در راستای تبيين واقعه غدير، بايد مجهز شدن به ساير زبان‌ها و ابزارهای مدرن و فن مناظره را مورد توجه قرار دهيم كه خوب است كسانی با تسلط بر اين فن به فضای مجازی وارد شوند و با مناظره اينترنتی به صورت آنلاين، مكتب غدير را برای مخاطبان تبيين و تحليل كنند.

حجت‌الاسلام و المسلمين محمد دشتی، عضو هيئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره)، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، در تحليل خود از مسئله پژوهش در زمينه واقعه تاريخی غدير، بيان كرد: غديرپژوهی به لحاظ اهميت اين مسئله و پيامدهای بسيار عظيمی كه در ابعاد مختلف جامعه دارد، پيوسته از جمله موضوعات درجه يك فكری جهان اسلام بوده است.

دشتی افزود: در واقع غديرپژوهی همواره به عنوان يك ضرورت مطرح بوده و موضوعی بوده است كه جامعه اسلامی حول همين محور به دو شاخه بزرگ فكری و مذهبی به نام تشيع و تسنن تقسيم شده و مبنای تقسيم جامعه اسلامی به دو قشر عظيم و پيروان دو مذهب، همين مسئله است. پس اين مسئله بنا بر اهميت آن مطرح و پيوسته مورد توجه بوده است و همچنان نيز به عنوان مسئله درجه يك فكری مذهبی درون دينی اسلامی محسوب می‌شود و البته از اين جهت كه از مباحث اعتقادی است كه طبعاً تقليد نيز در آن جای ندارد، هر كسی بايد اين موضوع را به صورت علمی و استدلالی بپذيرد و باور كند.

اين پژوهشگر تاريخ اهل بيت(ع) و تشيع با اشاره به اين كه اخيراً غديرپژوهی قدری گسترش پيدا كرده و در ميان مستشرقان نيز اين مسئله به يك موضوع پژوهشی تبديل شده، عنوان كرد: البته ممكن است غربيان با اغراض متفاوتی به اين مسئله بپردازند. شايد برخی از اين پژوهش‌ها توسط دولت‌ها سامان‌دهی شوند و اهدافی سياسی را دنبال كنند، ولی در مجموع، غديرپژوهی مورد توجه مستشرقان و خاورشناسان نيز قرار گرفته و در تحقيقاتی كه انجام داده‌اند، غالباً اين مسئله را می‌پذيرند و چاره‌ای هم ندارند، چرا كه منابع به قدری غنی و روشن است كه هيچ پژوهشگر منصفی نمی‌تواند منكر حقيقت غدير شود.

دشتی در خصوص مواضع مسشرقان در قبال واقعه غدير گفت: غربی‌ها در مطالعات خود درباره غدير مواضع يكسانی ندارند، ولی دست كم می‌توانيم بگوييم كه كسانی هستند كه اين مطلب را به صورت واقعيتی تاريخی كه در تاريخ صدر اسلام صورت گرفته، پذيرفته‌اند. اما مسئله غدير نزد پاره‌ای از محققان، به خصوص در ميان مسيحيان عرب، برجسته‌تر است؛ يعنی پژوهشگران مسيحی عرب كه پژوهشگران بی‌طرفی هستند، عموماً وقتی كه در اين زمينه وارد می‌شوند، با صراحت بيشتری به اين مسئله اذعان می‌كنند كه امام علی(ع) در روز 18 ذيحجه يعنی روز غدير، از سوی پيامبر بزرگوار اسلام(ص) به عنوان خليفه و جانشين تعيين شده است.

وی در ارزيابی‌اش از روی آوردن مستشرقان به پژوهش در غدير، اين پديده را در مجموع مثبت دانست و اظهار كرد: بعضی از پژوهش‌های مستشرقان از زاويه و بعدی جامعه‌شناختی و با اهداف سياسی برای شناخت جامعه و مردم ايران انجام می‌شود تا ببينند كه مردم ايران اساساً به چه چيزی باور دارند و اعتقاد مردم در اين زمينه چيست و چه پايه‌ای دارد. شايد اين گروه اگر بتوانند و در توان خود ببينند و زمينه و فرصتی پيدا كنند، بی‌ميل نباشند كه اساساً اين اعتقاد را از مردم ايران بگيرند، چرا كه اين باور و عقيده نقطه قوتی برای شيعه و نقطه وحدت و انسجام سياسی بين حاكم و مردم و مسئله‌ای مهم و استراتژيك است كه قدرت كاريزماتيك ولی فقيه را در پی دارد كه به عنوان جانشين ائمه(ع) و حجت خدا در روی زمين به انجام وظيفه سياسی كه رهبری جامعه باشد، می‌پردازد.

اين پژوهشگر تاريخ ايران و اسلام ادامه داد: بنابراين طبعاً شايد كسانی بی‌ميل نباشند كه در پشت ماجرای غديرپژوهی، اگر توانی داشته باشند و اگر زمينه را به شكلی فراهم ببينند كه برای آن‌ها آبروريزی‌ای در پی نداشته باشد، به اين مسئله تهاجم كنند، اما خوشبختانه به قدری پشتوانه اين موضوع مستحكم و قوی است كه اگر اغراض اين چنينی نيز در كار باشد، به مقصود نخواهند رسيد و جز بی‌آبرويی برای آنان نتيجه ديگری نخواهد داشت، چرا كه اين تحقيقات به دست ساير پژوهشگران و به دست مردمان جويای حقيقت خواهد رسيد و می‌توان گفت كه غديرپژوهی با هر انگيزه‌ سياسی يا اعتقادی انجام شود، عملاً به نفع فرهنگ اهل بيت(ع) تمام می‌‌شود.

دشتی در خصوص پژوهش‌هايی كه صرفاً با اهداف فرهنگی صورت می‌گيرد، بيان كرد: پژوهش‌هايی كه عموماً در پی كشف حقيقت هستند، بيشتر از جانب شيعيان انجام می‌گيرد و در خارج از دايره شيعيان هم به صورت موردی و انفرادی انجام می‌شود و در ميان اهل سنت ديده نمی‌شود كه به شكل گروهی و در راستای يك سياست كلی بخواهند به غديرپژوهی بپردازند، جز اين كه افرادی كنجكاو و حقيقت‌جو، كه البته كم هم نيستند، به صورت انفرادی به اين پژوهش روی آورند، اما وقتی كه فردی و يا جمعی از اين افراد هدايت می‌شوند و حقيقت غدير را می‌پذيرند، پژوهش‌های آنان به عنوان شيعيانی كه تازه به شيعه گرايش پيدا كرده‌اند، ادامه پيدا خواهد كرد.

مدرس جامعةالمصطفی(ص) با اشاره به رشد گرايش به غدير گفت: در اين زمينه اخبار زيادی از گرايش جوانان و طالبان حقيقت در ميان مسلمانان در همه نقاط بلاد اسلامی، چه در كشورهای عربی و چه در كشورهای ديگر داريم و اين‌ها همه حكايت از گسترش روحيه غديرپذيری در ميان نسل جوان و دانشمند و باسواد جامعه اسلامی غير شيعه دارد.

وی درباره وظيفه شيعيان در فرايند غديرپژوهی عنوان كرد: آنچه بايسته است كه از سوی شيعيان در اين حوزه انجام شود، تلاش برای بررسی ابعاد مختلف اين مسئله و زوايای گوناگون اين موضوع و پيامدهای آن در كل جامعه است. ما بايد با بازكاوی بيش از پيش غدير، حق آن را ادا كنيم و آثار و ابعاد مختلف اين حقيقت مهم و نقطه عطف تاريخ اسلام را به تصوير كشيده و اهميت و خطير بودن آن را به نسل‌های بعد منتقل كنيم.

دشتی با تأكيد بر ضرورت مجهز شدن به ابزار پژوهش و تبليغ و ترويج گفت: ما بايد به ابزار پژوهشی مجهز باشيم و در همين راستا تسلط بر زبان‌های گوناگون، به خصوص عربی و حتی انگليسی و فرانسوی ضروری است. اين امر از جهتی ديگر نيز ضروری می‌نمايد، چه گستره مخاطبان غدير امروزه بسيار توسعه پيدا كرده است و ديگر منحصر به جهان اسلام نيست و مجهز شدن به ساير زبان‌ها كمك می‌كند كه در جريان ادله و تحليل‌های آن‌ها در حول و حوش مسئله غدير قرار بگيريم و به گونه دقيق‌تر و بروزتری به نشر و ترويج اين آموزه بپردازيم.

عضو هيئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) تجهيز به ابزارهای مدرن را برای نشر فرهنگ غدير ضروری دانست و بيان كرد: نكته ديگری كه در همين راستا می‌تواند مورد توجه قرار گيرد، فن مناظره است كه به نظر من بايد افرادی خبره را در اين زمينه داشته باشيم كه با تسلط بر اين فن به فضای مجازی وارد شوند و با مناظره اينترنتی به صورت آنلاين، مكتب غدير را برای مخاطبان تبيين و تحليل كنند.

دشتی در خصوص ميزان اهتمام به مسئله غدير در داخل كشور خاطرنشان كرد: به نظر من متأسفانه ما حق اين مسئله را ادا نكرده‌ايم، چه از نظر علمی و دانشگاهی و چه از جهت گستره جغرافيايی و فرهنگی كشور. البته شايد ملاحظاتی با توجه به حفظ انسجام و وحدت ملی و امثال اين‌ها در كار بوده و هست، اما به نظر نمی‌رسد كه بحث علمی منافاتی با انسجام ملی داشته باشد. اگر ما اين مباحث را در جوامع اهل تسنن، به صورت برادرانه و علمی مطرح كنيم و به يك معنا توسعه دهيم و در واقع به عنوان يك حقيقت علمی كه بايد مورد بررسی قرار گيرد، طرح كنيم، اين بحث آثار و بركات فراوانی خواهد داشت.

مدرس جامعةالمصطفی(ص) با بيان اين كه نبود كرسی‌های علمی و پژوهشی در باب غدير، آثار منفی زيادی دارد، اظهار كرد: اين امر باعث می‌شود ذهنيت منفی‌ای كه در ميان اهل سنت نسبت به شيعه وجود دارد، همچنان ادامه پيدا كند و باقی بماند، در حالی كه توسعه كرسی‌های غدير‌پژوهی در دانشگاه‌های سراسر جغرافيای سياسی كشور و بحث برادرانه و عالمانه در اين زمينه همچنان كه گفته شد، می‌تواند منشأ بركات فراوانی شود.

وی با اشاره به اقدامات انتحاری و خسارات جبران‌ناپذير حاصل از جهل و نادانی افزود: بحمدلله دانشگاه تريبون خوبی است كه به جهت وجهه علمی آن، حساسيت برانگيز نيست و طرح اين مسائل در فضای علمی و بی‌طرفانه دانشگاه، در مناطق مختلف كشور می‌تواند از آسيب‌ها و خسارت‌های جبران‌ناپذيری نظير اقدامات انتحاری كه هيچ راه علاجی جز راه علمی ندارد، بكاهد. در واقع حل اين معضلات كه بعضاً با تحريك بيگانگان صورت می‌گيرد، جز از راه تغيير نگرش‌ها نسبت به اين مسئله ميسر نيست.