رویدادهای مهم 2 مهر در گذرتاريخ

محاصره منزل «امام خميني»(ره) در نجف اشرف توسط رژيم بعث عراق (1357 ش)
اشاره:
نيروهاي امنيتي دولت بعثي عراق به منظور همكاري با رژيم شاه و پيشگيري از پيروزي انقلاب اسلامي ملت ايران، بيت رهبر كبير انقلاب، حضرت امام خميني را در نجف محاصره كردند. دولت عراق بر اساس روابط حسنه‏اي كه با رژيم فاسد شاه داشت، از پيشواي نهضت اسلامي مي‏خواست از مصاحبه با خبرنگاران، صادر كردن اعلاميه و ايراد نطق و خطابه سياسي خودداري كند. امام در پاسخ فرمودند: «من هركجا كه باشم به وظيفه شرعي خود عمل مي‏كنم.» اندكي پس از آن، رژيم بعث عراق، رهبر بزرگ انقلاب اسلامي را وادار به ترك عراق كرد و بدين ترتيب مقدمات هجرت تاريخي معظم‏له به پاريس و زمينه‏هاي اوج‏گيري و پيروزي نهضت اسلامي و رهايي‏بخش مردم مسلمان ايران فراهم شد.

اعتصاب كارگران و كاركنان پالايشگاه نفت آبادان در اعتراض به رژيم سفاك پهلوي (1357 ش)
اشاره:
اعتصاب كارگران و كاركنان بعضي از واحدهاي توليدي كشور، همزمان با روي كار آمدن كابينه شريف امامي آغاز گرديد و تدريجاً واحدهاي ديگري به آن اضافه شد. در اين ميان، با اعتصاب كارگران و كاركنان شركت نفت، مردم از نظر سوخت دچار مشكل شدند. همچنين قيمت بنزين در بازار آزاد تا پنجاه برابر افزايش يافت و باعث ركود اقتصادي كشور گرديد. اين اعتصاب، يكي از عوامل مهم شكست دولت شريف امامي در كنترل ناآرامي‏ها بود كه تا پيروزي انقلاب اسلامي ادامه يافت.

• درگذشت استاد «علي اكبر خوشدل تهراني» شاعر معاصر (1365 ش)
اشاره:
استاد علي اكبر خوشدل تهراني در سال 1293 در تهران به دنيا آمد. او پس از اتمام تحصيلات متوسطه، به فراگيري علوم قديمه پرداخت و صرف، نحو، فقه، اصول، معاني، بيان، بديع، حكمت و منطق را آموخت. خوشدل سپس به سير و سياحت روي آورد و به مدت سي سالِ تمام، ايران، عراق، مصر، تركيه، حجاز، افغانستان، پاكستان و هندوستان را به پاي شوق طي نمود و چهار بار به زيارت خانه خدا رفت. وي از آن پس در تهران ماندگار شد و به شعر و شاعري پرداخت. علي اكبر خوشدل، در غزل و قصيده و قطعه و مثنوي، شعر مي‏سرود و در غزل به شيوه صائب معتقد بود. خوشدل بيشتر به عنوان يك شاعر مذهبي و مديحه‏سرا شناخته شده است. چنان كه مدايح و مراثي فراواني كه در حق اهل بيت(ع) سروده، معروف است و در محافل و مجالس مذهبي خوانده مي‏شوند. خوشدل سعي بر آن داشت كه در زمينه مديحه سرايي و مرثيه گويي، نوآوري‏هايي داشته باشد و نوحه را تبديل به سرود مذهبي نمايد. در اين ميان مرثيه معروف فلسفه بزرگ نهضت حسين از معروف‏ترين آثار اوست. همچنين علاوه بر ديوان كامل وي كه چند روز قبل از فوتش منتشر شد؛ گلشن خوشدل، عمدةالاسرار و ديوان غزليات از جمله آثار اوست. وي سرانجام در دوم مهرماه 1365 ش در 72 سالگي درگذشت و در آستانه شيخ صدوق در ري مدفون شد.

* تعيين اعضاي اولين هيئت منصفه مطبوعات بعد از انقلاب (1370ش)

درگذشت استاد «علي كريمي» نقاش و مينياتوريست ايراني (1376 ش)
اشاره:
استاد علي كريمي در سال 1292 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از گذراندن دوران ابتدايي و متوسطه راهي مدرسه كمال الملك شد و سپس رشته مينياتور و نگارگري را در مدت شش سال در هنرستان هنرهاي زيبا فراگرفت. استاد كريمي بعد از اخذ مدرك فوق ليسانس، در همان هنرستان با سمَت استادي به كار پرداخت و سپس به عنوان رييس هنرستانِ پسران برگزيده شد. وي سبك و تكنيك جديدي در هنر مينياتور به وجود آورد و موضوع تابلوها را كه تا آن زمان به سبك عهد صفويه محدود مي‏شد به عصر جديد و دوران معاصر كشاند و به آفرينش آثاري در اين زمينه پرداخت. آثار اين استاد برجسته در نمايشگاه‏هاي انفرادي و گروهي متعددي در كشورهاي مختلف آسيا، اروپا و آمريكا به نمايش گذاشته شده است. استاد علي كريمي در دوران تدريس خود، شاگردان زيادي تربيت كرد كه امروزه از استادان چيره‏دست نقاشي و مينياتور به شمار مي‏روند. وي به هنگام وفات 84 سال داشت.

رویدادهای مهم 6 ذي القعده در گذرتاريخ
روز بزرگداشت شاهچراغ
اشاره:
آرامگاه حضرت سيد مير احمد برادر حضرت امام رضا (عليه‏السلام) امام هشتم شيعيان، در شيراز، در کنار فلکه‏اي واقع در خيابان احمدي و در محله‏اي که به محله‏ي سردزک معروف، واقع شده است. محله‏ي سردزک در دوره‏ي قاجاريه به گفته‏ي مؤلف فارسنامه، از محلات مهم شهر شيراز بوده... و از زماني که حصار شهر را کوچک کردند، محله‏ي دشتک و محله‏ي سردزک را ادغام و به همان نام سردزک خواندند. اين محله اکنون به محله‏ي بازار مرغ و محله‏ي سر باغ و محله سنگ سياه و حصار جنوبي شهر و محله‏ي لب آب پيوسته است، مؤلف تأکيد دارد که محل امامزاده احمد بن موسي (عليه‏السلام) در محله‏ي بازار مرغ شيراز قرار دارد. معين الدين ابوالقاسم جنيد شيرازي گويد محله‏اي که هم اکنون احمد بن موسي در آن مدفون است، در اواخر قرن هشتم هجري به محله‏ي باغ قتلغ مشهور بوده است. اقوالي هم وجود دارد که مدفن آن جناب را در اسفراين خراسان دانسته‏اند. حضرت احمد (ع) در نزد پدرش امام موسی كاظم(ع)، از جایگاه و احترام ویژه ای برخوردار بوده است. نوشته اند كه حضرت احمد، مردی كریم، جلیل القدر، بزرگوار و پارسا بود. حضرت امام موسی كاظم (ع) به دلیل علاقه ای كه به حضرت احمد (ع) داشت، ملكی به نام یسیره را به او هدیه كرد، ملكی كه بعدها حضرت احمد (ع) آن را فروخت و به وسیله آن هزار اسیر را آزاد كرد. پیشنهاد شیعیان برای امامت حضرت احمد بعد از امام موسی كاظم (ع) اعتبار و جایگاه احمد(ع) در بین فرزندان امام موسی (ع) تا اندازه ای بود كه پس از شهادت امام موسی كاظم (ع)، گروهی از مردم به حمایت از امامت احمد (ع) برخاستند و فرقه ای به نام امامیه را پدید آوردند. بنا به دستور قتلغ، سربازان وی به پناهگاه حضرت احمدبن موسی(ع) حمله ور شدند آن حضرت، شجاعانه در برابر سربازان به دفاع از خود پرداخت. دشمنان كه از پس او برنمی آمدند، دیوار پشتی مخفی گاه حضرت را خراب كرده و به درون خانه او نفوذ كردند و از پشت سر با شمشیر، فرق مبارك آن حضرت را شكافتند و سپس خانه را بر بدن مطهر او ویران كردند، این واقعه در تاریخ 17 رجب رخ داده است.

وفات «ابوالحسن سهروردی» فقيه و رياضي ‏دان(533 ق)
اشاره:
ابوالحسن سهروردي در علوم اسلامي متبحر بود، اما شهرت او بيشتر به جهت دانش و آگاهي چشمگيرش در علم رياضي است. سهروردي مدتي نزد امام محمد غزالي عالم و نويسنده‏ي مشهور آن عصر، كسب علم كرد. اثر معروف سهروردي، اصول الجَبر و المُقابله نام داردكه امروزه به صورت نسخه‏ي خطي موجود است.

درگذشت»ابن هاني» شاعر و لغت شناس مسلمان(733 ق)
اشاره:
ابوعبداللَّه محمد بن علي بن هاني لَخِمي سِبتي معروف به ابن هاني، شاعر، نويسنده و لغت شناس معروف مسلمان، در جنوب اندلس متولد شد و پس از طي دوران مقدماتي تحصيل، در اوايل جواني نزد مشاهير علم و ادب آن زمان به تحصيل پرداخت. در مدت كوتاهي در علوم مختلف ادبي مهارت يافت و سپس به تدريس مشغول شد. ابن هاني، شعر نيز مي‏سروده و اشعاري از او به جاي مانده است. از جمله آثار ابن هاني، مي‏توان به كتاب شرح التَّسهيل، اُرجوزَةٌ في الفَرائض و قوتُ المُقيم اشاره كرد. ابن هاني هنگامي كه در جنگ براي باز پس‏گيري تنگه‏ي جبل الطارق شركت كرده بود، بر اثر اصابت سنگ منجنيق كشته شد.

رحلت حكيمِ الهي «ميرزا ابوالحسن جلوه» عارف و استاد اخلاق(1314 ق)
اشاره:
ميرزا ابوالحسن جلوه در سال 1238 ق در احمدآباد هند به دنيا آمد. نَسَب ايشان با 30 پُشت به امام حسن مجتبي(ع) مي‏رسد. ايشان در كودكي به همراه خانواده به اصفهان رفت و در آن شهر به تحصيل پرداخت و راه كمال پيمود. در سال 1273 ق راهي تهران شد و بيش از چهل سال در مدرسه‏ي دارالشفا به تدريس حكمت، فلسفه و رياضيات مشغول گرديد. ميرزا طاهر تنكابني، آيت‏اللَّه محمدعلي شاه آبادي، سيد حسين بادكوبه‏اي، ملامحمد آملي، جهانگيرخان قشقايى و علامه طباطبايى و... از شاگردانِ معروف ايشان مي‏باشند. تاليفات ميرزا ابوالحسن جلوه نيز گسترده و در خور توجه است كه حاشيه بر شفا و اسفار، اثباتُ الحركةُ الجَوهَريّه و... از آن جمله‏اند. سرانجام اين حكيم الهي در شب جمعه، ششم ذي‏قعده سال 1314 ق در 76 سالگي در تهران وفات يافت ودر مرقد ابن بابْوِيْهْ مدفون گرديد.

وفات فقيه متكلم، آيت ‏اللَّه «ميرزا صادق آقا مجتهد تبريزي» (1351 ق)
اشاره:
آقا ميرزا صادق، فرزند عالم فقيه و متكلم، علامه ميرزا محمدآقا، معروف به مجتهد كوچك در حدود سال 1273 قمري در شهر تبريز ديده به جهان گشود. تحصيلات ابتدايى را در همان شهر به پايان رسانيد. در 19 سالگي به همراه برادر بزرگترش به نجف اشرف مهاجرت كرد و 24 سال در آنجا ماند. در نجف از محضر اساتيدي چون شيخ حسين فاضل اردكاني، ملامحمدفاضل ايرواني، محمد فاضل شرابياني، محمد حسن مامقاني و شيخ هادي تهراني استفاده نمود. در سال 1312 قمري به تهران آمد و پس از آن در زادگاه خود اقامت گزيد. مجتهد تبريزي از بنيانگذاران نهضت اسلام بر عليه زَنادقه و بي‏ديني و سياست‏هاي ضد اسلامي در كشورهاي اسلامي بوده است. او علناً با مشروطه‏ي غيرمشروعه مخالفت كرد و در راه مبارزه با استبداد رضاخاني، به كردستان تبعيد گشت. به گفته‏ي علامه اميني، او يكي از چهره‏هاي درخشان تشيع بوده است. از اين عالم بزرگ بيش از 12 اثر بر جاي مانده كه تعدادي از آن‏ها عبارتند از: المَقالات الغَريَّه في مباحث الالفاظ، رسالةٌ في المُشتَقَّات، رساله‏ي مُختَصَره و الفوائد في مسائل المُتِفَرِّقَةِ الفقهيه. اين عالم رباني سرانجام به دنبال كسالت ذات الريه در شب جمعه ششم ذي‏القعده سال 1351 قمري در 78 سالگي در شهر مقدس قم از دنيا رحلت كرد و آيت اللَّه شيخ ابوالقاسم كبير بر بدن او نماز خواند. جنازه‏ي اين عالم بزرگ را به حرم حضرت معصومه (س) حمل كردند و به هنگام حفر قبر، قبر آماده‏اي پيدا شد و مردم را به تعجب واداشت.

رویدادهای مهم 23 سپتامبر در گذرتاريخ
* كشف سياره «نپتون» توسط دو دانشمند فرانسوي (1846م)
* روز ملي و اعلام استقلال و تشكيل حكومت پادشاهي «عربستان سعودي» (1932م)
* درگذشت «والنتين كونرار» نويسنده و اديب معروف فرانسوي (1675م)
* درگذشت «زيگموند فرويد» روان‏پزشك و روان‏كاو معروف اتريشي (1939م) (ر.ك: 6 مه)
* مرگ «ادواردْ راس» زبان‏شناس و مستشرق خاورشناس برجسته انگليسي (1940م)