‌دار بودند. حال ما كه ادعای پيروی از امام سجاد(ع) را داريم، آيا در اين وضعيت اقتصادی به فكر مردم و به ويژه جوانانمان هستيم؟!

وی ادامه داد: امروز بهتر است در كنار گريه كردن بر مصائب امام حسين(ع) و امام سجاد(ع)، سيره آنها را در تمام شئون زندگی خود رعايت كنيم. امام سجاد(ع) نه‌ تنها با انسان‌ها، بلكه با حيوانات نيز مهربان‌ بودند. مشهور است كه شتری‌ داشتند‌ كه‌ با آن‌ به‌ مكه‌ می‌رفتتند، در ميان‌ راه‌ هيچ‌گاه‌ آن‌ شتر را نزدند. كلينی‌ می‌نويسد: بيست‌ و دو بار بر پشت‌ آن‌ شتر حج‌ كرد و هرگز به آن شتر آزار نرساند. امام(ع) در رفتار با يك حيوان خدواند را در نظر می‌گيرند و برای رعايت حقوق يك حيوان حاضر نمی‌شوند دست به چوبدستی ببرند؛ حال آيا ما در جامعه خود نسبت به دوستان خود و ساير انسان‌ها چنين می‌كنيم.

حجت‌الاسلام كريمی در بخش ديگری از سخنان خود با اشاره به بخشی از سيره عبادی امام سجاد(ع) اظهار كرد: در منابع آمده غالباً چهره ايشان كه همه او را به عنوان سرآمد عبادت ‌كنندگان می‌شناسند، در هنگام وضو گرفتن زرد می‌شدند. در سيره امام(ع) آمده كه ايشان در حج و در هنگام احرام بيهوش شده و از پشت به زمين افتادند و بدنشان از خوف خداوند می‌لرزيد. در عين حال عبادتشان باعث نشده بود كه كار و تلاش نكنند و از اين حيث نيز می‌توانند الگوی كاملی برای جوانان باشند.