رویدادهای مهم 3 مهر در گذرتاريخ
شهادت شهيد احمد رجب خيشگر (1359ش)
اشاره:
شهيد احمد رجب خيشگر در يکي ار روزهاي زيباي سال ۱۳۳۹ش، در جمع مهربان و صميمي خانواده‌اي متدين در شهر دزفول، چشم به جهان هستي گشود. تحصيلات ابتدايي و راهنمايي را با موفقيت به پايان رساند. در سالهاي اوج‌گيري مبارزات ملت ايران براي به پيروزي رساندن انقلاب اسلامي، به صف قيام مردمي پيوست و از ادامه تحصيل بازماند. پس از پيروزي شکوهمند انقلاب اسلامي، احمد به استخدام ارتش جمهوري اسلامي ايران درآمد. وي، دوره آموزشي نظامي را در زادگاهش دزفول گذراند تا اينکه جنگ تحميلي با تجاوز نيروهاي رژيم بعثي به مرزهاي ميهن اسلاميمان شروع شد. احمد با شور و اشتياقي فراوان به جبهه‌هاي نبرد حق عليه باطل شتافت و به پادگان دشت آزادگان سوسنگرد اعزام و در جبهه‌هاي الله‌اکبر مستقر گرديد. او مردانه سلاح بر دوش کشيد و در مقابل تجاوزگريهاي دشمن بعثي ايستادگيها کرد. احمد بهواسطه حماسه‌ها و دلاوريهاي فراوان که از خود نشان داد به درجه گروهان يکمي نائل گرديد. سردار جوان سپاه اسلام دليرانه زخم جنگ را چشيد و از جبهه محروم شد. اما موضوع را از خانواده پنهان نمود و سرانجام در تاريخ سوم مهرماه سال ۱۳۵۹ هجري شمسي در سن بيست سالگي عاشقانه به سوي ملکوت اعلي پرواز نمود. پيکر مطهر شهيد احمد رجب خيشگر به دست دژخيمان بعثي افتاد و هنوز هم به وطن بازنگشته است.
* رحلت فقيه بزرگ آيت الله «ميرزا ابوالقاسم كبير قمي» (1313 ش)
* اعتصاب كاركنان مخابرات تهران و كشت و صنعت شوشتر در اعتراض به رژيم پهلوي (1357 ش)
* انتخاب شهيد مهندس «محمدجواد تندگويان» به وزارت نفت دولت شهيد رجايي (1359 ش)
اشاره:
با انتخاب شهيد رجايي به نخست وزيري و معرفي كابينه به مجلس در مرداد 1359، برخي از وزارتخانهها از جمله وزارت نفت بدون وزير باقي ماند. در دوم مهر آن سال از سوي شهيد رجايي، مهندس محمد جواد تندگويان براي وزارت نفت معرفي شد. نخست وزير در معرفي ايشان به مجلس، از فعاليتهاي تخصصي وي در صنعت نفت ياد كرد و از مهار گاز يكي از چاهها كه در مطبوعات خارجي نيز انعكاس يافت به عنوان بخشي از تواناييهاي ايشان نام برد. پس از سخنان موافق و مخالف، مهندس تندگويان با اكثريت قاطع آرا به عنوان وزير نفت دولت شهيد رجايي از مجلس رأي اعتماد گرفت. سرانجام چهل روز بعد در 12 آبان 1359 در جريان بازديد از مناطق نفتي خوزستان به همراه جمعي ديگر به اسارت نيروهاي متجاوز عراقي درآمد تا اين كه پس از تحمل شكنجههاي بسيار و شهادت ايشان، جنازه شهيد تندگويان در سال 1370 به ايران منتقل شد و در بهشت زهرا مدفون گرديد.
سفر هيئت ايراني به نيويورك براي انجام مذاكرات سه جانبه پس از پايان جنگ (1367 ش)
اشاره:
به درخواست دبير كل سازمان ملل متحد و به منظور ادامه مذاكرات در نيويورك، هيئت بلندپايه جمهوري اسلامي ايران به سرپرستي وزير وقت امور خارجه، در تاريخ سوم مهر 1367 عازم مقر سازمان ملل شد. اين هيئت به مدت دو هفته، علاوه بر شركت در مذاكرات سه جانبه وزاري خارجه ايران، عراق و دبير كل، از فرصت حضور وزراي خارجه ساير كشورهاي جهان به مناسبت برگزاري مجمع عمومي سازمان ملل استفاده نمود و در ملاقاتهاي متعدد، مواضع جمهوري اسلامي ايران به ويژه در خصوص مذاكرات مربوط به اجراي قطعنامه 598 و كارشكنيهاي عراق، مذاكرات قبلي نيويورك و ژنو و پيش شرطهاي عراق و معاهده 1975 الجزاير را تشريح كرد. در نهايت، اولين دور مذاكرات سه جانبه از تاريخ نهم مهرماه آن سال آغاز شد و در بيستم آبان 67 پس از هفت دور ملاقات و مذاكره زير نظر دبير كل و يا نماينده ويژه وي، پايان پذيرفت. اين دور از مذاكرات نتيجهاي در بر نداشت و اين امر موجب نگراني دبير كل شد كه در گزارش وي منعكس گرديد. دبير كل و هيئت ايراني در عدم رضايت از برخورد عراق با مذاكرات شريك بودند، زيرا در عمل ثابت شد كه اين عراق است كه فاقد علاقه و انگيزه براي اجراي قطعنامه 598 است. در حالي كه فشار عراق بر آزادسازي اسرا بود، ايران بر عقبنشيني نيروها تأكيد داشت. پيشرفت حاصل در تبادل اسرا اندك بود و صرفاً دو طرف با آزادي تعدادي از اسراي معلول و بيمار موافقت كردند.
رویدادهای مهم 7 ذي القعده درگذر تاریخ
وفات امیرخسرو دهلوی،از عرفا و شعرای نامدار پارسی‌گوی هند (725ق)
اشاره:
امیر ناصرالدین ابوالحسن خسرو بن امیر سیف‌الدین محمود دهلوی از عارفان و شاعران نامدار پارسی‌گوی هندوستان، در نیمه دوم قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری می‌زیست؛ وی در سال ۶۵۱ق چشم به جهان گشود. پدرش سیف‌الدین محمود از امرای قبیله «لاچین» از ترکان ختایی ماوراءالنهر بوده است. در روزگار حمله و استیلای قوم تاتار، امیر سیف‌الدین محمود مانند بسیاری از ساکنان نواحی شرقی فلات ایران به هندوستان عزیمت کرد و این مصادف با پادشاهی «شمس‌الدین التتمش» (۶۰۷ق تا ۶۳۳ق) بر دهلی بود. امیر سیف‌الدین محمود به خدمت این پادشاه درآمد. این شاعر نامدار بخش عمده زندگی خود را در خدمت به سلاطین مختلف روزگارش گذراند، با این حال، دست ارادتی که به سلطان‌المشایخ روزگار خود «شیخ نظام‌الدین محمد بن احمد دهلوی» مشهور به نظام اولیا (متوفی ۷۲۵ق) داد و تربیتی که از او یافت، در حوزه تصوف نیز به او مقام و مرتبه ویژه‌ای بخشید و تلألؤ آموزه‌های حکمی و عرفانی در اشعار او کاملاً آشکار است. او این آموزه‌ها را با بهره‌گیری از آثار استادان نامدار ادب فارسی به‌ویژه سعدی، نظامی، سنایی و خاقانی در اوج فصاحت و شیوایی عرضه می‌دارد. • امیرخسرو به نظم و نثر آثار فراوانی دارد. در غزل از پیروان سعدی بود، در قصیده از شاعران قرن ششم، خاصه سنایی و خاقانی تقلید می‌کرد و در مثنوی تابع نظامی گنجوی بود؛ وی یکی از پرکار‌ترین شاعران پارسی‌گوی و در این باب حقاً کم‌نظیر است. جامی می‌گوید او ۹۹ کتاب تصنیف کرده است و از قول امیرخسرو نقل کرده‌اند که اشعارش از چهارصد هزار بیش‌تر و از پانصد هزار کم‌تر است. مهارتی که نظامی گنجوی در تنظیم و ترتیب منظومه‌های خود به‌کار برده بود، باعث شد که آثار او مورد تقلید شاعران بعد از وی قرار گیرد. اولین کسی که از وی تقلید کرد امیرخسرو دهلوی بود و بعد از شاعران دیگری نیز از نظامی تقلید کرده‌اند اما وی یکی از موفق‌ترین مقلدان نظامی است. هم‌چنین بعضی از قدما معتقد بودند که اولین نشانه‌های وقوع‌گویی در اشعار امیرخسرو پیدا می‌شود. سبک او بین عراقی و هندی است. با وجود این‌که امیرخسرو غالب اشعارش را با تقلید و اقتباس از شاعران بزرگ سروده است، باید پذیرفت که به یاری طبع روان و ذوق خدادادی و نیز به‌سبب این‌که او در محیط جدیدی از ادب فارسی تربیت شده و لهجه‌ای نو و ترکیباتی تازه و اندیشه‌هایی خاص نصیبش شده بود، طبعاً تازگی‌های بسیار در سخن وی مشاهده می‌شود و بسیاری از مضامین نو و ابیات منتخب در آثار او ملاحظه می‌گردد و مسلماً به‌همین سبب است که شاعران و نویسندگان بعد از او بار‌ها به استادی یاد کرده‌اند. آثار منظوم امیرخسرو عبارت‌اند از: الف) دیوان قصاید و غزلیات. ب) خمسه‌ای که به تقلید از نظامی سروده است: مطلع‌الانوار در جواب مخزن‌الاسرار نظامی؛ شیرین و خسرو در جواب خسرو و شیرین؛ مجنون و لیلی در جواب لیلی و مجنون؛ آیینه اسکندری در جواب اسکندرنامه نظامی؛ هشت بهشت در جواب هفت پیکر نظامی. ج) مثنوی‌های دیگر از قبیل قران‌السعدین. آثار منثور امیرخسرو نیز بدین‌شرح است: الف) خزائن‌الفتوح، معروف به تاریخ علایی در تاریخ سلطان علاء‌الدین محمد خلجی. ب) رسایل‌الاعجاز یا اعجاز خسروی، در ذکر قواعد انشاء زبان فارسی .
وفات «ابوالحسن لاعب» محدث مسلمان(439 ق)
اشاره:
ابوالحسن لاعب از محدثين مشهور مسلمان، داراي حوزهي درسي گستردهاي بود، به طوري كه جمع كثيري از علماي عرب از دانش وي بهره برده و استماع حديث ميكردند. خطيب بغدادي، دانشمند و مورخ مشهور آن زمان دركلاس درس لاعب شركت ميكرد و بعدها در آثار خود از استاد به نيكي ياد نموده است.
درگذشت «ابن بُصَيْص» خوشنويس و شَيخُ الكُتّابِ دمشق(716 ق)
اشاره:
شيخ نجم الدين موسي بن علي بن محمد حَلَبي معروف به ابن بُصَيْص در سال 651 ق متولد شد. او به مدت 50 سال به كار آموزش خط پرداخت و مردم دمشق از دانش و هنر او بهرهي فراوان بردند. ابن بصيص شيوههاي مختلف خط را به صورتي بسيار زيبا مينوشت. اين خوشنويس مسلمان در سالهاي پيري،نسخهاي ازقرآن مجيد را با آب طلا به زيبايى نگاشت. اين نسخهي نفيس قرآن، همراه با برخي از آثار وي، هنوز باقي است. ابن بُصَيص، صوفي مشرب بود و اشعار صوفيانه از او بر جاي مانده است. وي پيري نيك منظر بود و او را به مَنِشهاي نيكو، امانت و پرهيزكاري ستودهاند. ابن بُصيص در 65 سالگي در دمشق درگذشت و او را در گورستان بابُ الصَّغيرِ دمشق به خاك سپردند.
رحلت فقيه بزرگ آيت الله «ملامحمد اسماعيل فدايي آستاني» (1262 ق)
اشاره:
آيت اللَّه ملامحمد اسماعيل فدايى آستاني در سنين كودكي، قرآن و علوم ديني را فرا گرفت. سپس جهت ادامهي تحصيل به شهرهاي مختلف سفر كرد و در فقه و اصول فقه، استادي برجسته شد. آيت اللَّه فدايى، آن گاه به كار تدريس مشغول شد و كتب متعددي را به رشتهي تحرير درآورد. شرحِ الجعفريّه، اَلّلآلي، منظومهي العقيدَةُ الوحيده و ديوان شعر از آن جملهاند. شرح حال نويسان، او را به رفتار نيكو، بردباري، امانت داري و پرهيزگاري ستودهاند. ازآيت اللَّه فدايي، ديوان اشعاري نيز بر جاي مانده است.
رویدادهای مهم 24 سپتامبردرگذر تاریخ
* اتحاد سياسي اسكاتلند و انگلستان و الحاق اسكاتلند به انگليس (1643م)
* مرگ «جوزوئه كاردوتچي» شاعر و منتقد ادبي ايتاليايي (1907م)
* بمباران ورشو توسط هواپيماهاي آلماني در جريان جنگ جهاني دوم (1939م)
* روز ملي و اعلام استقلال «گينه بيسائو» از استعمار پرتغال (1973م)
* هفته جهاني دريانوردي (آخرين هفته سپتامبر)ص