مدرس جامعةالمصطفی(ص)العالمية:
امام صادق(ع) با عدم همراهی قيامهای سياسی، كيان شيعه را از مخاطرات نجات داد
علت همراهی نكردن امام صادق(ع) با قيامهای سياسی زمان كه ادعای خونخواهی امام حسين(ع) و احقاق حقوق اهل بيت(ع) را داشتند، آن بود كه ايشان از نيتهای ناخالص آنان آگاه بودند و از سوی ديگر میدانستند كه اين قيامها به نتيجه نخواهد رسيد و همراهی با آنها موقعيت شيعيان را به مخاطره خواهد افكند.
حجت الاسلام و المسلمين حمزهعلی بهرامی، مدرس جامعةالمصطفی(ص)العالمية، در گفتوگو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، به بيان سخنانی درباره شيوه تعامل امام صادق(ع) با گروهها و مذاهب مختلف اعتقادی و كلامی زمانه خود پرداخت و اظهار كرد: امام صادق(ع) با تعامل سالم و سازنده خود، آرای مذاهب گوناگون اسلامی، از عقلگراهای افراطی معتزله گرفته تا نقلگراهای افراطی اهل حديث را مورد نقد و بررسی قرار دادند و فكر اعتدال اصيل اسلامی را كه همان شيعه جعفری است، پايهگذاری كردند كه تا امروز نيز تداوم داشته است.
وی در بخش ديگری از سخنان خود در پاسخ به اين سؤال كه موضع امام صادق(ع) در قبال قيامهای مبتنی بر خونخواهی امام حسين(ع) و احقاق حقوق اهل بيت(ع)، مانند قيامهای ابومسلم در ايران و ابوسلمه در عراق چه بود و چرا با وجود مساعد بودن فضا، برای به دست گرفتن رهبری سياسی، با اين قيامها همراهی نكردند؟، بيان كرد: به اعتقاد بنده، ايشان به عنوان امام معصوم و برخوردار از علم غيب، از نيتهای رهبران اين قيامها آگاه بودند.
اين استاد حوزه و دانشگاه تصريح كرد: امام می دانستند كه رهبران برخی از اين قيامها، نيتهای خوبی در سر ندارند و قصد دارند تا از موقعيت امام(ع) سوء استفاده كنند و از همين روی با آنان همراهی نكردند و امروز پس از گذشت قرنها دورانديشی و عمق بينش امام(ع) درباره اين موضوع آشكار شده است.
وی ادامه داد: تاريخ نشان میدهد، همان كسانی كه با شعار «الرضا من آل محمد(ص)» و با زحمات ابومسلم خراسانی بر اريكه قدرت نشستند، بدترين خيانتها را در حق اهل بيت(ع) و آل محمد(ع) انجام دادند و اگر خيانتهای بنیعباس در حق اهل بيت(ع) بيش از بنیاميه نباشد، قطعاً كمتر نيست.
تمام ائمه(ع) برای ما نور واحدی هستند و كسانی كه در خط صراط مستقيم نيستند، در اصل انحراف مشتركند؛ به اعتقاد ما فرقی بين اهل سنت با زيديه و اسماعيليه وجود ندارد و شيعه كامل و واقعی كسی است كه همه معارف شيعه را از پيامبر(ص) تا حضرت امام عصر(عج)، يكجا قبول كند
حجتالاسلام بهرامی خاطرنشان كرد: علت عدم همراهی امام(ع) با اين گروها آن بود كه اولاً امام(ع) از نيتهای ناخالص آنان آگاه بود و از سوی ديگر ـ با فرض نيت صحيح و خالص ـ امام(ع) با اشرافی كه به مسائل روزگار خود داشت، میدانستند كه اين قيامها به نتيجه نخواهد رسيد و همراهی كردن امام(ع) با اين قيامها موجب میشود كه موقعيت شيعيان به مخاطره و مشكل بيفتد و از همين روی ايشان با اين قيامها همراهی نكردند.
وی درباره نحوه مواجهه امام صادق(ع) با چالشهايی چون جانشينی اسماعيل و ظهور غلات اظهار كرد: يك گروه افراطی و تندرو شيعه، از همان زمان امام علی(ع) در كنار گروه اعتدالی و اصيل شيعه وجود داشت. اين گروه افراطی همان غاليان بودند كه زمانی (با ادعای تبعيت از محمد حنفيه) گروههايی چون كيسانيه را تشكيل دادند كه البته بعدها از بين رفتند.
مدرس جامعةالمصطفی(ص)العالمية ادامه داد: اين گروه تندرو افراطی شيعه كه بنده با عنوان غاليان از آنها ياد میكنم، در برههای از زمان تبديل به كيسانيه شدند و در برههای از زمان در زيديه هضم شدند. اينان همعرض فكر اصيل اعتدالی شيعه حركت میكردند و در زمان امام صادق(ع) نيز همين گروه افراطی سوادای قيام عليه عباسيان و مانند آن را در سر میپروراندند.
وی خاطرنشان كرد: امام صادق(ع) از اين جريان انحرافی در دل شيعه آگاه بود و میدانست كه اينها میخواهند از موقعيت اهل بيت(ع) سوء استفاده كنند. اين گروه افراطی به اسماعيل پسر امام صادق(ع) تمايل پيدا كردند. اگرچه آنها اسماعيليه ناميده شدهاند، اما اين دليل نمیشود كه ما درباره اسماعيل حكم منفی صادر كنيم و به طور قطع بگوييم كه مشكلاتی داشته است.
حجتالاسلام بهرامی خاطرنشان كرد: زمانی كه اسماعيل وفات كرد، امام(ع) نقاب از چهره او برگشودند و به همگان تأكيد كردند كه وی از دار دنيا است. پس از امام صادق(ع) اين گروه افراطی شيعه از امام كاظم(ع) تبعيت نكرده و تابع محمدبناسماعيل شدند و از اينجا بود كه فرقهای با نام اسماعيليه بنيان نهاده شد.
وی با اشاره به اينكه تمام ائمه(ع) برای ما نور واحدی هستند و كسانی كه در خط صراط مستقيم نيستند، در اصل انحراف مشتركند، تصريح كرد: از همين روی ما معتقديم كه فرقی بين اهل سنت با زيديه و اسماعيليه وجود ندارد و شيعه كامل و واقعی كسی است كه همه معارف شيعه را از پيامبر(ص) تا دوازدهمين وصی برحق كه حضرت امام عصر(عج) است، يكجا قبول كند.