عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اینکه یکی از حقوق مسلم طبیعی و اولیه برای هر انسان "حق بر تامین" است، گفت: یعنی هر فرد حق برخورداری و تامین تمام نیازهای اولیه و ضروری خود را دارد تا هیچ انسانی دچار فقر و مشکل جدی نشود و این حق را نسبت به تک تک افراد جامعه "حق تامین" و نسبت به کل افراد جامعه "تامین اجتماعی" می نامند.
به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله هاشم هاشم زاده هریسی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در همایش بین المللی حقوق عمومی در قرآن کریم که روز دوشنبه 15 آبان در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد به بررسی حق تامین اجتماعی از دیدگاه قرآن کریم پرداخت و گفت: یکی از حقوق مسلم طبیعی و اولیه برای هر انسان "حق بر تامین " است. یعنی هر فرد حق برخورداری و تامین تمام نیازهای اولیه و ضروری خود را دارد تا هیچ انسانی دچار فقر و مشکل جدی نشود و این حق را نسبت به تک تک افراد جامعه " حق تامین" و نسبت به کل افراد جامعه "تامین اجتماعی" می نامند.

وی افزود: حق تامین از دیدگاه حقوق عمومی و قرآن اصول و مبانی عام محکمی دارد که از آنها نشات گرفته و بر پایه آنها استوار شده و غیر قابل نقض گردیده است؛ "اصل عدالت" مخصوصا عدالت اجتماعی، "اصل کرامت انسانی" و "اصل عبودیت" و بندگی و انتساب یکسان به خالق و نیز اصل "جزویت و عضویت در جهان خلقت و طبیعت" که در ارزاق و ذخایر نهفته در طبیعت حق مشترک دارند.

هاشم زاده هریسی یادآور شد: حق تامین که از این مبانی عام و محکم عقلی و حقوقی و از این اصول متقن الهی ناشی می شود بسیار گسترده و فراگیر است و یک حق اساسی بشری است گر چه به ظاهر از مصادیق حقوق اقتصادی و رفاهی و یکی از راههای مبارزه با فقر است ولی حقوق مختلف دیگر هم از آن ناشی می شود و حتی در حقوق معنوی انسان نیز اثرگذار است.

این پژوهشگر تاکید کرد: افراد و جمعیت های مشمول طرح جامع تامین عمومی در قرآن با عناوین مختلفی مانند فقیر، مسکین، مستمند، بیمار، در راه مانده، برده، بدهکار و ... ذکر شده اند و منابع تامین نیز با عناوینی همچون خمس، زکات، انفاق، احسان، انفال، صدقه، موقوفات، کفاره و ... بیان شده است و عقود قراردادهای ضمانتی و حمایتی حق تکفل بر حکومت، حق تولی بر ولایت یعنی دولت و حکومت اسلامی کفالت ملت خود را همچون عائله خویش برعهده دارد و این بزرگترین و مطمئن ترین منبع تامین زندگی مستمندان و اقشار آسیب پذیر جامعه اسلامی است.

هاشم زاده هریسی با اشاره به آیه ولایت تاکید کرد: رسول خدا در مورد این آیه فرمود ای مردم بدانید که خداوند طبق این آیه شریفه ولایت و مسئولیت تامین امور زندگی شما را بر دوش من نهاده است پس هر کسی مالی از خود گذاشته و از دنیا برود برای وارثان اوست ولی اگر بدهکاری و یتیمانی از خود بگذارد به عهده من است که بدهی های او را بپردازم. یتیمان، زن و عائله بی سرپرست او را اداره کنم. خداوند تامین و اداره امور زندگی آنها را مانند فرزندانم به من سپرده است پس هر کس را چنین دیدید او را به من معرفی کنید یا پیش من بفرستید.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در پایان تاکید کرد: این نوع تفسیر از آیه ولایت در روایات معتبر چنین آمده است: " الامام یعول من لا حیله له " بنابراین زندانی مالی در اسلام و از منظر قرآن مفهوم ندارد مگر در حد تحقیق و تبیین حال و گزارش وضع او به حاکم و ولی امر مسلمین که بدهی او را بپردازد. در واقع قرآن در طرح جامع تامین اجتماعی دولت و ملت را برای حل این معضل اجتماعی بسیج کرده است.