جام جم آنلاين: نام تمر هندي برگرفته از نام تمبر به معناي خرماي خشك است؛ ميوه نرسيده اين گياه به رنگ سبز است و وقتي كاملا رسيد به رنگ قهوه‌اي يا قهوه‌اي متمايل به قرمز خواهد شد.
طعم اين ميوه زماني كه خوب نرسيده بسيار ترش است و هر چه بيشتر مي‌رسد شيرين‌تر مي‌شود و بچه‌ها آن را به عنوان تنقلات مي‌خورند.

اين گياه از خانواده‌ نخودهاست و ميوه‌هايي شبيه باقلا دارد كه در ماداگاسكار به عنوان درختي مقدس و پادشاه درختان تلقي مي‌شود.

ميوه‌هاي اين گياه مورد علاقه بسياري از مردم است و به عنوان چاشني و طعم‌دهنده غذا، دسر، شربت و آبميوه مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

در هندوستان نه‌تنها ميوه بلكه گل و برگ‌هاي اين گياه براي پخت غذا مورد استفاده قرار مي‌گيرد. بهترين نوع آن تمرهندي قرمز رنگي است كه حدود هفت ماه تا يك سال از عمر ميوه آن گذشته باشد؛ البته كهنه يا فاسد شده آن كيفيت لازم درماني را نخواهد داشت. (رطوبت و ترشي تمرهندي از بين نرفته باشد)‌

خواص درماني:

ـ هندي‌ها خيسانده آن را براي درمان بيماري جزام استفاده مي‌كنند.

ـ ميوه‌هاي اين گياه سرشار از ويتامين C است و براي درمان اسكوربوت و سرماخوردگي مفيد است.

ـ مقوي قلب و معده، از بين برنده حالت تهوع و استفراغ، ملين طبع و مسهل صفرا و اخلاط سوخته است.

ـ باعث پايين آمدن حرارت بدن (تب)‌ و رفع عطش مي‌شود. ميوه‌هاي اين گياه نيز باعث كاهش كلسترول خون و همچنين درمان اختلالات صفراوي مي‌شود.

ـ ضماد آن جهت دررفتگي عضو و تقويت عضله و همراه با روغن حيواني جهت باز كردن دمل در قديم مورد استفاده قرار مي‌گرفته است.

ـ آشاميدن آب آن براي رفع هموروئيد خوني (بواسير)‌ مفيد است و از برگ‌هاي آن براي درمان سوختگي استفاده مي‌كنند. شربت تمرهندي مورد استفاده بسياري از ملل است و باعث رفع تشنگي مي‌شود.

امروزه تمرهندي كاربرد درماني سنتي خود را، بخصوص در ايران، تقريبا از دست داده و صرفا به صورت خوراكي مصرف مي‌شود. ازجمله مي‌توان به رب و شيره تمرهندي اشاره كرد، رب تمرهندي چاشني قليه ماهي، معروف‌ترين خورش جنوبي‌ها و شهرهاي آبادان و خرمشهر است.

همچنين اهالي جنوب پيش از تنوري كردن ماهي، پوست آن را به شيره تمرهندي آغشته مي‌كنند. آش تمرهندي و خورش باميه از ديگر خوراكي‌هايي هستند كه چاشني آنها شيره تمرهندي است.

حواستان باشد تمرهندي را نبايد در آب زياد ماليد زيرا موجت تهوع و استفراغ مي‌شود، بلكه بايد آن را در آب خيساند، وقتي در آب حل شد آن را صاف كرده و با كمي نبات يا شكر آشاميد.

عوارض:

ـ خوردن زياد تمر هندي باعث خراش روده و ايجاد سرفه مي‌شود.

ـ ناشتا خوردن تمر هندي مضر است، خام، تازه و نورس آن بسيار نفاخ و ديرهضم است.

دكتر هادي منوري - دكتراي داروسازي