مطالعات اسلامی غربيان درباره اسلام و پيامبر(ص) از دو سرچشمه مهم متأثر بوده كه يكی از آنان نگاه جدلی مبتنی بر ردّ و طعن و انكار شخصيت پيامبر(ص) و ديگری ترجمه‌های نادرست و مغرضانه از قرآن متأثر از ترجمه «رابرت كتونی» است.

عباس احمدوند، استاديار دانشكده الهيات دانشگاه شهيد بهشتی، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، به ارائه سخنانی درباره چگونگی مواجهه دنيای غرب با شخصيت پيامبر مكرم اسلام(ص) و ديدگاه مشتشرقان درباره ايشان و نيز منابع مطالعات اسلامی غربيان درباره اسلام و پيامبر(ص) پرداخت.

وی اظهار كرد: مستشرقان در تحقيقات خود درباره اسلام، قرآن و شخصيت پيامبر(ص)، تاريخ اسلام و تاريخ زندگی يا سيره پيامبر(ص) را جدای از قرآن مطرح كرده‌اند و به نظر می‌رسد تفكيك اين دو مسئله از سوی غربيان و برخی از پيروان آنان، منجر به معطل ماندن و اجرا نشدن تعاليم اسلام و دستورات قرآن در جامعه خواهد شد.

احمدوند در بخش ديگری از سخنان خود به ارائه سخنانی درباره سير ترجمه‌های غربيان از قرآن پرداخت و با بيان اين‌كه نخستين تلاش‌های غربيان در ترجمه قرآن، در واقع به قصد شناخت بيش از پيش دشمن (دنيای اسلام) برای منكوب كردن او انجام شده است، گفت: تا مدت‌های مديد (تا اواخر قرن نوزدهم) ترجمه معياری كه از آن در دنيای غرب استفاده می‌شده است، ترجمه‌ای بود كه رابرت كتونی (Robert of ketton) به عنوان اولين ترجمه قرآن به لاتين انجام داده بود.

اين محقق و پژوهشگر ادامه داد: رابرت كتونی ترجمه قرآن خود را با هزينه شخصی به نام پيتر محترم يا مكرم از آباء كليسا به انجام رساند؛ رابرت كتونی در ترجمه خود از قرآن عمداً به دنبال يافتن واژه‌های نيشخنددار و حتی مستهجن و زشت و زننده بود تا به وسيله آن اسلام و قرآن را مورد ردّ و طعن قرار دهد.

محقق موضوع تحقيق خود را از جامعه و افكار عمومی آن می‌گيرد و برای نمونه ما نمی‌توانيم بپذيريم كه در كشوری مانند آمريكا كه با ما در مخاصمه است، ميلياردها دلار، جدای از سياست خارجی و فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی خود، برای اسلام‌شناسی هزينه كند

استاديار دانشكده الهيات دانشگاه شهيد بهشتی اضافه كرد: اين‌كه در برخی موارد در نگاه ژورناليستی غرب به شخصيت پيامبر اسلام(ص) به صورت نادرست و توهين‌آميزی نگريسته می‌شود، نشان‌گر سنتی است كه از چنين ميراثی در جامعه غرب رسوخ كرده و در آن نهادينه شده است.

وی افزود: تيمی كه پيتر محترم برای مطالعه اسلام و قرآن آماده كرده بود، علاوه بر ترجمه مأمور به تهيه سيره‌ای از پيامبر اسلام(ص) بودند كه اشخاصی چون هرمان دالاماتی بر روی آن كار می‌كردند. در واقع آنان تاريخ اسلام را به عنوان اخبار خنده‌دار مسلمانان گردآوری می‌كردند. اين نوشتارها اكنون در مجموعه‌ای با عنوان «پيتر محترم و اسلام» در مجموعه «كلونيايی» گردآوری و منتشر شده است.

احمدوند تصريح كرد: پس از رابرت كتونی ترجمه‌های متعددی از قرآن به دست داده شد (مانند ترجمه ساواری به فرانسوی، ترجمه نردر به هلندی، ترجمه جورج سيل به انگليسی و...)؛ گرچه مترجمان قرآن آن دوره مدعی‌اند كه قرآن را از متن عربی آن ترجمه كرده‌اند، اما در واقع مستند تمام ترجمه‌هايی كه از قرآن شده، ترجمه رابرت كتونی بوده و همان اشكالات موجود در آن ترجمه به ترجمه‌های ديگر هم وارد شد و آبگير مطالعات اسلامی را پر كرد.

وی خاطرنشان كرد: علاوه بر اين، مطالعات اسلامی غربيان درباره اسلام و پيامبر(ص) سرچشمه ديگری نيز داشت و آن نگاه جدلی (Polemic) مبتنی بر ردّ و طعن و انكار به شخصيت پيامبر(ص) بود. از همان دوران نخست ظهور پيامبر(ص) يهوديان با ايشان مواجهه كردند و سپس مسيحيت نيز با ديدگاه‌های مبتنی بر ردّ و طعن خود اين مسير را ادامه داد و همين ديدگاه را در مجموعه مطالعات خود وارد كردند.

اين محقق و پژوهشگر با بيان اين‌‌كه در عين اين‌كه پيامبر(ص) يكی از شخصيت‌های برجسته و تأثيرگذار جهان است، حجم حملاتی كه به ايشان شده، نيز نسبت به پيامبران ديگر بسيار بيشتر بوده است، اضافه كرد: اين دو مجموعه (ترجمه‌های نادرست و مغرضانه و نگاه مبتنی بر ردّ و طعن به شخصيت پيامبر(ص)) گرد آمده و اساس مطالعات اسلامی را شكل داد.

وی با اشاره به اين‌كه اين ديدگاه‌های استعماری نسبت به اسلام و شخصيت پيامبر(ص) همچنان وجود دارد، گفت: محقق موضوع تحقيق خود را از جامعه و افكار عمومی آن می‌گيرد و برای نمونه ما نمی‌توانيم بپذيريم كه در كشوری مانند آمريكا كه با ما در مخاصمه است، ميلياردها دلار، جدای از سياست خارجی و فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی خود، برای اسلام‌شناسی هزينه كند.

احمدوند عنوان كرد: به عقيده بنده حتی ترجمه آربری با نام «The Koran Interpreted» (قرآن تفسير شده يا مفسَّر) كه يكی از ترجمه‌های نسبتا خوب و محققانه قرآن به انگليسی است، نيز مشكلات زيادی دارد. گرچه آربری شخصی اديب بوده و عبارات را به درستی ترجمه كرده است، اما با اين حال همچنان آن ديدگاه غربی (نگاه بيرونی به سيره پيامبر(ص) و قرآن) بر ترجمه او سايه انداخته است.

وی ادامه داد: به نظر می‌رسد بهترين ترجمه قرآن به انگليسی اثر مارمادوك پيكتال باشد كه به دين اسلام مشرف شد و به طور علنی نيز آنرا اعلام و نام «محمد» را برای خود انتخاب كرد و اين امر نشان‌گر آن بود كه ورود جدی مسلمانان در عرصه‌های جهانی و حضور آنان در مجامع علمی تأثير خود را نهاده است. ترجمه پيكتال از منظر يك مسلمان و به صورتی هم‌دلانه و تفهّمی (comprehensive) صورت گرفته است.