یکی از منحصر به فردترین مساجد تاریخی کشور ثبت ملی می‌شود
روستای پلکانی عنصرود صاحب بزرگترین مسجد صخره‌ای کشور
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان‌شرقی از تهیه پرونده مسجد صخره‌ای روستای عنصرود برای ثبت در فهرست آثار ملی کشورمان خبر داد.
به گزارش خبرگزاری فارس از اسکو، تراب محمدی صبح امروز در بازدید از مسجد این روستا اظهار کرد: روستای پلکانی عنصرود با داشتن مسجدی با مساحتی بیشتر از مسجد روستای کندوان، صاحب بزرگترین مسجد صخره‌ای کشور است.
وی مساحت این مسجد را بالغ بر 500 مترمربع عنوان کرد و افزود: هرچند که طی کارشناسی‌های صورت گرفته، قدمت مسجد صخره‌ای عنصرود به دوره ایلخانی می‌رسد اما کنده‌کاری‌ها و معماری خاص به کار رفته در این بنا نشان از قدمت بیش از 1500 ساله آن دارد.
محمدی با بیان اینکه ورودی مسجد به گونه‌ای تعبیه شده که کاربری ابتدایی مسجد در آن بعید به نظر می‌رسد، تصریح کرد: طبق گمانه‌زنی‌ها و شواهد به نظر می‌رسد مسجد صخره‌ای عنصرود پیش از این، مکانی مقدس و جایی شبیه نیایشگاه بوده که پس از اسلام به عنوان مسجد مورد استفاده قرار گرفته است.
رئیس شورای ثبت آثار تاریخی و فرهنگی استان با اشاره به ویژگی‌های این مسجد خاطرنشان کرد: کرانی بودن بنا موجب شده است مسجد با کم‌ترین امکانات گرمایشی و سرمایشی برودت هوا را تغییر داده و در زمستان‌ها گرم و در تابستان‌ها هوایی خنک داشته باشد.
محمدی یادآور شد: مسجد دارای دو ورودی جداگانه برای خانم‌ها و آقایان، محرابی ایلخانی، و نیز مکان‌هایی برای قرار دادن جانماز و مهر و چادرشب بانوان است.
وی با تاکید بر نقش ویژه این مسجد در میان مردم روستا اظهار داشت: مردم عنصرود بسیاری از رسوم و آیین‌های بومی و مذهبی خود را در این مسجد به جا می‌آورند، که یکی از شاخص‌ترین آنها تجمع مردم در اولین روز زمستان در آنجا و شروع ختم قرآن است به طوری که آخرین سوره‌های کلام‌الله را در لحظات تحویل سال نو در این مسجد قرائت می‌کنند.
محمدی تصریح کرد: این مسجد در بین اهالی بسیار مورد احترام بوده و تمام مراسم مذهبی بدون اینکه دعوتی صورت بگیرد و با استقبال بسیار از سوی مردم در آن برگزار می‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان با اشاره به مرمت‌های مورد نیاز این مسجد، گفت: خوشبختانه این بنا در وضعیت پایداری به سر برده و با توجه به صخره‌ای بودن، نیاز به مرمت‌هایی نظیر تزئینات ندارد.
محمدی تصریح کرد: در معماری صخره‌ای، اصلی‌ترین مرمت عملیات استحکام بخشی است که با توجه به اینکه عوامل تخریبی نظیر رطوبت، فرسایش و نازک شدن تدریجی دیواره‌ها در دوره‌های اخیر روی بنا تاثیرگذار نبوده، مسجد عنصرود نیاز به مرمت چندانی ندارد.
وی خاطرنشان کرد: برخی از اماکن عمومی روستای عنصرود به دلیل آب و هوای سرد منطقه و پله‌ای بودن به صورت صخره‌ای ساخته شده‌اند که علاوه بر مسجد، حمام روستا نیز از چنین معماری و ظاهری برخوردار است.
محمدی اظهار امیدواری کرد، ثبت ملی مسجد صخره‌ای روستای عنصرود علاوه بر حفظ و نگهداری این اثر منحصر به فرد، منجر به معرفی و جذب بیش از پیش گردشگران به این روستای زیبا و ویژه خواهد شد.