جام جم آنلاين: شنبه، بيست و هفتم خرداد 1391 چيني‌ها با پرتاب ناو كيهاني شنژوي ـ 9 گام مهم ديگري در راه تسلط بر فضا برداشتند.
هدف از ماموريت اين ناو كه چهارمين سفينه سرنشين‌دار سازمان فضايي چين به شمار مي‌رفت، انجام عمليات مشترك با ايستگاه مداري تيانگون ـ 1 اعلام شد كه در هشتم مهر 1390 به فضا پرتاب شده بود. گرچه قبلا شنژوي ـ 8 يك ماهي پس از استقرار ايستگاه فضايي تيانگون ـ 1 به فضا رفته بود و به طور اتوماتيك به اين ايستگاه مداري پيوسته بود، اما از آنجا كه آن ناو به شكل بدون سرنشين راهي مدار شده بود ماموريت شنژوي ـ 9 از اهميت خاصي براي مطبوعات و رسانه‌هاي گروهي برخوردار بود. زيرا نه‌تنها بايد به ايستگاه مداري تيانگون ـ 1 مي‌پيوست بلكه نخستين زن فضانورد چين را هم با خود به مدار زمين مي‌برد.

ناو كيهاني شنژوي ـ 9 در ساعت 10 و 37 دقيقه روز شنبه بيست و هفتم خرداد (كليه زمان‌ها در اين مطلب به وقت جهاني گرينويچ است) از پايگاه پرتاب‌هاي فضايي جيوكوان واقع در استان گانسو در شمال غربي چين با سه سرنشين راهي مدار زمين شد. در عرشه اين ناو، جينگ هيپنگ كيهان‌نورد باسابقه چين به عنوان فرمانده حضور داشت و دو فضانورد تازه‌كار به اسامي ليو وانگ و ليو يانگ وي را همراهي مي‌كردند.

حضور ليو يانگ به عنوان نخستين زن كيهان‌نورد چين باعث شد كه اين پرواز از اهميت خاصي برخوردار شود.

اواخر پاييز 1390 مسئولان فضايي چين اعلام كردند دو گروه از كيهان‌نوردان اين كشور براي سفر با ناو بعدي مشغول آموزش هستند و در ميان اعضاي اين گروه‌ها، بانوان فضانورد هم حضور دارند.

با گذشت زمان، انتشار اطلاعات در مورد ماموريت شنژوي ـ 9 به صورت قطره‌اي از طرف مسئولان فضايي چين ادامه يافت. در بيست و نهم بهمن 1390 يكي از مقامات وزارت دفاع اين كشور اعلام كرد كه تاريخ دقيقي براي اين پرتاب وجود ندارد، اما سفينه به هر حال بين ماه‌هاي خرداد تا مرداد 1391 با سه سرنشين راهي مدار زمين خواهد شد.

حدود يك ماه بعد، سرمهندس طراح شنژوي طي مصاحبه‌اي راديويي با اعلام اين كه مراحل مونتاژ شنژوي ـ 9 و موشك بالابرنده آن به پايان رسيده، اظهار كرد: در حال حاضر فضانوردان ازجمله دو خانم براي انجام عمليات رديابي، اتصال و ورود به تيانگون آماده مي‌شوند، اما حضور يا حضور نداشتن هريك از آنها در جمع كيهان‌نوردان به اين كار بستگي به نتايج آزمون‌هاي پاياني از آنان و توانايي‌هاي هريك دارد.

براساس اطلاعيه‌هاي منتشر شده از سوي سازمان فضايي چين، در بيست و يكم فروردين 1391 ناو كيهاني شنژوي ـ 9 پس از مونتاژ و بررسي‌هاي نهايي توسط مجتمع توليدكننده، تحويل مركز فضايي جيوكوان قرار گرفت تا تحت آزمايش‌هاي نهايي قبل از پرواز قرار گيرد.

هريك از ناوهاي كيهاني پس از ساخت در مجتمع توليدكننده به مركز فضايي جيوكوان منتقل مي‌شوند.

در اين مركز، كارشناسان چيني بار ديگر كليه سامانه‌هاي ناو را به طور دقيق تحت آزمايش‌هاي مختلف قرار مي‌دهند. اين آزمايش‌ها تا آخرين لحظه‌هاي قبل از پرتاب ادامه دارد. سازمان فضايي چين همچنين اعلام كرد چانگ زنگ ـ 2 ف (در منابع غربي لانگ مارچ) موشك بالابرنده شنژوي ـ 9 در شانزدهم ارديبهشت به پايگاه پرتاب‌هاي فضايي انتقال يافته است.

در همين روز، ليو يو رئيس آكادمي فناوري‌هاي موشكي چين ضمن مصاحبه مطبوعاتي به خبرنگاران گفت يك كيهان‌نورد زن به همراه دو مرد در اين ماموريت شركت خواهند داشت. به اين ترتيب به طور رسمي حضور يك زن فضانورد در جمع سرنشينان شنژوي اعلام شد.

در پايان ماه مي، خبرگزاري چيني شينهوا خبر داد كه ارتفاع مداري تيانگون ـ 1 براي دسترسي آسان‌تر شنژوي ـ 9 كم شده است. اخبار غيررسمي در آن روزها نشان مي‌داد كه پرتاب ناو كيهاني در شانزدهم ژوئن انجام خواهد شد.

از روز بيستم خرداد خدمه اصلي و گروه پشتيبان در پايگاه فضايي جوكوان به قرنطينه مخصوص وارد شدند. در اين بخش تنها افراد خاصي با كيهان‌نوردان زندگي مي‌كنند كه مورد نياز باشند تا خطر ابتلاي فضانوردان به بيماري به حداقل برسد و مانعي براي انجام ماموريت آنان پيش نيايد.

در بيست و سوم خرداد در حالي كه نصب ناو كيهاني روي موشك به پايان رسيده و بالابرنده به حالت عمودي قرار گرفته بود، بررسي‌هاي عمومي با حضور سه كيهان‌نورد، همچنين اعضاي پشتيباني انجام شد. كارشناسان فضايي چين آخرين اسناد مربوط به درستي كار دستگاه‌ها را امضا كرده و به اين ترتيب شنژوي ـ 9 را مورد تاييد قرار دادند.

روز جمعه بيست و ششم خرداد در يك كنفرانس خبري، به طور رسمي خدمه ناو كيهاني شنژوي ـ 9 اعلام شد:

جينگ هايپنگ به عنوان فرمانده ناو

ليو وانگ، مسئول اتصال ناو به ايستگاه‌مداري و امور فني

ليو يانگ، مسئول آزمايش‌هاي علمي و زيست‌شناسي و پزشكي گروه

روز شنبه بيست و هفتم خرداد سرانجام انتظارها به پايان رسيد و ناو كيهاني شنژوي ـ 9 سكوي پرتاب را به سوي مدار خود در فضا ترك گفت.

ده دقيقه پس از پرتاب، ناو شنژوي از آخرين مرحله موشك بالابرنده جدا شد و دو دقيقه بعد، با باز كردن صفحات خورشيدي خود، همچون پرنده‌اي با بال‌هاي باز، پرواز خود را به سوي ايستگاه فضايي چيني كه نام آن به فارسي قصر آسماني است، آغاز كرد.

پس از آن كه شنژوي ـ 9 باموفقيت در مدار تعيين‌شده تزريق شد وكيهان‌نوردان كار خود را در فضا آغاز كردند. آنها با تغيير ارتفاع مداري خود، به تدريج براي اتصال به تيانگون ـ 1 آماده شدند تا پس از دو روز پرواز آزاد به آن بپيوندند.

اتصال شنژوي ـ 9 با ايستگاه‌مداري در ساعت 6 و 8 دقيقه روز دوشنبه رخ داد، در حالي كه دو ناو با سرعت تقريبي 30 هزار كيلومتر در ساعت در مدار زمين در حال حركت بودند. اين عمليات طبق برنامه قبلي، به صورت خودكار و بدون دخالت سرنشينان ناو انجام شد. بررسي وضعيت صحت سامانه‌هاي الحاق و هماهنگ‌سازي براي باز كردن دريچه بين دو ناو كه حدود 80 سانتي‌متر قطر دارد، تقريبا 3 ساعت به طول انجاميد.

سرانجام در ساعت 9 و 10 دقيقه جينگ هايپينگ فرمانده گروه به داخل ايستگاه فضايي قدم گذاشت. پس از گزارش عادي بودن وضعيت ايستگاه، ليو وانگ هم به او پيوست.

دو كيهان‌نورد به بررسي دستگاه‌هاي مختلف تيانگون پرداختند. در اين زمان ليو يانگ در ناو كيهاني مانده بود تا چنانچه حادثه پيش‌بيني‌نشده‌اي صورت گرفت به همكارانش كمك كند تا هر چه زودتر به ناو خود بازگرداند و آن را از ايستگاه جدا كرده و براي بازگشت به زمين آماده شوند.

با به پايان رسيدن آزمايش سامانه‌هاي ايستگاه فضايي و اطمينان كافي از درستي كار آنها، ليو يانگ هم توانست به همكارانش بپيوندد. به اين ترتيب كار 10 روزه كيهان‌نوردان در ايستگاه‌مداري تيانگون عملاً آغاز شد.

در اين ده روز، سه كيهان‌نورد چيني توانستند برنامه پيش‌بيني‌شده كاري خود را به انجام رسانند. از جمله اين كه آنها يك بار به صورت دستي شنژو ـ 9 را از ايستگاه فضايي جدا كرده و مجددا بدون استفاده از كامپيوترها آن را به ايستگاه وصل كردند. اين مانور يكي از مشكل‌ترين مانورهاي مداري به شمار مي‌رود.

ناو كيهاني شنژوي ـ 9 در نخستين ساعات روز از ايستگاه‌مداري تيانگون جدا شده و در ساعت 10 صبح روز جمعه به وقت پكن، در صحراي مغولستان به زمين نشست و هر سه فضانورد سالم به خانه زميني‌شان بازگشتند.

سرنشينان ناو كيهاني شنژوي ـ 9

ليو يانگ: متولد بيست و پنجم مهرماه 1357 در شهرلينچژو، انتخاب شده براي سفر به فضا در​سال 1389.

ليو وانگ : فضانورد شماره 527 جهان و هفتمين كيهان‌نورد چين. متولد اسفند 1348 در شهر پينگ يائو، انتخاب شده براي سفر به فضا در 1374.



جينگ هايپينگ: چهارصد و هشتاد و پنجمين فضانورد جهان . متولد سوم آبان 1345 در شهر يونچن، انتخاب شده براي سفر به فضا در دي 1376.

سيروس برزو / جام‌جم