جام جم آنلاين: روشي كه پستانداران دريايي يا به عبارتي، نهنگ‌ها و دلفين‌ها از آن براي برقراري ارتباط با همنوعانشان استفاده مي‌كنند از پيچيده‌ترين روش‌هاي ارتباطي در قلمروي زندگي حيوانات است.
براي مثال، دلفين‌ها وقتي دچار دردسر مي‌شوند، فك‌هايشان را به هم مي‌زنند و هنگامي كه احساس ترس مي‌كنند يا هيجان‌زده مي‌شوند، پيوسته سوت مي‌زنند.

اگر دلفيني بخواهد احساس محبت و دوستي خود را به همنوعش نشان دهد، او را در آغوش مي‌گيرد. گاهي نيز پستانداران دريايي براي برقراري ارتباط با همديگر، از علائم ديداري نظير جست و خيز كردن استفاده مي‌كنند تا به دوستانشان اعلام كنند در اين نزديكي‌ها غذايي يافته‌اند. به طور كلي اين گروه از موجودات دريايي براي انتقال اطلاعات مهم و ضروري، از روش‌هاي مختلفي استفاده مي‌كنند.

بازي نيز براي دلفين‌ها مانند ديگر پستانداران از ضروت‌هاي زندگي اجتماعي است كه در شكل گيري طبقه‌هاي مختلف اجتماعي، نقش مهمي ايفا مي‌كند.

در نخستين مرحله از فرآيند ارتباطي دلفين‌ها، امواج صوتي كه در حين عبور هوا از حفره‌هاي تنفسي توليد مي‌شود در عضو بيضي‌شكل بالاي سر متمركز شده، به اين ترتيب، امواج صوتي در حين عبور تشديد و تقويت مي‌شود. بر اين اساس، كيفيت و شدت امواج صوتي ـ كه دربردارنده اطلاعات مهمي است ـ بهبود پيدا مي‌كند.

اين جسم بيضي‌شكل، انباشته از ليپيدهاي سبك است كه مي‌تواند امواج صوتي را متمركز كرده، آنها را در يك مسير مستقيم منتقل كند. البته شكل و ويژگي‌هاي ظاهري اين عضو كه در دلفين‌ها متفاوت است، در بهبود كيفيت صدا نقش مهمي دارد.

در دومين مرحله، پيامي كه در امواج صوتي نهفته است، تفسير و تجزيه و تحليل مي‌شود. آن گروه از امواج صوتي كه فركانس پايين‌تري دارند، در برقراري ارتباط با ديگر دلفين‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرند و امواجي كه فركانس بالاتري دارند، به عنوان ردياب صوتي عمل مي‌كنند.

سرعت انتقال امواج صوتي در آب 1.5 كيلومتر در ثانيه است. در حقيقت، سرعت انتقال امواج در آب 4.5 برابر سرعت انتقال آن در هواست. فك يا آرواره پاييني در انتقال امواج صوتي دريافتي به گوش مياني نقش مهمي دارد. آخرين مرحله از اين فرآيند ارتباطي، دريافت و تفسير اطلاعات صوتي است.

گوش مياني پس از شنيدن امواج صوتي، پيامي را به مغز ارسال مي‌كند. دلفين‌ها مي‌توانند امواج صوتي را در محدوده‌اي از طول موج صد هرتز تا 150 كيلو هرتز بشنوند اما انسان‌ها تنها توانايي شنيدن امواجي با شدت تا 15 كيلوهرتز را دارند.

علائمي با فركانس پايين مانند سوت زدن، خروپف كردن و ناله كردن در زندگي اجتماعي دلفين ‌ها يا به عبارتي، پستانداران دريايي كه نمي‌توانند انفرادي زندگي كنند، نقش كليدي دارد.

پيچيدگي‌هاي ساختاري در مغز دلفين‌ها ـ كه اطلاعات دريافتي را پردازش مي‌كند ـ حداقل دو برابر اين ويژگي در مغز انسان‌هاست.

همچنين تعداد سلول‌هاي عصبي در مغز اين موجودات در مقايسه با انسان‌ها حدود 50 درصد بيشتر است. به همين علت، وزن مغز انسان‌ها به طور متوسط حدود 1.4 كيلوگرم و مغز دلفين‌ها حدود 1.7 كيلوگرم است. (جام جم - ضميمه سيب)

مترجم: فرانك فراهاني‌جم
منبع: Britanica