رویدادهای مهم 30 شهريور در گذر تاریخ

زادروز فریدون مشیری،شاعر مشهور معاصر (1305ش)
اشاره:
فریدون مشیری در سی ‏ام شهریور ۱۳۰۵ش در تهران به‏دنیا آمد. فریدون مشیری سال‏های اول و دوم تحصیلات ابتدایی را در تهران سپری کرد و سپس به‏علت مأموریت اداری پدرش به مشهد رفت و به گفته خودش: «در سال ۱۳۲۰ش که ایران دچار آشفتگی‌هایی بود و نیروهای متفقین از شمال و جنوب به کشور حمله کرده و در ایران بودند ما دوباره به تهران آمدیم و من به ادامه تحصیل در دارالفنون و سپس در دبیرستان ادیب مشغول شدم. و بعد به دانشگاه رفتم. با این‏که در همه دوران کودکی... از استخدام در ادارات و زندگی کارمندی پرهیز داشتم ولی... در سن ۱۸ سالگی در وزارت پست و تلگراف مشغول به کار شدم و این کار ۳۳ سال ادامه یافت.» مشیری هم‏زمان با تحصیل در سال آخر دبیرستان در اداره پست و تلگراف مشغول به کار شد. در همان سال مادرش در سن ۳۹ سالگی درگذشت که اثر عمیقی در او به‏جا گذاشت. سپس در آموزشگاه فنی وزارت پست و تلگراف مشغول تحصیل گردید. روزها به کار می‌پرداخت و شب‏ها به تحصیل ادامه می‏داد. از همان زمان به مطبوعات روی آورد و در روزنامه‌ها و مجلات کارهایی از قبیل خبرنگاری و نویسندگی را به عهده گرفت. بعدها در رشته ادبیات فارسی دانشگاه تهران به تحصیل ادامه داد. اما کار اداری از یک سو و کارهای مطبوعاتی از سوی دیگر، در ادامه تحصیلش مشکلاتی ایجاد می‌کرد. سرانجام تحصیل را رها کرد اما کار در مطبوعات را ادامه داد. از سال ۱۳۳۲ش تا ۱۳۵۱ش مسئول صفحه شعر و ادب مجله «روشنفکر» بود. این صفحات به تمام زمینه‌های ادبی و فرهنگی از جمله نقد کتاب، فیلم، تئاتر، نقاشی و شعر می‌پرداخت. بسیاری از شاعران مشهور معاصر، اولین‏بار با چاپ شعرهایشان در این صفحات معرفی شدند. مشیری در سال‏های پس از آن نیز تنظیم صفحه شعر و ادبی مجله «سپید و سیاه» را به عهده داشت. در همان سال‌ها با مجله «سخن» به سردبیری دکتر پرویز ناتل خانلری همکاری داشت. وی در سال ۱۳۵۰ش به شرکت مخابرات ایران انتقال یافت و در سال ۱۳۵۷ش از خدمت دولتی بازنشسته شد. مشیری، سرودن شعر را از نوجوانی و تقریباً از پانزده سالگی شروع کرد. اولین مجموعه شعرش با نام «تشنه توفان» در ۲۸ سالگی او با مقدمه محمدحسین شهریار و علی دشتی در ۱۳۳۴ش به چاپ رسید. خود او درباره این مجموعه میگوید: «چهارپاره‌هایی بود که گاهی سه مصرع مساوی با یک قطعه کوتاه داشت، و هم وزن داشت، هم قافیه و هم معنا، آن زمان چندین نفر از جمله نادر نادرپور، هوشنگ ابتهاج (سایه)، سیاوش کسرایی، مهدی اخوان ثالث و محمد زهری بودند که به همین سبک شعر می‌گفتند و همه شاعران نامدار شدند، زیرا به شعر گذشته بی‌اعتنا نبودند. اخوان ثالث، نادرپور و من به شعر قدیم احاطه کامل داشتیم، یعنی آثار سعدی و حافظ و فردوسی را خوانده بودیم، در مورد آن‏ها بحث می‌کردیم و بر آن تکیه می‌کردیم.» مشیری، توجه خاصی به موسیقی ایرانی داشت و در پی همین دلبستگی طی سال‏های ۱۳۵۰ش تا ۱۳۵۷ش عضویت شورای موسیقی و شعر رادیو را پذیرفت و در کنار هوشنگ ابتهاج، عماد خراسانی و... سهمی بسزا در پیوند دادن شعر با موسیقی و غنی ساختن برنامه گل‏های تازه در رادیو ایران در آن سال‏ها داشت. علاقه به موسیقی در مشیری به گونه‌ای بوده است که هر بار سازی نواخته می‏شده مایه آن را می‌گفته، مایه‌شناسی‌اش را می‌دانسته، بلکه می‌گفته از چه ردیفی است و چه گوشه‌ای و بارها شنیده شده که تشخیص او درمورد برجسته‌ترین قطعات موسیقی ایران کاملاً درست و همراه با دقت تخصصی ویژهای بوده است. فریدون مشیری در سال ۱۳۷۷ش به آلمان و آمریکا سفر کرد و مراسم شعرخوانی او در شهرهای کلن، لیمبورگ و فرانکفورت و هم‏چنین در ۲۴ ایالت آمریکا از جمله در دانشگاه‌های برکلی و نیوجرسی به‏طور بی‏سابقه‏ای مورد توجه دوستداران ادبیات ایران قرار گرفت. در سال ۱۳۷۸ش طی سفری به سوئد در مراسم شعرخوانی در چندین شهر از جمله استکهلم و مالمو و گوتبرگ شرکت کرد. معروف‏ترین اثر وی، شعر «کوچه» نام دارد که در اردیبهشت ۱۳۳۹ش در مجله «روشنفکر» چاپ شد. این شعر از زیباترین و عاشقانه‏ترین شعرهای نو زبان فارسی است. او در سال ۱۳۳۳ش با خانم اقبال اخوان ازدواج کرد و اکنون دو فرزند به نام‌های بابک و بهار از او به یادگار مانده‌ است. مشیری سال‌ها از بیماری رنج می‌برد و در بامداد روز جمعه ۳ آبان‏ماه ۱۳۷۹ش در سن هفتاد و چهار سالگی در تهران درگذشت. • عبدالحسین زرین‌کوب درباره شعر مشیری می‌نویسد: «در طی سال‏ها شاعری، فریدون از میان هزاران فراز و نشیب روز، از میان هزاران شور و هیجان و رنج و درد هر روزینه آنچه را به روز تعلق دارد، به دست روزگاران می‌سپارد و به قلمرو افسانه‌های قرون روانه می‌کند. چهل سالی - بیش و کم - هست که او با همین زبان بی‌پیرایه خویش، واژه‏واژه با هم‏زبانان خویش همدلی دارد... زبانی خوش‌آهنگ، گرم و دلنواز. خالی از پیچ و خم‌های بیان ادیبانه شاعران دانشگاه‌پرورد و در همان حال خالی از تأثیر ترجمه‌های شتاب‌آمیز شعرهای آزمایشی نوراهان غرب.» محمدعلی شاکری‏یکتا مؤلف کتاب «آسمانی ‏تر از نام خورشید» که چاپ اول آن در سال ۱۳۸۴ش و چاپ دوم آن در سال ۱۳۸۷ش از سوی نشر ثالث منتشر شد؛ از صفحه ۱۱ تا ۱۳۹ کتاب ۶۸۱ صفحه‏ای خود، زندگی‏نامه مفصل و مستندی درباره فریدون مشیری نوشته که حاوی پاره‏ای از اسناد معتبر تاریخی است. این اسناد هم‏چنین حاوی نامه‌هایی از مؤتمن‏الملک پدربزرگ مشیری که پیشکار سالارالدوله برادر محمدعلی‏شاه بوده است.

تهاجم چرخ بال هاي آمريكايي به كشتي خدماتي «ايران اجر» در خليج فارس (1366ش)
اشاره:
با ورود نيروهاي نظامي آمريكا به خليج فارس، آنان قصد داشتند كه ضمن معرفي كردن ايران به عنوان كشور جنگ طلب، قطعنامه شديداللحني را به تصويب برسانند كه شامل مجازات عليه كشور متخاصمي بشود كه از اجراي مفاد قطعنامه 598 شوراي امنيت خودداري كند. در مقابل، ايران نيز، ضمن اقدامات تلافي‏جويانه در برابر عراق، تلاش‏هاي ديپلماتيك خود را براي تغيير و جابجايي بندهاي قطعنامه 598 انجام مي‏داد. بنابراين تشديد حملات عراق نيز در چهارچوب سياست‏هاي اين كشور و آمريكا معنا و مفهوم داشت. از اين رو، دولت آمريكا به دنبال بهانه‏اي بود تا بتواند ايران را كشوري جنگ‏طلب به دنيا معرفي كند. بنابراين پس از چندين روز كنترل و شناسايي، اقدام به حمله به كشتي ايران اجر نمود. در 30 شهريور 1364، كشتي تداركاتي و لجستيكي ايران، موسم به «ايران اجر» متعلق به نيروي دريايي ارتش جمهوي اسلامي ايران كه از بندرعباس به سوي بندر بوشهر در آب‏هاي بين‏المللي در حركت بود، از سوي دو فروند هلي‏كوپتر آمريكايي به اتهام مين گذاري، بدون هيچ هشداري مورد حمله قرار گرفت كه طي آن، 4 تن از خدمه كشتي شهيد و چهارتن نيز مجروح شدند، همچنين ده ملوان ديگر اين كشتي را به ناو فرماندهي آمريكا در منطقه منتقل كردند. پس از اين حادثه، سفير آمريكا در سازمان ملل اعلام كرد كه چون اين كشتي در حال مين گذاري بوده است، بر اساس قوانين متعارف، مستلزم برخورد بود. چند روز بعد، مجلس سناي آمريكا با حمايت از اقدام نظامي نيروي دريايي آمريكا، قانوني تصويب كرد كه به موجب آن، نيروي دريايي آمريكا، حق داشت هر كشتي ايراني را كه سعي كند مانع از عبور كشتي‏هاي آمريكا شود، غرق نمايد. تمامي اين كارها، براي فشار به ايران براي قبول قطعنامه 598 توسط ايران و منزوي ساختن آن بود كه به شكست منجر گرديد.

اعلام ممنوعيت حجاب اسلامي در مدارس فرانسه (1373 ش)
اشاره:
در سال 1994 م (1373 ش) كشور فرانسه، علي‏رغم ادعاي داشتن آزادي‏هاي فردي و اجتماعي و نيز دموكراسي، قانوني وضع كرد كه دانش‏آموزان مسلمان در فرانسه، جهت ادامه تحصيل نبايد از حجاب اسلامي استفاده كنند. اين قانون بعدها گسترده‏تر شد و دانشگاه‏ها و مراكز ديگر اين كشور را در بر گرفت. ممنوعيت حجاب در حالي در اين كشور صورت مي‏گيرد كه هركس در پذيرش و انجام عقايد ديني خود، تا آن‏جا كه آسيبي به ديگران وارد نسازد، آزاد است و فرانسه با آن همه ادعاي خود، اين اصل مهم را نقض كرده بود.

رویدادهای مهم 3 ذي القعده در گذر تاریخ

تولد «ابن مُنَيِّر» فقيه و مفسر مسلمان مصري(620 ق)
اشاره:
ابوالعبّاس ناصرالدين احمد بن محمد بن منصور معروف به ابن مُنَيِّر در اسكندريه در مصر زاده شد. وي علوم مقدماتي را نزد پدرش فراگرفت و سپس رشته‏هاي مختلف علوم ديني چون فقه، ادبيات عرب و علوم قرآن را نزد اساتيد مشهور زمان آموخت و در اين رشته‏ها تخصص يافت. ابن مُنَيِّر در دوران زندگي خود، مناصب مختلفي داشته و مدتي متصدي قضاوت بوده است، هرچند كه با سعايت و حسادت جمعي از دشمنانش از اين كار بركنار شد. از اين دانشمند مسلمان، آثار متعددي در زمينه‏ي تفسير قرآن و ديگر علوم برجاي مانده كه كتاب الانصاف فيما تَضَمَّنَهُ الكَشّاف مِن الاعتِزال، بارها در قاهره به چاپ رسيده است. همچنين البحر الكبير و نيز تحريرُ التَنزيه و تَحذيرُ التشبيه از ديگر آثار اوست. ابن مُنَيِّر در 63 سالگي در اسكندريه‏ي مصر درگذشت و در مسجدي كه امروزه به جامع المُنَيِّر معروف است به خاك سپرده شد.
رحلت استاد كبير «آيت‏ اللَّه سيدمحمد فشاركي» فقيه محقق و عالم امامي(1316 ق)
اشاره:
سيدمحمد بن امير سيد قاسم طباطبايى فشاركي اصفهاني، از بزرگان علماي شيعه در اوايل قرن چهاردهم هجري و از شاگردان ميرزاي شيرازي است. او در همان زمان، مرجعِ تدريسِ افاضل بسياري در سامرا بود. پس از وفات استاد، راهي نجف اشرف گرديد و حوزه‏ي درس وي نيز در آن سامان برپا شد. ميرزاي نائيني و حاج شيخ عبدالكريم حائري و ديگر بزرگان از شاگردان ايشان هستند. مراتب علم و فضل آيت اللَّه فشاركي به اندازه‏اي است كه در كلمات برخي از بزرگان به «استادِ كبير» معروف مي‏باشد. علي رغم فراهم بودن شرايط لازم جهت به دست گرفتن رياست علمي و مرجع ديني، به اين امور اعتنايي نكرد و تنها به تدريس و تاليف پرداخت. اِصالةُ البَرائه، الاغتسالِ و الفُروعُ المُحَمَّديَّه ازآثار اوست. مدفن اين عالم بزرگ در نجف واقع شده است.

رویدادهای مهم 20 سپتامبر در گذر تاریخ

* آغاز سفر تاريخي «فرناندو ماژلان» دريانورد و مكتشف بزرگ پرتغالي (1519م)
* درگذشت «نيكولا ماكياولي» سياست‏مدار، نويسنده، هنرمند و مورخ ايتاليايي (1530م)
* اختراع اتوبوس بخار توسط «گوردون برانز» مبتكر انگليسي (1831م)
* ادغام مجارستان با خاك اتريش (1867م)
* تولد «توماس اِلْيُوت» نويسنده و اديب معروف انگليسي (1888م) (ر.ك: 5 ژانويه)
* مرگ «گابريل دانونْزيو» نويسنده و شاعر ايتاليايي (1938م)
* تصرف فيليپين توسط ارتش امريكا در پي شكست ژاپن در جنگ جهاني دوم (1945م)
* كودتا در افريقاي ‏مركزي و سرنگوني «ژان بدِل بوكاسا» امپراتور اين كشور (1979م)